سوزش سر دل

سوزش سر دل یک احساس سوزش در قفسه سینه، درست پشت استخوان سینه است که در اثر حرکت اسید معده به سمت گلو (ریفلاکس اسید) ایجاد می شود. اگر این اتفاق ادامه پیدا کند، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) نامیده می شود. GERD می تواند به طور جدی به مری شما آسیب برساند یا منجر به تغییرات پیش سرطانی در مری به نام مری بارت (Barrett’s esophagus) شود.

مری

مری، لوله ای که از گلو شروع می شود، از وسط قفسه سینه به سمت پایین حرکت می کند و در انتها به معده می رسد. این سوزش از این لوله شروع می شود. اما این احساس اغلب به قفسه سینه و گاهی اوقات به گلو می رسد. این یک احساس سوزش است که می تواند خفیف تا شدید باشد.

به صورت کلی معمولا زمانی که غذا بلعیده می‌شود، یک نوار عضلانی در اطراف انتهای مری (اسفنکتر تحتانی مری) شل می‌ شود تا غذا و مایعات وارد معده شوند سپس مجددا عضله منقبض می شود.

معده دارای یک پوشش مخاطی ضخیم است که از آن در برابر اسید معده محافظت می کند، اما پوشش مری به این شکل نیست و در صورتی که اسفنکتر تحتانی مری به درستی کار نکند، اسید معده می تواند به مری برگردد (ریفلاکس اسید) و باعث سوزش سر دل شود. هنگامی که شما خم میشوید یا دراز کشیدید، بازگشت اسید ممکن است بدتر شود.

دل درد گاه به گاه شایع است و به منزله هشداری جدی نیست. بیشتر افراد می توانند با تغییر سبک زندگی و داروهای بدون نسخه، ناراحتی ناشی از این بیماری را به تنهایی مدیریت کنند.

به طور کلی ممکن است تشخیص تفاوت بین سوزش سر دل و سایر انواع درد قفسه سینه دشوار باشد. اگر در مورد نوع دردی که احساس می کنید مطمئن نیستید، حتما در این رابطه با پزشک صحبت کنید. در این صورت ممکن است به تمرکز بر علائم دیگری که ممکن است همراه با آن داشته باشید کمک کند. این علائم همراه می تواند سبب افتراق تشخیص سوزش سر دل از حمله قلبی یا سایر اختلالات مری شود.

با توجه به اینکه این بیماری معمولا در نتیجه ریفلاکس معده رخ می دهد به منظور پی برده به اینکه آیا رفلاکس اسید دارید یا نه علائم زیر را بررسی کنید:

• سوزش سر دل، احساس سوزش در وسط قفسه سینه
• طعم ناخوشایند ترش در دهان که ناشی از اسید معده است.
• سرفه یا سکسکه که مدام عود می کند.
• گرفتگی و خشن شدن صدا
• بوی بد دهان
• نفخ و احساس بیماری

لازم به ذکر است علائم اغلب بعد از غذا، هنگام دراز کشیدن و هنگام خم شدن بدتر می شود.

آیا سوزش سر دل همیشه ناشی از رفلاکس اسید است؟

این بیماری معمولاً یک اختلال مری با ریفلاکس اسید به عنوان محتمل ترین علت است. اما چند حالت دیگر وجود دارد که می تواند سبب ایجاد این حس شود. مثلا:

• زخم های مری: زخم هایی هستند که در اثر فرسایش پوشش داخلی دستگاه گوارش ایجاد میشوند و باعث ایجاد یک نوع درد به همراه سوزش می شوند. زخم در مری بسیار کمتر از معده یا روده اتفاق می افتد و معمولاً دلیل آن رفلاکس اسید است. اما رفلاکس تنها علت ممکن نیست و استفاده بیش از حد از NSAIDها مانند آسپرین و ایبوپروفن نیز می تواند باعث ایجاد زخم شود.
• ازوفاژیت: التهاب شدید در مری که ممکن است باعث احساس سوزش شود. علل شامل بیماری ریفلاکس معده به مری، ویروس ها، عفونت های قارچی و برخی داروها است. همچنین بیماری آلرژیک مری (ازوفاژیت ائوزینوفیلیک) نیز می تواند منجر به سوزش سر دل شود.
• سوزش سر دل عملکردی / حساسیت بیش از حد رفلاکس: اختلالات عملکردی دستگاه گوارش، اختلالات اتصال روده و مغز هستند به معنای اینکه چگونه سیستم عصبی احساسات سیستم گوارش را به مغز انتقال می دهند. سوزش سر دل عملکردی مانند سوزش سر دل عمومی است، اما هیچ نشانه ای از رفلکس اسید، فرسایش یا التهاب وجود ندارد. حساسیت به رفلاکس ناشی از ریفلاکس غیر اسیدی است. فعالیت و حساسیت بیش از اندازه اعصاب می توانند به احساس سوزش (حساسیت احشایی) کمک کنند.

علل سوزش سر دل و رفلاکس اسید

بسیاری از مردم هر از گاهی دچار سوزش سر دل می شوند و غالبا دلیل واضحی وجود ندارد.

اما گاهی اوقات برخی موارد می توانند سبب بروز آن یا بدتر شدن آن شوند:

• برخی غذاها و نوشیدنی ها (مانند قهوه، گوجه فرنگی، الکل، شکلات و غذاهای چرب یا تند)
• داشتن اضافه وزن
• استعمال سیگار
• بارداری
• استرس و اضطراب
• افزایش برخی از انواع هورمون ها مانند پروژسترون و استروژن
• برخی داروها مانند مسکن های ضد التهابی از جمله ایبوپروفن
• فتق هیاتال (زمانی که بخشی از معده شما به سمت قفسه سینه شما حرکت می کند)

چگونه می توانید سوزش سر دل و رفلاکس اسید معده را کاهش دهید؟

تغییرات ساده سبک زندگی می تواند به توقف یا کاهش این بیماری کمک کند. به این منظور:

• وعده های غذایی کوچکتر و مکررتر بخورید.
• انتهای سر تخت خود را 10 تا 20 سانتی متر بالا بیاورید، به طوری که سینه و سر بالاتر از سطح کمر شما باشد، که می تواند جلوی حرکت اسید معده به سمت گلو را بگیرد.
• اگر اضافه وزن دارید سعی کنید وزن کم کنید.
• غذا یا نوشیدنی که علائم شما را تحریک می کند نخورید.
• 3 یا 4 ساعت قبل از خواب غذا نخورید.
• لباس هایی که دور کمرتان تنگ است نپوشید.
• از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید.
• بدون مشورت با پزشک، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.

در صورت داشتن شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

• تغییرات سبک زندگی و مصرف داروها به سوزش سر دل شما کمک نمی کند.
• اگر به مدت 3 هفته یا بیشتر در اکثر روزها دچار سوزش سر دل هستید.
• علائم دیگری نیز مانند گیر کردن غذا در گلو، بیماری های مکرر یا کاهش وزن بدون دلیل دارید.
• اگر هر زمانی احساس کردید که علائم شما بدتر می شود حتما به پزشک عمومی مراجعه کنید.

پزشک عمومی می ‌تواند درمان ‌های قوی ‌تری را ارائه دهد و به رد هر گونه علت جدی ‌تر علائم شما کمک کند.

سوزش سر دل در صورتی که مکرر است یا در برنامه روزانه شما اختلال ایجاد می کند، ممکن است نشانه یک بیماری جدی تری باشد که نیاز به پیگیری پزشکی دارد.

درمان سوزش سر دل

اگر رفلاکس اسید معده دارید، پزشک عمومی ممکن است دارویی از دسته مهارکننده های پمپ پروتون (PPI) تجویز کند که میزان اسید معده شما را کاهش می دهد.

PPIها عبارتند از:

• امپرازول
• لانسوپرازول

بسته به میزان جدی بودن رفلاکس اسید معده، معمولاً باید این نوع دارو را به مدت 4 یا 8 هفته مصرف کنید.

در صورت بازگشت علائم پس از قطع دارو به پزشک عمومی مراجعه کنید. در این مواقع ممکن است به درمان طولانی مدت نیاز داشته باشید.

مطالب مشابه:

هیپوکالمی

سرفه خونی (هموپتیزی)

سیاه سرفه

تورم شکم

افزایش شیوع بیماری های گوارشی

منابع: nhs ، mayoclinic ، my.clevelandclinic