کلسترول بالا
کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون یافت می شود. بدن برای ساخت سلول های سالم به این ماده نیاز دارد، اما سطوح بالای کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد.
بالا بودن کلسترول، می تواند سبب ایجاد رسوبات چربی در رگ های خونی شود. در نهایت، این رسوبات رشد می کنند و جریان خون کافی در شریان هارا دشوار می کند.گاهی اوقات، این رسوبات می توانند ناگهان بشکنند و لخته ای تشکیل دهند که باعث حمله قلبی یا سکته می شود.
کلسترول بالا می تواند ارثی باشد، اما اغلب نتیجه انتخاب شیوه زندگی ناسالم است که آن را قابل پیشگیری و درمان می کند. یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و گاهی اوقات مصرف دارو می تواند به کاهش کلسترول بالا کمک کند.
انواع کلسترول:
اگر آزمایش کلسترول انجام دهید، ممکن است پزشک در مورد موارد زیر با شما صحبت کند:
- کلسترول کل
- کلسترول LDL (لیپوپروتئین با چگالی کم) – به آن کلسترول بد نیز می گویند. این به این دلیل است که می تواند پلاک را در شریان های شما ایجاد کند و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
- کلسترول HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا) – HDL نیز کلسترول خوب نامیده می شود. این به این دلیل است که افرادی که سطح HDL بالایی دارند در معرض خطر کمتری برای حملات قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی قرار دارند.
- کلسترول غیر HDL – کلسترول غیر HDL کلسترول کل شما منهای HDL است.
- تری گلیسیرید – تری گلیسیریدها کلسترول نیستند. آنها نوع دیگری از چربی هستند. اما اغلب با اندازه گیری کلسترول اندازه گیری می شوند. (به نظر می رسد داشتن تری گلیسیرید بالا نیز خطر حملات قلبی و سکته را افزایش می دهد.)
علائم:
کلسترول بالا هیچ علائمی ندارد. آزمایش خون تنها راه تشخیص وجود آن است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
طبق گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI)، اولین غربالگری کلسترول فرد باید در سنین 9 تا 11 سالگی انجام شود و سپس هر پنج سال یک بار پس از آن تکرار شود.
NHLBI توصیه می کند که غربالگری کلسترول هر یک تا دو سال برای مردان 45 تا 65 سال و برای زنان 55 تا 65 سال انجام شود. افراد بالای 65 سال باید سالانه آزمایش انجام دهند.
اگر نتایج آزمایش شما در محدوده مطلوب نباشد، پزشک ممکن است اندازه گیری های مکرر را توصیه کند. همچنین اگر سابقه خانوادگی، بیماری قلبی یا سایر عوامل خطر مانند: دیابت یا فشار خون بالا دارید، ممکن است پزشک آزمایش‌های مکررتری را پیشنهاد دهد.
علل:
کلسترول از طریق خون شما منتقل می شود و به پروتئین ها متصل می شود. این ترکیب پروتئین و کلسترول لیپوپروتئین نامیده می شود. بر اساس آنچه که لیپوپروتئین حمل می کند.
عواملی که می‌توانید کنترل کنید، مانند: کم تحرکی، چاقی و رژیم غذایی ناسالم – در سطوح مضر کلسترول و تری گلیسیرید نقش دارند. عوامل خارج از کنترل شما نیز ممکن است نقش داشته باشند. به عنوان مثال، ترکیب ژنتیکی شما ممکن است حذف LDL از خون را برای بدن شما دشوارتر کند یا آن را در کبد تجزیه کند.
شرایط پزشکی که می تواند باعث سطح کلسترول ناسالم شود عبارتند از:
- بیماری مزمن کلیوی
- دیابت
- HIV/AIDS
- کم کاری تیروئید
- لوپوس
سطوح کلسترول همچنین می تواند با برخی از انواع داروهایی که ممکن است برای سایر مشکلات سلامتی مصرف کنید، بدتر شود، مانند:
- آکنه
- سرطان
- فشار خون بالا
- HIV/AIDS
- ریتم قلب نامنظم
- پیوند عضو
محدوده مناسب کلسترول:
توصیه می شود در مورد محدوده نرمال با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. افراد مختلف به اهداف متفاوتی نیاز دارند. به طور کلی، افرادی که هیچ بیماری قلبی ندارند محدوده زیر توصیه می شود:
- کلسترول کل زیر 200
- LDL کمتر از 130 – یا بسیار کمتر، اگر در معرض خطر حمله قلبی یا سردرد باشند.
- HDL بالای 60
- کلسترول غیر HDL کمتر از 160، اگر در معرض خطر حمله قلبی یا سکته باشند.
- تری گلیسیرید زیر 150
با این حال، به خاطر داشته باشید که بسیاری از افرادی که نمی توانند به این محدوده برسند، همچنان در معرض خطر حملات قلبی و سکته مغزی هستند.
عوامل خطر:
عواملی که می توانند خطر ابتلا به کلسترول ناسالم را افزایش دهند، عبارتند از:
رژیم غذایی ضعیف: مصرف بیش از حد چربی های اشباع شده یا چربی های ترانس می تواند منجر به سطوح ناسالم کلسترول شود. چربی های اشباع شده در تکه های چرب گوشت و لبنیات پرچرب یافت می شود. چربی های ترانس اغلب در میان وعده ها یا دسرهای بسته بندی شده یافت می شوند.
چاقی: داشتن شاخص توده بدنی (30BMI) یا بیشتر، شما را در معرض خطر کلسترول بالا قرار می دهد.
عدم ورزش: ورزش به افزایش HDL بدن شما، یعنی کلسترول “خوب” کمک می کند.
سیگار: استعمال سیگار ممکن است سطح HDL، را کاهش دهد.
الکل: نوشیدن بیش از حد الکل می تواند سطح کلسترول شما را افزایش دهد.
سن: حتی کودکان خردسال نیز ممکن است کلسترول ناسالم داشته باشند، اما در افراد بالای 40 سال بسیار شایع تر است. با افزایش سن، کبد شما کمتر قادر به حذف LDL می شود.
عوارض:
کلسترول بالا می تواند باعث انباشته شدن خطرناک کلسترول و سایر رسوبات روی دیواره شریان ها شود (آترواسکلروز). این رسوبات (پلاک ها) می توانند جریان خون را از طریق شریان های شما کاهش دهند که می تواند باعث عوارضی مانند:
درد قفسه سینه: اگر شریان هایی که قلب شما را با خون تغذیه می کنند (شریان های کرونری) تحت تأثیر قرار گرفته باشند، ممکن است درد قفسه سینه (آنژین) و سایر علائم بیماری عروق کرونر داشته باشید.
حمله قلبی: اگر پلاک ها پاره شوند، لخته خون می تواند در محل پارگی پلاک ایجاد شود – جریان خون را مسدود می کند یا آزاد می شود و شریان را در پایین دست مسدود می کند. اگر جریان خون در بخشی از قلب شما متوقف شود، دچار حمله قلبی خواهید شد.
سکته: مشابه حمله قلبی، سکته مغزی زمانی رخ می دهد که لخته خون جریان خون را به بخشی از مغز شما مسدود کند.
پیشگیری:
همان تغییرات سبک زندگی سالم برای قلب که می تواند کلسترول شما را کاهش دهد می تواند در وهله اول از داشتن کلسترول بالا جلوگیری کند. برای جلوگیری می توان:
- از یک رژیم غذایی کم نمک استفاده کنید که بر میوه ها، سبزیجات و غلات کامل تاکید دارد.
- مقدار چربی های حیوانی را محدود کنید و از چربی های خوب در حد اعتدال استفاده کنید.
- وزن اضافی خود را کاهش دهید و وزن مناسب را حفظ کنید.
- ترک سیگار
- در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید.
- استرس را مدیریت کنید.
تشخیص:
آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول – که پانل لیپیدی یا پروفایل لیپیدی نامیده می شود – معمولاً موارد زیر را نشان می دهد:
- کلسترول کل
- LDL
- HDL
- تری گلیسیرید – نوعی چربی در خون
به طور کلی باید 9 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید و نه غذا یا مایعات دیگری به جز آب مصرف کنید. برخی از آزمایش‌های کلسترول نیازی به ناشتا بودن ندارند، بنابراین توصیه می شود دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنید.
مطالب مشابه:
کاهش کلسترول و فشار خون
فیبرینوژن بالا
هیپرکلسترولمی خانوادگی
آزمایش کلسترول خون
بیماری دریچه قلب در سالمندان
منابع: healthlibrary.askapollo, mayoclinic
