سندرم الکل جنینی
اختلالات طیف الکل جنینی (FASDs) به گروهی از حالت های مختلف اطلاق می شود که ممکن است در فردی که پیش از تولد و در دوران بارداری مادر در معرض الکل قرار گرفته است اتفاق بیفتد. این تاثیرات می تواند شامل مشکلات جسمی و مشکلاتی مثل آسیب مغزی و مشکلات رشدی در رفتار و یادگیری، حتی زمانی که هنوز مادر از بارداری خود باخبر نیست، باشند. افراد مبتلا به این سندرم به ترکیبی از این علائم دچارند که در کودکان مختلف، متفاوت می باشد. نقائص حاصل از سندرم الکل جنینی قابل برگشت نیستند.
هیچ زمان و میزان معین بی خطری از الکل برای مصرف در این دوران شناخته نشده است و در صورت مصرف مشروبات الکلی در طی بارداری کودک در معرض خطر ابتلا به این سندرم قرار می گیرد. تمامی مشروبات الکلی به شکل برابر مضر هستند.
پیشگیری از سندرم الکل جنینی
برای پیشگیری از FASDs، زنان در صورت بارداری یا احتمال آن باید از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنند.
چرا که تا 4 الی 6 هفته پس از بارداری احتمال عدم اطلاع از آن وجود دارد. برای قطع مصرف الکل در طی بارداری هنوز خیلی دیر نیست. زیرا رشد مغز کودک در دوران بارداری اتفاق می افتد. عدم مصرف مشروبات الکلی باعث سلامت و رفاه کودک می گردد. در صورت مشکوک بودن کودک به این سندرم، باید هرچه سریعتر با پزشک در میان گذاشته شود. چرا که تشخیص زودتر ممکن است به کاهش مشکلات کمک کند.
علت
در صورت مصرف مشروبات الکلی توسط مادر باردار:
- الکل وارد جریان خون شده و با عبور از جفت وارد جنین در حال رشد می شود.
- الکل باعث افزایش غلظت الکل در خون کودک در حال رشد نسبت به خون مادر می شود. چرا که سوخت و ساز الکل در بدن جنین آهسته تر از فرد بالغ صورت می گیرد.
- الکل در انتقال اکسیژن و تغذیه مطلوب به کودک در حال رشد اختلال ایجاد می کند.
- قرارگیری در معرض الکل پیش از تولد می تواند به رشد بافت ها و اندام و موجب آسیب دائمی مغز در کودک می شود.
علائم و نشانه های سندرم الکل جنینی
حالات مختلفی که سندرم الکل جنینی با آنها تشخیص داده می شوند می توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند.
این علائم احتمالی عبارت اند از موارد زیر هستند:
- کاهش وزن بدن
- هماهنگی ضعیف
- رفتار بیش فعالانه
- مشکل در دقت و توجه
- حافظه ضعیف
- دشواری در دروس مدرسه به خصوص ریاضی
- ناتوانی در یادگیری
- لکنت زبان
- مشکلات ذهنی و IQ پایین
- منطق و قابلیت قضاوت ضعیف
- مشکل در خوابیدن و مکیدن در دوران کودکی
- مشکل در حواس بینایی و شنوایی
- مشکلات قلبی، کلیوی و یا استخوانی
- قد کوتاهتر از متوسط
- اندازه کوچک سر
- شکل صورت غیرطبیعی، مثل یک شیار صاف بین بینی و لب بالایی (این شیار به اسم فیلتروم شناخته می شود.)
راه های تشخیص FASD
راه های گوناگون تشخیص FASD بر اساس علائم مختلف هستند که شامل موارد زیر میباشد:
سندرم الکل جنینی (FAS)
این حالت نهایی FASD است و افراد مبتلا دارای مشکلات سیستم عصبی مرکزی (CNS)، مشکلات رشد و ویژگی های جزئی صورت هستند. افراد مبتلا ممکن است در یادگیری، حافظه، دقت و توجه، برقراری ارتباط، بینایی و شنوایی مشکل و یا ترکیبی از این علائم را داشته باشند. این کودکان غالب در مدرسه و کنارآمدن با دیگران دچار مسئله هستند.
اختلال عصبی- تکاملی مرتبط به الکل (ARND)
افراد مبتلا به ARND ممکن است به ناتوانی های مربوط به ذهن و مشکلات رفتاری و یادگیری مبتلا و عملکرد ضعیفی در مدرسه و درس ریاضی، دقت، قضاوت و ضعف در کنترل تکانه ها داشته باشند.
نقائص مادرزادی مرتبط به الکل (ARBD)
این افراد ممکن است به مسائل کلیوی، قلبی، استخوانی و یا شنوایی و یا ترکیبی از آنها دچار باشند.
اختلال عصبی-رفتاری مرتبط به قرارگیری در معرض الکل پیش از تولد (ND-PAE)
کودک یا نوجوان مبتلا در سه زمینه مشکلاتی خواهند داشت:
- فکر کردن و حافظه، امکان ضعف در حافظه و مشکل در برنامه ریزی
- مشکلات رفتاری مثل عصبانیت شدید، خلقی (مانند تحریک پذیری) و تغییر توجه و دقت از کاری به کار دیگر
- بروز مسئله در زندگی روزمره فرد، که می تواند شامل استحمام، لباس پوشیدن و بازی با کودکان دیگر باشد.
برای تشخیص این مورد لازم به ذکر است که مادر باید بیش از میزان حداقلی الکل مصرف کرده باشد.
مناطق ارزیابی شده برای تشخیص FASD
اصطلاح FASD به عنوان یک تشخیص بالینی استفاده نمی گردد. تشخیص FASDs ممکن است به دلیل نبود آزمایش بالینی برای این حالت، مثل تست خون، کاری دشوار باشد. اختلالات دیگری مثل ADHD یا اختلال کمبود دقت و توجه- بیش فعالی و سندرم ویلیام علائمی شبیه به FAS دارند.
پزشکان برای تشخیص FASDs موارد زیر را جست و جو می کنند:
قرارگیری در معرض الکل پیش از تولد
مشکلات سیستم عصبی مرکزی (مثل اندازه کوچک سر، چشم های کوچک، مشکلات توجه کردن و بیش فعالی، هماهنگی ضعیف) قد، وزن، یا هردو کمتر از حد متوسط و ویژگی های غیرطبیعی صورت
عوامل مراقبتی عبارتند از:
- تشخیص پیش از 6 سالگی
- محیط خانه امن و پایدار و پرورش دهنده در طول سال های مدرسه
- عدم خشونت
- مشارکت در آموزش ویژه و خدمات اجتماعی
این سندرم چگونه قابل درمان است؟
درمان قطعی برای سندرم الکل جنینی یا سایر FASDs وجود ندارد. اما بسیاری موارد قادر به باری کودکان در به دست آوردن تمامی پتانسیل خود، به ویژه در صورت آگاهی زودهنگام نسبت به مشکل است.
این کودکان می توانند از موارد زیر سودمند شوند:
- اقدامات مداخله ای زودهنگام و آموزش ویژه در مدرسه
- گفتاردرمانی، کاردرمانی و فیزیوتراپی
- شرکت در کلاس های آموزشی مهارت های اجتماعی
- مشورت با متخصص سلامت روان
والدین چگونه می توانند فرزندان خود را که مبتلا هستند یاری کنند؟
کودکان مبتلا به FASD معمولا رفتار دوستانه و شادی دارند و از تعاملات اجتماعی لدت می برند. اما مراقبت از آنان می تواند یک چالش باشد. این کودکان به صورت مادام العمر دچار مشکلات فیزیکی، آموزشی و در نحوه برخورد هستند.
علاوه بر خدمات مداخله ای زودهنگام و حمایت از طرف مدرسه کودک، فراهم کردن یک محیط امن و پایدار در منزل در کاهش عوارض FASD تاثیرگذار است. همچنین کمک به والدین و یا سرپرستی که با مشکل اعتیاد دست و پنجه نرم می کند حائز اهمیت است.
مطالب مشابه:
