سارکوم کاپوسی
سارکوم کاپوسی نوعی سرطان است که در پوشش رگ‌های خونی و عروق لنفاوی تشکیل می‌شود. این سرطان باعث رشد سلول‌هایی به نام ضایعات روی پوست می‌شود. ضایعات اغلب روی صورت، بازوها و پاها ایجاد می‌شوند. همچنین ممکن است، صورتی، قرمز، بنفش یا قهوه‌ای به نظر برسند.
ضایعات همچنین می‌توانند روی اندام تناسلی یا دهان ظاهر شوند. درنوع شدید این بیماری، ضایعات می‌توانند در دستگاه گوارش و ریه‌ها باشند.
علت این بیماری عفونت با ویروس هرپس انسانی ۸ است که HHV-8 نیز نامیده می‌شود. در افراد سالم، این عفونت معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، زیرا سیستم ایمنی آن را تحت کنترل نگه می‌دارد. با این حال، در فردی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد، HHV-8 می‌تواند منجر به این بیماری شود.
انواع سارکوم کاپوسی:
چهار نوع می باشد که از رایج‌ترین تا کم‌شیوع‌ترین، آنها عبارتند از:
- سارکوم کاپوسی اپیدمیک. مرتبط با ایدز/HIV، این نوع در افراد آلوده به ویروس نقص ایمنی انسانی، که HIV نیز نامیده می‌شود، رخ می‌دهد. این نوع شایع‌ترین نوع سارکوم کاپوسی در ایالات متحده است.
- سارکوم کاپوسی مرتبط با پیوند یا ایاتروژنیک. این نوع در افرادی که پس از پیوند عضو، برای کنترل سیستم ایمنی دارو مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد.
- سارکوم کاپوسی کلاسیک. این نوع بیشتر در مردان بالای ۶۰ سال را که از نژاد مدیترانه‌ای، آسیای جنوب غربی، اروپای شرقی یا یهودیان اشکنازی هستند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. معمولاً به آرامی رشد می‌کند و می‌تواند باعث تورم در مناطقی مانند پاها شود. همچنین ضایعات ممکن است به اندام‌های داخلی نیز گسترش یابد.
- سارکوم کاپوسی بومی. این نوع سارکوم کاپوسی افرادی را که در نزدیکی خط استوا آفریقا زندگی می‌کنند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع سارکوم کاپوسی شبیه سارکوم کاپوسی کلاسیک است، اما سن تشخیص معمولاً بسیار کمتر (زیر ۴۰ سال) است. می‌تواند به آرامی روی پوست یا به سرعت در داخل بدن رشد کند.
- سارکوم کاپوسی اکتسابی. اگر ناقل HHV-8 باشید و پس از پیوند عضو یا مغز استخوان، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف کنید، می‌توانید به این نوع بیماری مبتلا شوید.
علائم سارکوم کاپوسی:
علائم باتوجه به محل ضایعات می‌تواند متفاوت باشد. ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
- لکه‌های غیرطبیعی روی پوست که در یک یا چند ناحیه ظاهر می‌شوند (این لکه‌های تکه‌ای ممکن است صاف یا برآمده باشند).
- درد شکم یا وجود خون در مدفوع به دلیل ضایعات شکم
- یبوست، اسهال یا استفراغ به دلیل ضایعات دستگاه گوارش
- سرفه خونی یا مشکل در تنفس به دلیل وجود ضایعات در ریه‌ها
- ادم لنفاوی، که می‌تواند زمانی رخ دهد که ضایعات یکی از غدد لنفاوی را مسدود می‌کنند.
- درد دهان هنگام غذاخوردن به دلیل ضایعات دهان
سارکوم کاپوسی باعث می‌شود:
زمانی اتفاق می‌افتد که HHV-8 سلول‌هایی را که رگ‌های خونی و لنفاوی را می‌پوشانند، آلوده کند. HHV-8 یک بیماری نادر است که سلول‌های سالم را به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کند. عوامل خاصی خطر تبدیل HHV-8 به سارکوم کاپوسی را افزایش می‌دهند.
عوامل خطر عبارتند از:
- سن. این سرطان بیشتر افراد بین ۴۰ تا ۷۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- قومیت. اگر اهل مدیترانه، آسیای جنوب غربی، اروپای شرقی یا یهودیان اشکنازی باشید، خطر ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است.
- نقص ایمنی. اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشید، احتمال ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است. این می‌تواند در اثر مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا ابتلا به بیماری‌هایی مانند HIV/AIDS رخ دهد.
- موقعیت مکانی. اگر در نزدیکی خط استوا در آفریقا زندگی می‌کنید، خطر ابتلا به سارکوم کاپوسی بومی در شما بیشتر است.
- جنسیت. احتمال ابتلا به این بیماری در مردان بیشتر است.
- فعالیت جنسی. داشتن رابطه جنسی محافظت نشده می‌تواند خطر ابتلا به HHV-8 و HIV را افزایش دهد. این ویروس‌ها معمولاً از طریق مایعات بدن پخش می‌شوند.
عوارض:
این بیماری می‌تواند منجر به عوارضی شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کم‌خونی
- مشکلات تنفسی
- درد
- سرطان دوم
- ناهنجاری‌های پوستی
- تورم و بدشکلی پوست
تشخیص:
پزشک با معاینه فیزیکی شروع می‌کند. پوست را از نظر ضایعات بررسی می‌کند و در مورد علائم و سابقه سلامتی فرد سؤال می‌کند.
از آنجا که این بیماری بسیار نادر است، تشخیص دقیق آن می‌تواند مدتی طول بکشد. ممکن است لازم باشد به چندین متخصص و پزشک مختلف مراجعه کنید.
برای تشخیص دقیق، پزشک بایستی آزمایش‌هایی را تجویز کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بیوپسی. پزشک یک نمونه بافت کوچک می‌گیرد و آن را برای آزمایش به پاتولوژیست می‌فرستد.
- برونکوسکوپی. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا سارکوم کاپوسی را در نای و مجاری هوایی که به ریه‌ها منتهی می‌شوند، جستجو کند.
- عکسبرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه. آنها از ریه‌ها برای یافتن ضایعات این بیماری عکس می‌گیرند. همچنین ممکن است به سی‌تی‌اسکن نیاز داشته باشید.
- آندوسکوپی. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا داخل معده یا روده را برای یافتن ضایعات سارکوم کاپوسی بررسی کند. با توجه به وضعیت فرد، ممکن است به آندوسکوپی فوقانی، کولونوسکوپی یا هر دو نیاز داشته باشد.
- ایمونوهیستوشیمی. این آزمایش به دنبال پروتئین خاصی به نام LANA-1 می‌گردد. این پروتئین با HHV-8 مرتبط است. و به پزشک کمک می‌کند تا تفاوت بین سارکوم کاپوسی و ضایعات مشابه را تشخیص دهد.
مدیریت و درمان:
درمان بستگی به وضعیت فرد دارد. پزشک یک برنامه شخصی‌سازی شده و منحصر به فرد برای شما ایجاد خواهد کرد. درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان ضد رتروویروسی
- شیمی درمانی
- کرایوتراپی
- پرتودرمانی
- جراحی
- درمان هدفمند
درمان مناسب برای هر فرد به چند عامل مختلف بستگی دارد، مانند: نوع سارکوم کاپوسی که دارید، تعداد و محل ضایعات و سلامت کلی فرد.
زمان مراجعه به پزشک:
این بیماری می‌تواند پس از درمان عود کند. بنابراین، فرد باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشد تا پزشک بتواند سلامت او را کنترل کرده و علائم سرطان جدید را بررسی کند.
اگر مبتلا به HIV/AIDS هستید یا پیوند عضو انجام داده‌اید، معاینات منظم شامل غربالگری برای سارکوم کاپوسی عودکننده خواهد بود.
به طورکلی
این بیماری مانند اکثر سرطان‌ها، تشخیص و درمان زودهنگام بهترین شانس را برای بقای طولانی‌مدت به فرد می‌دهد.
مطالب مشابه:
آنژیوسارکوم
تفاوت بین کارسینوما و سارکوما
سارکوم
استئوسارکوم
تومور استخوان (سارکوم)
منبع: my.clevelandclinic, mayoclinic
