تنگی مری
تنگی مری سفت شدن یا باریک شدن غیر طبیعی مری است. مری یک لوله عضلانی است که گلو را به معده متصل می کند با بافت مخاطی خاصی پوشانده شده است که غذا را هنگام عبور روان می کند. اگر پوشش مری به طور مکرر ملتهب شود، ممکن است زخم ایجاد شود که می تواند باعث باریک شدن (سفت) لوله شود و عبور غذا از آن ممکن است دشوار باشد. همچنین ممکن است نهفته شود یا گیر کند و باعث درد قفسه سینه و شکم شود. بیشتر موارد تنگی مری به دلیل بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ایجاد می شود.
در افراد مبتلا به GERD، اسفنکتری که برای جلوگیری از برگشت محتویات معده به مری بسته می شود، به درستی این اتفاق نمی افتد. قرار گرفتن مکرر در معرض اسید معده می تواند باعث ایجاد زخم در پوشش مری شود. این بیماری به ندرت ناشی از شرایطی است که در آن تارها یا حلقه‌ها (لایه های نازک بافت اضافی) در مری ایجاد می‌شوند، مانند: سرطان مری، زخم هایی که پس از پرتودرمانی ایجاد می‌شوند، یا اختلال در حرکت مری (اختلال حرکتی) می باشد.
GERD شایع ترین علت تنگی مری است، اما سرطان و سایر مسائل نیز می توانند باعث آن شوند.
تنگی مری می تواند به شرح زیر باشد:
سرطانی: تنگی مری در موارد سرطانی به سرعت بدتر می شوند.
خوش خیم (نه سرطانی): تنگی های خوش خیم به کندی پیشرفت می کنند.
انواع تنگی مری:
ساختارها ممکن است ساده یا دشوار باشند:
تنگی های ساده کوچکتر هستند و دهانه وسیع تری در مری ایجاد می کنند. آنها معمولاً مستقیم و متقارن هستند. سطوح و حاشیه آنها صاف است.
تنگی های دشوار طولانی تر هستند و دهانه باریک تری به جا می گذارند. آنها مستقیم یا متقارن نیستند و دارای سطوح و حاشیه ناهموار هستند.
علائم تنگی مری:
- درد هنگام بلع (ادینوفاژی)
- ناتوانی در بلع
- احساس چسبندگی غذا در گلو یا قفسه سینه
- آب دهان
- رگورژیتاسیون (بازگرداندن غذا)
- دل درد مکرر
- غذا یا اسید معده به گلو برگردد.
- کاهش وزن غیر منتظره
- سرفه یا دهان در هنگام بلعیدن
- پرهیز از غذاهای خاصی که باعث مشکل در بلع می شوند.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم بایستی به پزشک مراجعه کرد، چراکه تنگی می تواند منجر به سوء تغذیه و کم آبی بدن شود
چه کسانی در معرض خطر تنگی مری هستند؟
- مصرف الکل.
- سرطان در ناحیه گردن.
- بیماری ریفلاکس معده (GERD).
- فتق هیاتال.
- بیماری زخم معده.
- سابقه دیسفاژی (مشکل در بلع).
شیوع:
تنگی مری شایع نیست اما می توانند در هر سنی رخ دهند، اما معمولا افراد بالای 40 سال را مبتلا می کنند.
علت تنگی مری:
شرایط یا درمان هایی که باعث التهاب یا اسکار در مری می شوند می توانند منجر به تنگی شوند:
ازوفاژیت ائوزینوفیلیک: این مشکل واکنش آلرژیک یا سیستم ایمنی باعث التهاب در مری می شود که احتمالاً منجر به تنگی می شود.
سرطان مری: وقتی سلول های غیرطبیعی در بافت مری تقسیم یا رشد می‌کنند، تومور می‌تواند باعث ایجاد تنگی شود.
بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD): با GERD، اسید معده می تواند به سمت عقب جریان یابد. اسید به پوشش مری آسیب می رساند. به این نوع تنگی، تنگی پپتیک میگویند.
پرتودرمانی: درمان سرطان در ناحیه سر، گردن یا قفسه سینه می‌تواند تا یک سال و نیم بعد باعث ایجاد تنگی شود.
جراحی: یک عمل در مری می تواند التهاب و اسکار ایجاد کند و باعث تنگی شود.
علل دیگر: زخم، برخی داروها (به عنوان مثال، برخی از آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی)، عفونت های خاص و بلع تصادفی مواد شیمیایی نیز می توانند باعث تنگی شوند.
تشخیص تنگی مری:
برای تشخیص این بیماری، پزشکان احتمالاً دو یا چند آزمایش زیر را انجام خواهند داد، این تست ها می توانند به تایید تنگی مری کمک کنند:
اشعه ایکس با باریم (MBS): محلولی حاوی باریم را می بلعند. سپس پزشک از گردن و قفسه سینه عکسبرداری با اشعه ایکس می کند. همانطور که باریم به سمت پایین مری حرکت می کند، هر مشکلی را برجسته می کند تا پزشک بتواند آنها را در عکس اشعه ایکس ببیند.
سونوگرافی: تصاویر دقیق می توانند میزان ضخامت دیواره مری را اندازه گیری کنند که نشان می دهد چقدر مری را باریک می کند.
آندوسکوپی (FEES): پزشک یک آندوسکوپ را در دهان و پایین گلو قرار می دهد. این ابزار یک لوله نازک و منعطف با نور و دوربین در انتهای آن است. پزشک می تواند مری را معاینه کند و در صورت نیاز، می توان یک قطعه کوچک از بافت را برای آزمایش سرطان (بیوپسی) برداشت.
مانومتری مری: این تست ماهیچه های مری و اسفنکتر را بررسی می کند. یک لوله کاتتر کوچک به داخل بینی و مری وارد می شود. این کاتتر عملکرد ماهیچه و دریچه مری را در حین بلع اندازه گیری می کند.
درمان تنگی مری:
درمان این بیماری به علل و شدت آن بستگی دارد. دو ملاحظات مهم در تعیین بهترین درمان برای هر بیمار، اطمینان از دریافت غذای کافی و کاهش خطر ابتلا به ذات الریه یا سایر عفونت های ریوی است. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اتساع مری: در این روش، پزشک از یک آندوسکوپ مجهز به بالون گشادکننده یا گشادکننده پلاستیکی برای کشش یا گشاد کردن مری استفاده می‌کند. اگر تنگی مری شدید باشد، پزشکان ممکن است آن را به تدریج از طریق اقدامات مکرر گشاد کنند.
مدیریت پزشکی: اگر تنگی مربوط به بیماری ریفلاکس معده (GERD) باشد، پزشکان این بیماری را با داروهای ریفلاکس درمان می کنند.
لوله تغذیه: در بیشتر موارد شدید، تنگی می تواند منجر به ناتوانی در خوردن یا نوشیدن کامل یا ناکافی برای حفظ تغذیه مناسب شود. در این موارد یک لوله تغذیه قرار می گیرد.
اتساع مری رایج ترین درمان تنگی است. پزشک از یک بالون یا گشادکننده (یک سیلندر پلاستیکی یا لاستیکی بلند) برای پهن کردن ناحیه باریک مری استفاده می کند.
در طول گشاد شدن مری چه اتفاقی می افتد؟
قبل از انجام این عمل، پزشک به فرد آرام بخش می دهد تا کمک کند بیمار آرام شود و درد کاهش یابد. پزشک نیز گلو را بی حس می کند. همچنین اگر فرد مبتلا به GERD باشد، ممکن است دارویی دریافت شود که باعث می شود بدن اسید کمتری تولید کند.
سپس پزشک یک آندوسکوپ را در گلو و داخل مری قرار می دهد که هدف از این روش درج یکی از موارد زیر است:
- یک بادکنک برای کشش ناحیه.
- گشادکننده های پلاستیکی یا لاستیکی با اندازه های بزرگتر برای کشش ناحیه.
- برخی از بیماران با تنگی های سخت نیز ممکن است استنت های فلزی مری برای حمایت از تنگی های باز دریافت کنند.
پیشگیری از تنگی مری:
GERD شایع ترین علت تنگی مری است. برخی از تغییرات سبک زندگی می تواند به فرد در کنترل GERD و جلوگیری یا به تاخیر انداختن تنگی مری کمک کند، توصیه می شود:
- از غذاهای تند، چرب، گوجه فرنگی یا مرکبات و نوشیدنی های کافئین دار یا گازدار خودداری شود.
- از مصرف الکل و سیگار خودداری شود.
- وعده های غذایی کوچکتر مصرف شود و چند ساعت قبل از خواب غذا نخورید.
- هنگام استراحت یا خواب بالش خود را بالا بیاورید.
- وزن سالم را حفظ کنید.
زمان مراجعه به پزشک:
در صورت وجود علائمی شبیه آسم و درد شدید قفسه سینه بایستی به پزشک مراجعه کرد.
به طور کلی در موارد شدید تنگی مری می تواند منجر به خفگی، مشکلات تنفسی، سوء تغذیه و کم آبی بدن شود. در صورت داشتن هر گونه مشکل در بلع یا تنفس باید به پزشک مراجعه کرد. اگر تنگی مری وجود دارد، اتساع می تواند کمک کننده باشد. همچنین توصیه می شود پس از بهبودی روند درمان را تحت نظر پزشک کامل کرد.
مطالب مشابه:
کیست های کبدی
تفاوت بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
راهنمای رژیم غذایی وگان برای دیابت
سرطان حلق
آبسه ریه
منابع: columbiadoctors ، my.clevelandclinic
