کولپوسکوپی
کولپوسکوپی روشی برای بررسی دهانه رحم، واژن و فرج فرد در جهت یافتن بافت غیرطبیعی است.
پزشک از ابزار مخصوصی به نام کولپوسکوپ استفاده میکند. این وسیله دارای نور درخشانی است و مانند میکروسکوپ درجهت بزرگتر نشان دادن ناحیه مورد نظر عمل میکند. کولپوسکوپی به پزشک کمک میکند تا سلولهای ناحیه مورد نظر را واضحتر ببیند.
اگر پزشک با حالتی غیر طبیعی مواجه شود، میتواند یک تکه کوچک از بافت را بردارد (بیوپسی) و سپس؛ نمونه بافت را برای بررسی به آزمایشگاه میفرستند.
کولپوسکوپی عمدتاً به دنبال سلولهایی به نام دیسپلازی دهانه رحم می باشد که میتوانند به سرطان تبدیل شوند. همچنین میتواند زگیلهای تناسلی و تودههایی به نام پولیپ دهانه رحم را آزمایش کند.
در صورت مشاهده ی موارد زیر، ممکن است به کولپوسکوپی نیاز وجود داشته باشد:
- نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی
- نتایج غیرطبیعی در طول معاینه لگن
- آزمایش HPV مثبت
- علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن یا خارش فرج
چگونگی عملکرد کولپوسکوپی:
کولپوسکوپ دارای یک نور داخلی و لنزهایی شبیه دوربین دوچشمی است. این امر مشاهده دهانه رحم را برای پزشک معالج آسان میکند. کولپوسکوپ تمام مدت خارج از واژن فرد باقی میماند.
اگر پزشک معالج سلولهای غیرطبیعی را از طریق کولپوسکوپ مشاهده کند، بیوپسی انجام میدهد. این تست معمولاً یک بیوپسی پانچ یا کورتاژ اندوسرویکس (ECC) است.
- بیوپسی پانچ:
یک قطعه بافت دایرهای را برمیدارد. پزشک معالج از یک ابزار تخصصی استفاده میکند که در انتهای آن یک چاقوی جراحی دایرهای دارد. وی نمونه را با یک حرکت برمیدارند.
- کورتاژ اندوسرویکس (ECC):
پزشک با یک ابزار قاشقی شکل، پوشش دهانه رحم را میتراشد.
چگونه برای کولپوسکوپی آماده شوم؟
پزشک معالج نحوه ی آمادگی بیمار برای انجام کولپوسکوپی را توضیح می دهد. به طور کلی، باید:
- اگر باردار هستید، به پزشک اطلاع دهید: میتوانید در دوران بارداری کولپوسکوپی انجام دهید. اما ممکن است در معرض خطر خونریزی بیشتری باشید. کولپوسکوپی را برای زمانی برنامهریزی کنید که در دوره قاعدگی خود نیستید چون در صورت عدم خونریزی پزشک راحتتر میتواند دهانه رحم را مشاهده می کند.
- ۴۸ ساعت قبل از کولپوسکوپی چیزی داخل واژن قرار ندهید: از رابطه جنسی خودداری کنید. از تامپون یا داروهای واژینال مانند کرم یا شیاف استفاده نکنید. همه این موارد میتوانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
- در مورد مدیریت درد در طول عمل صحبت کنید: از پزشک خود بپرسید که چگونه میتوانید درد احتمالی را مدیریت کنید. آنها احتمالاً توصیه میکنند در روز عمل، مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنید. اما ممکن است اشکال دیگری از مدیریت درد را شرح دهند.
نکته: درصورت وجود چرخه ی قاعدگی، پزشک قبل از عمل از شما آزمایش بارداری میگیرد.
در طول این عمل چه اتفاقی میافتد؟
در طول کولپوسکوپی، معمولاً مراحل زیر مورد انتظار است:
فرد روی میز معاینه دراز میکشد و پاهای خودرا روی رکاب قرار میدهد.
پزشک از یک اسپکولوم با روانکننده استفاده میکند. این کار به مشاهده بهتر دهانهی رحم کمک می کند.
همچنین ممکن است تزریق بیحسی موضعی انجام دهد یا برای کمک به مدیریت درد، از اسپری لیدوکائین استفاده کند. وی از طریق کولپوسکوپ، دهانه رحم، دیوارههای واژن و فرج را از نزدیک بررسی میکنند.
همچنین از یک سواب پنبهای برای مالیدن محلول سرکه (اسید استیک) به دهانه رحم شما استفاده میکنند. این کار ممکن است باعث سوزش جزئی شود. این محلول به برجسته کردن نواحی مشکوک کمک میکند.
اگر پزشک ناحیهای از بافت غیرطبیعی را ببیند، بیوپسی انجام میدهد تا بافت را برای آزمایش بردارد.
در صورت لزوم، پزشک در محل (محلهای) بیوپسی از دارو استفاده میکند تا خونریزی متوقف شود.
میتوانید کولپوسکوپی را در مطب یا کلینیک پزشکی انجام دهید. این عمل معمولاً 10 تا 20 دقیقه طول میکشد. بیمار همان روز می تواند به منزل برگردد.
درد عمل کولپوسکوپی چقدر است؟
هر کسی درد را به طور متفاوتی تجربه میکند. بنابراین، پیشبینی میزان درد عمل کولپوسکوپی برای فرد خاصی غیرممکن است. بخشهای مختلف این عمل ممکن است باعث درد شوند، از جمله:
- قرار دادن اسپکولوم یا گذاشتن آن برای مدتی: این ممکن است مانند فشار ناراحتکننده باشد.
- استفاده از محلول اسید استیک: این موضوع ممکن است احساس سوزش جزئی ایجاد کند.
- بیوپسی: در صورت انجام بیوپسی، ممکن است احساس نیشگون گرفتن یا گرفتگی داشته باشید. این معمولاً دردناکترین بخش کولپوسکوپی است.
قبل از عمل، با پزشک در مورد گزینههای مدیریت درد صحبت کنید. پزشک ممکن است تزریق بیحسی موضعی یا اسپری لیدوکائین موضعی را نیز ارائه دهد. در موارد نادر، بیهوشی عمومی ممکن است یک گزینه باشد.
خطرات روش کولپوسکوپی چیست؟
کولپوسکوپی عموماً بیخطر و کمخطر است. اما گاهی اوقات میتواند باعث خونریزی قابل توجه یا عفونت شود. این عوارض قابل درمان هستند.
چه مدت طول میکشد تا دهانه رحم پس از کولپوسکوپی بهبود یابد؟
اگر بیوپسی انجام داده باشید، ممکن است چند روز طول بکشد تا دهانه رحم شما بهبود یابد. ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- خونریزی سبک واژن که چند روز طول میکشد.
- درد در واژن که چند روز طول میکشد.
- ترشحات واژن که ممکن است سیاه یا قهوهای به نظر برسد (به دلیل محلول استیک).
میتوانید از پد برای مدیریت هرگونه ترشح یا خونریزی واژن استفاده کنید. به دهانه رحم خود فرصت دهید تا بهبود یابد. چیزی را وارد واژن خود نکنید. از رابطه جنسی دخول و تامپون خودداری کنید. از پزشک خود در مورد مدت زمانی که باید از این موارد اجتناب کنید تا زمان بهبودی کافی داشته باشید، سوال کنید.
اگر بیوپسی انجام ندادهاید، باید بتوانید پس از عمل به فعالیتهای عادی خود بازگردید. ممکن است برای چند روز لکهبینی خفیف داشته باشید.
چه نوع نتایجی دریافت میکنید و معنای آنها چیست؟
کولپوسکوپی نتیجه طبیعی یا غیرطبیعی خواهد داشت.
نتیجه طبیعی به این معنی است که بیوپسی هیچ سلول غیرطبیعی را نشان نداده است. این بدان معناست که شما نیازی به درمان ندارید. اما همچنان به غربالگری روتین سرطان دهانه رحم نیاز دارید. پزشک به شما اطلاع خواهد داد که هر چند وقت یکبار باید آن را انجام دهید.
نتیجه غیرطبیعی به این معنی است که بیوپسی سلولهای غیرطبیعی را نشان داده است. این بدان معناست که احتمالاً به درمان یا نظارت دقیق نیاز خواهید داشت. اگر نتیجه غیرطبیعی دریافت کنید، معمولاً سلولهای پیش سرطانی هستند. در موارد نادر، کولپوسکوپی میتواند منجر به تشخیص سرطان دهانه رحم شود.
اگر نتایج کولپوسکوپی غیرطبیعی باشند، مراحل بعدی چیست؟
پزشک مراحل بعدی را با جزئیات توضیح خواهد داد. این مراحل به نوع و شدت سلولهای غیرطبیعی بستگی دارد.
اگر نتایج، دیسپلازی خفیف دهانه رحم را نشان دهد، پزشک از شما میخواهد که آزمایش پاپ اسمیر را به صورت دورهای تکرار کنید. دیسپلازی خفیف ممکن است خود به خود از بین برود (بافت بدون درمان به حالت عادی برمیگردد).
درمانهای سلولهای پیشسرطانی پیشرفتهتر عبارتند از:
- بیوپسی مخروطی
- روش برش الکتروسرجری حلقهای (LEEP)
- جراحی لیزر
درصورت ابتلا به سرطان دهانه ی رحم، تیم پزشکان متخصص برنامه درمانی را تعیین می کنند.
زمان مراجعه به پزشک:
کولپوسکوپی روشی نسبتاً ایمن با عوارض جانبی کم است. اما در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شدید در لگن یا پایین شکم
- خونریزی شدید (خونریزی بیشتر از حد معمول در دوران قاعدگی)
- علائم عفونت، مانند ترشحات بدبوی واژن که غلیظتر از حد معمول است، تب و لرز
به طور کلی
با روش کولپوسکوپی میتوان سلولهای پیشسرطانی یا سرطانی را بررسی نمود. اگر نتایج آزمایش پاپ اسمیر یا HPV غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است انجام این روش را توصیه کند. همچین ممکن است که فرد مایل به انجام این روش نباشد اما یادگیری در مورد این فرآیند و بررسی گزینههای مدیریت درد میتواند به کاهش اضطراب کمک کند.
مطالب مشابه:
تفاوت تست پاپ اسمیر و HPV
غربالگری سرطان دهانه رحم
آزمایش HPV
پاپیلوماتوز دهلیزی و HPV
پاپ اسمیر (Pap Smear)
منبع: my.clevelandclinic
