سندرم Guillain-Barre  

سندرم Guillain-Barre  یک اختلال نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب شما حمله می کند. ضعف و سوزن سوزن شدن دست ها و پاها معمولا اولین علائم هستند.

این احساسات می توانند به سرعت پخش شوند و در نهایت کل بدن شما را فلج کنند. در شدیدترین شکل، سندرم گیلن باره یک اورژانس پزشکی است. اکثر افراد مبتلا به این عارضه باید برای درمان در بیمارستان بستری شوند.

علت دقیق سندرم گیلن باره ناشناخته است. اما دو سوم بیماران علائم عفونت را در شش هفته قبل گزارش می کنند. اینها شامل کووید-۱۹، عفونت تنفسی یا گوارشی یا ویروس زیکا است.

هیچ درمان شناخته شده ای برای سندرم گیلن باره وجود ندارد، اما چندین روش درمانی می تواند علائم را کاهش داده و طول مدت بیماری را کاهش دهد. اگرچه اکثر افراد به طور کامل از سندرم گیلن باره بهبود می یابند، برخی از موارد شدید می توانند کشنده باشند. در حالی که بهبودی ممکن است چندین سال طول بکشد، اکثر افراد می توانند شش ماه پس از شروع علائم دوباره راه بروند. برخی از افراد ممکن است اثرات ماندگاری از جمله ضعف، بی‌حسی یا خستگی داشته باشند.

علائم سندرم Guillain-Barre:

سندرم گیلن باره اغلب با گزگز و ضعف شروع می شود که از پاها و ساق پا شروع می شود و به قسمت بالایی بدن و بازوها گسترش می یابد. برخی از افراد متوجه اولین علائم در بازوها یا صورت می شوند. با پیشرفت سندرم گیلن باره، ضعف عضلانی می تواند به فلج تبدیل شود.

علائم و نشانه های سندرم گیلن باره ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس سوزن و سوزن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست
• ضعف در پاهای شما که به قسمت بالایی بدن شما سرایت می کند.
• راه رفتن ناپایدار یا ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
• مشکل در حرکات صورت، از جمله: صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
• دوبینی یا ناتوانی در حرکت چشم
• درد شدیدی که ممکن است احساس درد، تیراندازی یا گرفتگی داشته باشد و ممکن است در شب بدتر شود.
• مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
• ضربان قلب سریع
• فشار خون پایین یا بالا
• مشکل در تنفس

افراد مبتلا به سندرم گیلن باره معمولاً در عرض دو هفته پس از شروع علائم، بیشترین ضعف خود را تجربه می کنند.

انواع سندرم Guillain-Barre:

سندرم گیلن باره اشکال مختلفی دارد. انواع اصلی عبارتند از:

• پلی رادیکولونوروپاتی دمیلینه کننده التهابی حاد (AIDP)، شایع ترین شکل در آمریکای شمالی و اروپا. شایع ترین علامت AIDP ضعف عضلانی است که از قسمت پایین بدن شما شروع می شود و به سمت بالا گسترش می یابد.
• سندرم میلر فیشر (MFS)، که در آن فلج از چشم شروع می شود. MFS همچنین با راه رفتن ناپایدار همراه است. MFS  در ایالات متحده کمتر رایج است اما در آسیا رایج تر است.
• نوروپاتی حاد حرکتی آکسون (AMAN) و نوروپاتی حاد آکسونی حسی حرکتی (AMSAN) در ایالات متحده کمتر شایع هستند، اما AMAN و AMSAN در چین، ژاپن و مکزیک شایع تر هستند.

زمان مراجعه به پزشک:

اگر گزگز خفیفی در انگشتان پا یا انگشتان دست دارید که به نظر نمی رسد گسترش یابد یا بدتر شود، به پزشک مراجعه کنید. اگر هر یک از این علائم یا علائم شدید را دارید، به دنبال کمک فوری پزشکی باشید:

• گزگز که از پاها یا انگشتان پا شروع شده و اکنون به سمت بالا در بدن شما حرکت می کند.
• سوزن سوزن شدن یا ضعفی که به سرعت در حال گسترش است.
• مشکل در گرفتن نفس یا تنگی نفس در هنگام دراز کشیدن صاف
• خفگی در بزاق

سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است که نیاز به بستری فوری دارد، زیرا می تواند به سرعت بدتر شود. هرچه درمان مناسب زودتر شروع شود، شانس نتیجه بهتری بیشتر خواهد بود.

علل سندرم Guillain-Barre:

علت دقیق سندرم گیلن باره مشخص نیست. این اختلال معمولاً چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ظاهر می شود. به ندرت، جراحی یا واکسیناسیون اخیر می تواند باعث ایجاد سندرم گیلن باره شود. مواردی در پی ابتلا به ویروس زیکا گزارش شده است. سندرم گیلن باره ممکن است پس از ابتلا به ویروس COVID-19 رخ دهد. همچنین در افرادی که واکسن جانسون یا AstraZeneca COVID-19 را دریافت می‌کنند، واکنش نادری است.

در سندرم گیلن باره، سیستم ایمنی بدن که معمولا فقط به ارگانیسم های مهاجم حمله می کند – شروع به حمله به اعصاب می کند. در AIDP، پوشش محافظ اعصاب (غلاف میلین) آسیب می بیند. این آسیب از انتقال سیگنال به مغز توسط اعصاب و ایجاد ضعف، بی حسی یا فلج جلوگیری می کند.

عوامل خطر:

سندرم گیلن باره می تواند همه گروه های سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اما خطر ابتلا به آن با افزایش سن افزایش می یابد. همچنین در مردان کمی بیشتر از زنان است.

سندرم گیلن باره ممکن است توسط:

• معمولاً عفونت با کمپیلوباکتر، نوعی باکتری که اغلب در طیور نپخته یافت می شود.
• ویروس آنفولانزا
• سیتومگالوویروس
• ویروس اپشتین بار
• ویروس زیکا
• هپاتیت A، B، C و E
• HIV، ویروسی که باعث ایدز می شود.
• پنومونی مایکوپلاسما
• عمل جراحی
• ضربه
• لنفوم هوچکین
• به ندرت، واکسن آنفولانزا یا واکسیناسیون دوران کودکی
• ویروس کووید 19
• واکسن کووید-۱۹ جانسون و آسترازنکا

عوارض سندرم Guillain-Barre:

سندرم گیلن باره بر اعصاب شما تأثیر می گذارد. از آنجایی که اعصاب حرکات و عملکرد بدن شما را کنترل می کنند، افراد مبتلا به گیلن باره ممکن است این موارد را تجربه کنند:

• مشکلات تنفسی: ضعف یا فلج می تواند به ماهیچه هایی که تنفس شما را کنترل می کنند گسترش یابد، یک عارضه بالقوه کشنده. تا 22 درصد از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره برای تنفس در هفته اول که برای درمان در بیمارستان بستری می شوند، به کمک دستگاه موقت نیاز دارند.
• بی حسی باقیمانده یا سایر احساسات: اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره به طور کامل بهبود می یابند یا فقط ضعف جزئی باقی مانده، بی حسی یا گزگز دارند.
• مشکلات قلبی و فشار خون: نوسانات فشار خون و ریتم نامنظم قلب (آریتمی قلبی) از عوارض جانبی شایع سندرم گیلن باره هستند.
• درد: یک سوم افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، درد شدید عصبی را تجربه می کنند که ممکن است با دارو کاهش یابد.
• مشکلات عملکرد روده و مثانه: عملکرد کند روده و احتباس ادرار ممکن است ناشی از سندرم گیلن باره باشد.
• لخته شدن خون: افرادی که به دلیل سندرم گیلن باره بی حرکت هستند در معرض خطر ایجاد لخته خون هستند. تا زمانی که نتوانید به طور مستقل راه بروید، مصرف داروهای رقیق کننده خون و پوشیدن جوراب ساق بلند توصیه می شود.
• زخم های فشاری: بی تحرکی همچنین شما را در معرض خطر ابتلا به زخم بستر (زخم فشاری) قرار می دهد. تغییر موقعیت مکرر ممکن است به جلوگیری از این مشکل کمک کند.
• عود یا برگشت علائم: درصد کمی از افراد مبتلا به سندرم گیلن باره عود می کنند و حتی سال ها پس از پایان علائم، ضعف عضلانی را تجربه می کنند.

علائم شدید و اولیه سندرم گیلن باره به طور قابل توجهی خطر عوارض طولانی مدت جدی را افزایش می دهد. به ندرت ممکن است مرگ در اثر عوارضی مانند: سندرم دیسترس تنفسی و حملات قلبی رخ دهد.

تشخیص سندرم Guillain-Barre:

تشخیص سندرم گیلن باره در مراحل اولیه دشوار است. علائم و نشانه های آن مشابه سایر اختلالات عصبی است و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

پزشک شما احتمالاً با یک سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی کامل شروع می کند.

سپس پزشک ممکن است توصیه کند:

تپ ستون فقرات (پنکسیون کمری): مقدار کمی مایع از کانال نخاعی در قسمت پایین کمر شما خارج می شود. این مایع برای نوعی تغییر که معمولاً در افرادی که سندرم گیلن باره دارند، آزمایش می‌شود.

الکترومیوگرافی: الکترودهای سوزنی نازک در عضلاتی که پزشک شما می خواهد مطالعه کند وارد می شود. الکترودها فعالیت عصبی را در عضلات اندازه گیری می کنند.

مطالعات هدایت عصبی الکترودها به پوست بالای اعصاب چسبانده می شوند. برای اندازه گیری سرعت سیگنال های عصبی یک شوک کوچک از عصب عبور می کند.

این درمان ها به همان اندازه موثر هستند. مخلوط کردن آنها یا تجویز یکی پس از دیگری مؤثرتر از استفاده از هر یک از روش ها به تنهایی نیست.

همچنین احتمالاً به شما دارو داده می شود:

• درد را تسکین دهید، که می تواند شدید باشد.
• از لخته شدن خون که می تواند در زمان بی حرکتی ایجاد شود، جلوگیری کنید.

افراد مبتلا به سندرم گیلن باره قبل و در حین بهبودی نیاز به کمک و درمان فیزیکی دارند.

مراقبت شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حرکت بازوها و پاها توسط مراقبین قبل از بهبودی، برای کمک به انعطاف پذیری و قوی ماندن عضلات
• فیزیوتراپی در دوران ریکاوری به شما کمک می کند تا با خستگی کنار بیایید و قدرت و حرکت مناسب را به دست آورید.
• آموزش با وسایل تطبیقی، مانند: ویلچر یا بریس، برای ایجاد تحرک و مهارت های خودمراقبتی

بهبودی:

اگرچه برخی از افراد ممکن است ماه ها و حتی سال ها طول بکشد تا بهبود یابند، اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره این جدول زمانی کلی را تجربه می کنند:

• پس از اولین علائم و نشانه ها، وضعیت به تدریج به مدت حدود دو هفته بدتر می شود.
• علائم در عرض چهار هفته به سطح بالایی می رسد.
• بهبودی شروع می شود، معمولاً 6 تا 12 ماه طول می کشد، اگرچه برای برخی افراد ممکن است تا سه سال طول بکشد.

در میان بزرگسالان بهبود یافته از سندرم گیلن باره:

• حدود 80٪ می توانند شش ماه پس از تشخیص به طور مستقل راه بروند.
• حدود 60 درصد یک سال پس از تشخیص، قدرت وتوانایی بدن را به طور کامل بازیابی می کنند.
• حدود 5 تا 10 درصد بهبودی بسیار با تاخیر و ناقصی دارند.

کودکانی که به ندرت به سندرم گیلن باره مبتلا می شوند، به طور کلی نسبت به بزرگسالان به طور کامل بهبود می یابند.

حمایت:

تشخیص سندرم گیلن باره می تواند از نظر عاطفی دشوار باشد. اگرچه اکثر افراد در نهایت به طور کامل بهبود می یابند، این وضعیت به طور کلی دردناک است و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و ماه ها توانبخشی دارد. شما باید با محدودیت تحرک و خستگی سازگار شوید.

مطالب مشابه:

سندرم درد میوفاشیال

سندرم اهلرز-دانلوس(EDS)

بارداری با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

سندرم کوشینگ

تومور کارسینوئید و سندرم کارسینوئید

منبع: mayoclinic