گاستریت

گاستریت یک اصطلاح کلی برای گروهی از شرایط با یک ویژگی مشترک است: التهاب پوشش داخلی معده.

التهاب گاستریت اغلب نتیجه عفونت با باکتری است که باعث زخم معده می شود، یا استفاده منظم از مسکن های خاص نیز می تواند منجر به آن شود. همچنین مصرف بیش از حد الکل نیز می تواند به این عارضه کمک کند.

این بیماری می تواند به دو شکل حاد و مزمن ظاهر شود. در گاستریت حاد علائم به صورت ناگهانی و در گاستریت مزمن علائم به آرامی و در طی زمان بروز پیدا می کنند.

در برخی موارد، این عارضه می تواند منجر به زخم معده و افزایش خطر سرطان معده شود. با این حال، برای اکثر افراد، گاستریت جدی نیست و با درمان به سرعت بهبود می یابد.ژ

علائم و نشانه های گاستریت عبارتند از:

• سوزش یا درد (سوء هاضمه) در قسمت بالای شکم که ممکن است با مصرف غذا بدتر یا بهتر شود.
• حالت تهوع
• استفراغ
• احساس پری در بالای شکم بعد از غذا

بیان این نکته ضروری است که گاستریت همیشه علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کند.

علت گاستریت

این بیماری التهاب مخاط معده است. ضعف یا آسیب به لایه مخاطی که از دیواره معده محافظت می‌کند، به اسید معده اجازه می ‌دهد تا به دیواره معده آسیب بزنند و آن را ملتهب کنند. تعدادی از بیماری ها و شرایط از جمله بیماری های التهابی، مانند بیماری کرون می توانند خطر گاستریت را افزایش دهند.

چگونه می توان گاستریت را تشخیص داد؟

برای تشخیص این بیماری، پزشک متخصص سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما را بررسی می‌ کند. یک ارزیابی فیزیکی کامل انجام می ‌دهد و ممکن است انجام یکی از آزمایش ‌های زیر را توصیه کند:

• آندوسکوپی فوقانی

یک آندوسکوپ، یک لوله نازک حاوی یک دوربین کوچک، از طریق دهان تا معده وارد می شود تا به این طریق پوشش معده بررسی شود. پزشک التهاب را بررسی کرده و ممکن است بیوپسی انجام دهد. بیوپسی روشی است که در آن یک نمونه کوچک از بافت برداشته می شود و سپس برای بررسی بافت توسط پزشک پاتولوژیست به آزمایشگاه فرستاده می شود.

• آزمایشات خون

پزشک متخصص ممکن است انجام آزمایش‌ های خون مختلفی را توصیه کند. مانند بررسی تعداد گلبول ‌های قرمز خون برای تعیین اینکه آیا شما به کم خونی مبتلا هستید یا خیر.

متخصصان همچنین می توانند غربالگری ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری و ابتلا به کم خونی خطرناک را با استفاده از آزمایش خون انجام دهند.

• آزمایش خون مخفی مدفوع (occult blood test / stool test)

 این آزمایش وجود خون در مدفوع شما را که نشانه احتمالی گاستریت است، بررسی می کند.

عوامل خطر

عواملی که خطر گاستریت را افزایش می دهند عبارتند از:

• عفونت باکتریایی

اگر چه عفونت با هلیکوباکتر پیلوری (H.Pylori) یکی از شایع ‌ترین عفونت ‌های انسانی در سراسر جهان است، تنها برخی از افراد مبتلا به این عفونت دچار گاستریت یا سایر اختلالات دستگاه گوارش فوقانی می‌ شوند. پزشکان بر این باورند که آسیب پذیری در برابر این باکتری می تواند ارثی باشد یا به دلیل انتخاب سبک زندگی، مانند استفاده از سیگار و سبک رژیم غذایی ایجاد شود.

• استفاده منظم از مسکن ها

مسکن ‌هایی که معمولاً به عنوان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) شناخته می‌شوند – مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم می‌ توانند باعث گاستریت حاد و گاستریت مزمن شوند. استفاده منظم از این مسکن ها یا مصرف بیش از حد این داروها ممکن است باعث کاهش یک ماده کلیدی شود که به حفظ لایه محافظ معده شما کمک می کند.

• افزایش سن

افراد مسن بیشتر در معرض خطر گاستریت هستند. زیرا پوشش معده با افزایش سن نازک می شود و افراد مسن نسبت به افراد جوان بیشتر احتمال دارد به عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا اختلالات خود ایمنی مبتلا شوند.

• مصرف بیش از حد الکل

الکل می تواند موجب تحریک و از بین رفتن پوشش معده شود. این موضوع معده را در برابر اسیدهای گوارشی آسیب پذیرتر می کند. مصرف بیش از حد الکل به احتمال زیاد باعث گاستریت حاد می شود.

• استرس

استرس شدید ناشی از جراحی بزرگ، جراحت، سوختگی یا عفونت شدید می تواند باعث گاستریت حاد شود.

• درمان سرطان

 داروهای شیمی درمانی یا پرتودرمانی می توانند خطر گاستریت را افزایش دهند.

• حمله سیستم ایمنی بدن به سلول های معده

این نوع گاستریت که گاستریت خود ایمنی نام دارد، زمانی رخ می دهد که بدن شما به سلول هایی که پوشش معده شما را تشکیل می دهند حمله می کند. این واکنش می تواند در سد محافظ معده شما از بین برود.

گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به سایر اختلالات خودایمنی از جمله بیماری هاشیموتو و دیابت نوع 1 شایع تر است. همچنین گاستریت خودایمنی می تواند با کمبود ویتامین B-12 همراه باشد.

• سایر بیماری ها

این بیماری ممکن است با سایر شرایط پزشکی از جمله HIV/AIDS، بیماری کرون، بیماری سلیاک، سارکوئیدوز و عفونت های انگلی مرتبط باشد.

عوارض گاستریت

در صورت عدم درمان، التهاب معده ممکن است منجر به زخم معده و خونریزی معده شود. به ندرت، برخی از اشکال گاستریت مزمن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. به خصوص اگر نازک شدن گسترده در لایه مخاطی معده و تغییرات در سلول های پوششی داشته باشید.

در صورتی که علائم و نشانه های شما علیرغم درمان گاستریت بهبود نیافتند، به پزشک خود اطلاع دهید.

گاستریت چگونه درمان می شود؟

اکثر افراد مبتلا به این بیماری پس از شروع درمان به سرعت بهبود می یابند. درمان گاستریت معمولاً شامل موارد زیر است:

• مصرف آنتی اسیدها و سایر داروها (مانند مهارکننده های پمپ پروتون یا مسدود کننده های H-2) برای کاهش اسید معده
• پرهیز از مصرف غذاهای تند
• برای گاستریت ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری، پزشک رژیمی از چندین آنتی بیوتیک به همراه یک داروی مسدودکننده اسید (که برای سوزش سر دل استفاده می شود) تجویز می کند.
• اگر گاستریت ناشی از کم خونی خطرناک باشد، تزریق ویتامینB12 انجام می شود.
• حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی مانند لاکتوز لبنیات یا گلوتن گندم

چه زمانی مراجعه به پزشک الزامی است؟

در صورت داشتن درد شدید، استفراغ، استفراغ خونی، وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه رنگ، احساس سبکی سر یا سرگیجه فوراً به پزشک مراجعه کنید.

اگر ناراحتی معده شما پس از مصرف داروهای نسخه ای یا بدون نسخه، به ویژه آسپرین یا سایر مسکن ها ایجاد شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

تقریباً همه افراد در طول زندگی خود دچار سوء هاضمه و سوزش معده شدند. اکثر موارد سوء هاضمه کوتاه مدت هستند و نیازی به مراقبت پزشکی خاصی ندارند. اگر علائم و نشانه های این بیماری را برای یک هفته یا بیشتر دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.

مطالب مشابه:

عفونت نوروویروس و بیماری کرون

سندرم فری

منابع: mayoclinic ، webmd