سرطان کلیه
سرطان کلیه رشد سلول هایی است که در کلیهها شروع میشود. کلیهها دو اندام لوبیاشکل هستند که اندازه هر کدام تقریباً به اندازه یک مشت است و در پشت اندامهای شکمی، به صورت یک کلیه در هر طرف ستون فقرات قرار دارند.
در بزرگسالان، کارسینوم سلول کلیوی شایعترین نوع سرطان کلیه است. انواع دیگر و کمتر شایع سرطان کلیه نیز ممکن است رخ دهد. کودکان خردسال بیشتر در معرض ابتلا به نوعی سرطان کلیه به نام تومور ویلمز هستند.
به نظر میرسد تعداد سرطانهای کلیه تشخیص داده شده در هر سال در حال افزایش است. یکی از دلایل این امر ممکن است این واقعیت باشد که از تکنیکهای تصویربرداری مانند سیتی اسکن بیشتر استفاده میشود. این آزمایشها ممکن است منجر به کشف تصادفی تعداد بیشتری از سرطانهای کلیه شود. سرطان کلیه اغلب زمانی یافت میشود که سرطان کوچک و محدود به کلیه باشد.
چه کسانی به سرطان کلیه مبتلا میشوند؟
سرطان کلیه بیشتر در افراد بین 65 تا 74 سال شایع است. احتمال ابتلا به این بیماری در مردان دو برابر زنان است.
سرطان کلیه در کودکان بسیار کمتر شایع است. با این حال، سالانه 500 تا 600 کودک در ایالات متحده با تومور ویلمز (نوعی سرطان کلیه) تشخیص داده میشوند.
علائم سرطان کلیه:
سرطان کلیه معمولاً در ابتدا علائمی ایجاد نمیکند. با گذشت زمان، علائم و نشانهها ممکن است ایجاد شوند، از جمله:
- وجود خون در ادرار که ممکن است صورتی، قرمز یا به رنگ نوشابه باشد.
- از دست دادن اشتها
- درد در پهلو یا کمر که از بین نمیرود.
- خستگی
- کاهش وزن بیدلیل
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم فوق را دارید که شما را نگران میکند، بایستی با پزشک در میان بگذارید.
علل
علت بیشتر سرطانهای کلیه مشخص نیست.
سرطان کلیه زمانی اتفاق میافتد که سلولهای کلیه دچار تغییراتی در DNA خود شوند. DNA یک سلول حاوی دستورالعملهایی است که به سلول میگوید چه کاری انجام دهد. در سلولهای سالم، DNA دستورالعملهایی برای رشد و تکثیر با سرعت معین میدهد. این دستورالعملها به سلولها میگویند که در زمان معینی از بین بروند. در سلولهای سرطانی، تغییرات DNA دستورالعملهای متفاوتی میدهند. این تغییرات به سلولهای سرطانی میگویند که تعداد بسیار بیشتری سلول را به سرعت بسازند. سلولهای سرطانی میتوانند زمانی که سلولهای سالم میمیرند، به زندگی خود ادامه دهند. این امر باعث ایجاد تعداد بسیار زیادی سلول میشود.
سلولهای سرطانی تودهای به نام تومور تشکیل میدهند. تومور میتواند رشد کند و به بافت سالم بدن حمله کرده و آن را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلولهای سرطانی میتوانند جدا شده و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند. وقتی سرطان گسترش مییابد، به آن سرطان متاستاتیک میگویند.
عوامل خطر:
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهند، عبارتند از:
- افزایش سن: خطر ابتلا به سرطان کلیه با افزایش سن افزایش مییابد.
- مصرف دخانیات: افرادی که سیگار میکشند در مقایسه با افرادی که سیگار نمیکشند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند. این خطر پس از ترک سیگار کاهش مییابد.
- چاقی: افراد چاق در مقایسه با افرادی که وزن سالمی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا که به آن پرفشاری خون نیز گفته میشود، خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش میدهد.
- برخی بیماریهای ارثی: افرادی که با برخی بیماریهای ارثی متولد میشوند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کلیه باشند. این بیماریها ممکن است شامل بیماری فون هیپل-لیندو، سندرم بیرت-هاگ-دوبه، کمپلکس اسکلروز توبروز، کارسینوم سلول پاپیلاری ارثی کلیه و سرطان خانوادگی کلیه باشد.
- سابقه خانوادگی سرطان کلیه. اگر یکی از بستگان خونی، مانند والدین یا خواهر و برادر، به این بیماری مبتلا بوده باشد، خطر ابتلا به سرطان کلیه بیشتر است.
میزان وخیم بودن تومور کلیه چقدر است؟
بستگی دارد. برخی از تومورهای کلیه خوشخیم (غیرسرطانی) هستند. این تومورها معمولاً از تومورهای سرطانی کوچکتر هستند و به سایر قسمتهای بدن گسترش نمییابند. برداشتن تومورهای غیرسرطانی کلیه از طریق جراحی شایعترین روش درمان است.
خواه تومور کلیه شما سرطانی باشد یا غیرسرطانی، برای جلوگیری از عوارض، باید در اسرع وقت درمان را شروع کنید.
تشخیص و آزمایشها
سرطان کلیه چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر علائم سرطان کلیه را دارید، پزشک شما یک شرح حال کامل پزشکی و معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. آنها همچنین ممکن است آزمایشهای خاصی را برای کمک به تشخیص و ارزیابی سرطان تجویز کنند.
این آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنالیز ادرار (Urinalysis): نمونهای از ادرار برای بررسی وجود خون آزمایش میشود. حتی مقادیر بسیار کم خون که با چشم غیرمسلح دیده نمیشوند، میتوانند در آزمایشهای نمونه ادرار تشخیص داده شوند.
- آزمایشهای خون (Blood tests): این آزمایشها تعداد هر یک از انواع مختلف سلولهای خونی را شمارش میکنند و همچنین الکترولیتهای مختلف بدن را بررسی میکنند. آزمایش خون میتواند نشان دهد که آیا تعداد گلبولهای قرمز خون بسیار کم است (کمخونی) یا اینکه عملکرد کلیه مختل شده است (با بررسی کراتینین).
- سیتی اسکن (CT scan): این یک نوع خاص از اشعه ایکس است که از یک کامپیوتر برای ایجاد مجموعهای از تصاویر یا برشها از داخل بدن استفاده میکند. این آزمایش اغلب با تزریق وریدی ماده حاجب (رنگ) انجام میشود. افرادی که عملکرد کلیه آنها مختل است ممکن است نتوانند این ماده حاجب را دریافت کنند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): این آزمایشی است که با استفاده از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر، تصاویری از داخل بدن شما تولید میکند.
- سونوگرافی (Ultrasound): این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده میکند که از طریق بافتهای بدن منتقل میشوند تا تصاویری ایجاد کنند که روی مانیتور نمایش داده میشوند. این آزمایش در تشخیص تومورها که چگالی متفاوتی نسبت به بافتهای سالم دارند، مفید است.
- بیوپسی توده کلیوی (Renal mass biopsy): در طی این روش، یک سوزن نازک وارد تومور میشود و نمونه کوچکی از بافت شما برداشته میشود (بیوپسی). پزشک پاتولوژیست بافت را زیر میکروسکوپ بررسی میکند تا ببیند آیا سلولهای سرطانی وجود دارند یا خیر. از آنجایی که بیوپسی برای سرطان کلیه همیشه کاملاً قابل اعتماد نیست، پزشک شما ممکن است این آزمایش را توصیه کند یا نکند.
مراحل سرطان کلیه:
بیشتر سرطانها بر اساس مرحله، که توصیفی از سرطان است و به برنامهریزی درمان کمک میکند، گروهبندی میشوند. مرحله سرطان بر اساس موارد زیر تعیین میشود:
- محل و اندازه تومور
- میزان درگیری غدد لنفاوی
- میزان گسترش سرطان، در صورت وجود، به سایر بافتها و اندامها
پزشک شما از اطلاعات به دست آمده از آزمایشهای مختلف، از جمله: سیتی اسکن، امآرآی و بیوپسی، برای تعیین مرحله سرطان استفاده میکند.
پیشگیری:
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان کلیه وجود ندارد، اما ممکن است با انجام موارد زیر خطر ابتلا را کاهش دهید:
- عدم مصرف الکل
- مصرف بیشتر میوهها و سبزیجات
یک رژیم غذایی سالم با انواع میوهها و سبزیجات انتخاب کنید. منابع غذایی ویتامینها و مواد مغذی بهترین هستند. از مصرف دوزهای بالای ویتامینها به شکل قرص خودداری کنید، زیرا ممکن است مضر باشند.
-
ورزش کردن در بیشتر روزهای هفته
سعی کنید بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید. اگر اخیراً فعال نبودهاید، از پزشک خود بپرسید که آیا این کار بیخطر است و به آرامی شروع کنید.
-
حفظ وزن سالم
اگر وزن سالمی دارید، برای حفظ آن تلاش کنید. همچنین اگر نیاز به کاهش وزن دارید، در مورد راههای سالم برای کاهش وزن از یک متخصص مراقبتهای بهداشتی سوال کنید. کالری کمتری مصرف کنید و به آرامی میزان ورزش را افزایش دهید.
-
ترک سیگار
در مورد استراتژیها و وسایلی که میتوانند به شما در ترک سیگار کمک کنند، با تیم مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنید. گزینهها شامل محصولات جایگزین نیکوتین، داروها و گروههای حمایتی است. اگر هرگز سیگار نکشیدهاید، شروع نکنید.
-
کنترل فشار خون بالا
در ویزیت بعدی خود از پزشک بخواهید فشار خون شما را بررسی کند. اگر فشار خون شما بالاست، میتوانید در مورد گزینههای کاهش آن صحبت کنید. اقدامات سبک زندگی مانند ورزش، کاهش وزن و تغییرات رژیم غذایی میتواند کمک کند. برخی افراد ممکن است نیاز به افزودن دارو برای کاهش فشار خون خود داشته باشند. در مورد گزینههای خود با پزشک صحبت کنید.
مطالب مشابه:
سرطان حالب
پیوند کلیه به کودکان
نفریت لوپوس (بیماری لوپوس کلیوی)
گلومرولونفریت
تفاوت تومورهای خوش خیم و بدخیم
منابع: mayoclinic, my.clevelandclinic