عفونت لیستریا در دوران بارداری
لیستریوز چیست؟
عفونت لیستریا با مصرف غذای حاوی باکتری لیستریا مونوسیتوژنز ایجاد می شود. این بیماری یکی از جدی ترین انواع مسمومیت های غذایی است.
باکتری لیستریا به طور گسترده در گرد و غبار، خاک، آب، گیاهان، فاضلاب و فضولات حیوانات یافت می شود. به دلیل آلودگی، در انواع غذاها از جمله گوشت خام، سبزیجات خام و برخی از غذاهای فرآوری شده نیز یافت می شود.
عفونت لیستریا معمولا با مصرف غذای دارای باکتری به انسان منتقل می شود. این باکتری می تواند در تمام مراحل تهیه انواع غذاها از حالت خام گرفته تا باقی مانده غذایی که به خوبی پخته نشده وجود داشته باشد. لیستریا همچنین می تواند روی مواد غذایی رشد کند که در یخچال نگهداری می شوند.
علائم عفونت لیستریا چیست؟
علائم ممکن است عمومی باشد مانند تب، سردرد، خستگی، درد. که ممکن است با اسهال، احساس تهوع و گرفتگی و دل پیچه همراه باشد.
به طور متوسط، علائم پس از حدود 3 هفته ظاهر می شوند. اما ممکن است تا 2 ماه پس از مصرف مواد غذایی حاوی لیستریا ظاهر شود. بسیاری از زنان باردار هیچ علامتی ندارند. حتی اگر احساس بیماری نکنید، می توانید عفونت را به کودک خود منتقل کنید.
علائم عفونت لیستریا در دوران بارداری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تب
- خستگی
- دردهای عضلانی
- ناراحتی معده یا اسهال
- گرفتگی گردن
- سردرد
- گیجی
چگونه عفونت لیستریا بر زنان باردار تاثیر می گذارد؟
زنان باردار 10 تا 20 برابر بیشتر از جمعیت عادی در معرض ابتلا به عفونت لیستریا هستند. حتی یک عفونت خفیف در یک زن باردار می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی، زایمان زودرس یا نوزادی شود که هنگام تولد بسیار بیمار است.
چگونه عفونت لیستریا روی کودک تاثیر می گذارد؟
لیستریا می تواند در دوران بارداری یا تولد از مادر به نوزاد منتقل شود. نوزادان تازه متولد مبتلا به لیستریا ممکن است علائم عفونت را در بدو تولد یا در چند روز اول زندگی نشان دهند.
عفونت در نوزادان تازه متولد می تواند بسیار شدید باشد. می تواند شامل عفونت ریه (پنومونی) و مننژیت باشد. نوزادان مبتلا ممکن است مشکلات شدیدی در تنفس و تغذیه را تجربه کنند.
لیستریا می تواند جفت، مایع آمنیوتیک و نوزاد را مبتلا کند و باعث سقط جنین یا مرده زایی شود. نوزادان مبتلا که زنده می مانند، احتمالا زودتر از موعد به دنیا می آیند. بسیاری از آنها به شدت بیمار به دنیا می آیند یا بلافاصله پس از تولد بیمار می شوند. این کودکان ممکن است مشکلاتی مانند:
- عفونت خون
- مشکل در تنفس
- تب
- زخم های پوستی
- ضایعات در اندام های متعدد
- و عفونت های سیستم عصبی مرکزی مانند مننژیت را تجربه کنند.
برخی از نوزادان مبتلا به این باکتری می میرند یا از عواقب طولانی مدتی مانند:
- ناتوانی ذهنی
- فلج
- تشنج
- کوری
- یا مشکلات مغزی، کلیوی یا قلبی رنج می برند.
برخی نوزادانی که مادر آنها مبتلا به لیستریوز هستند، در هنگام تولد سالم به نظر می رسند. اما علائم عفونت، معمولا مننژیت یک هفته یا حتی چند هفته پس از زایمان را نشان می دهند. این مشکل به اصطلاح «لیستریوز دیرس» ممکن است نتیجه عفونت نوزاد در حین زایمان و تولد باشد.
همه نوزادانی که در دوران بارداری از مادر مبتلا به لیستریوز به دنیا می آیند دچار مشکل نمی شوند. در صورتی که مادر در دوران حاملگی با آنتی بیوتیک درمان شود، ممکن است از ابتلای کودک به عفونت جلوگیری کند.
اگر فکر کنم مبتلا به عفونت لیستریا هستم چه باید کرد؟
اگر فکر می کنید غذای حاوی باکتری لیستریا مصرف کرده اید. یا اگر هر یک از علائم عفونت لیستریا را دارید، فورا با پزشک تماس بگیرید. به این نکته توجه کنید که ممکن است 2 ماه طول بکشد تا علائم ظاهر شوند.
عفونت لیستریا چگونه درمان می شود؟
ممکن است پزشک از شما آزمایش خون بخواهد تا ببیند آیا عفونت لیستریا دارید یا خیر. ممکن است برای درمان عفونت و جلوگیری از عفونت کودکتان نیازمند مصرف آنتی بیوتیک باشید.
سونوگرافی برای بررسی مشکلات و بررسی نحوی رشد کودک شما انجام می شود.
پس از تولد، نوزاد شما می تواند آزمایش خون بدهد تا ببینید آیا به لیستریوز مبتلا ست یا خیر. در صورت وجود عفونت، برای نوزاد نیز آنتی بیوتیک تجویز می شود.
چگونه بفهمم غذا آلوده به لیستریاست؟
غذاهای حاوی لیستریا ظاهر، بو و مزه ندارند. پخت و پز و پاستوریزاسیون تنها راه برای از بین بردن لیستریا است. این باکتری در غذاهای داخل یخچال نیز به رشد خود ادامه خواهد داد.
نحوی جلوگیری از مسمومیت غذایی در دوران بارداری:
برای جلوگیری از ابتلا به لیستریا و سایر باکتری ها و ویروس های موجود در غذا، این دستورالعمل ها را هنگام انتخاب، نگهداری و تهیه غذا دنبال کنید:
از غذاهای غیرایمن پرهیز کنید
شما نمی توانید با نگاه کردن به غذا یا بو کردن آن متوجه شوید که آیا یک غذا حاوی این باکتری است یا خیر. بنابراین مهم است که خانم های باردار از غذاهایی که احتمال آلودگی بیشتری دارند مطلع باشند و از آنها اجتناب کنند. برای مثال:
- از مصرف گوشت و پنیر اغذیه فروشی پرهیز کنید، مگر اینکه آنها را قبل از مصرف گرم کنید. از مصرف غذاهای سرد یا گوشت اغذیه فروشی، پنیر اغذیه فروشی، خمیرهای یخچالی یا اسپری های گوشتی، یا ماهی دودی یا ترشی در یخچال پرهیز کنید. مگر اینکه بخارپز شوند (مثلا روی پیتزا یا ساندویچ داغ). حتی اگر هات داگ ها از قبل پخته شده باشند، حتما آنها را مجدد بپزید تا زمانی که داغ شوند. مصرف محصولات کنسروی که نیازی به نگهداری در یخچال ندارند بلامانع است.
- از مصرف ماهی دودی سرد غیرکنسروی پرهیز کنید. مصرف ماهی های کنسروی اشکالی ندارد. اما ماهی دودی سرد که باید در یخچال نگهداری شوند ایمن نیست، مگر اینکه پخته شود.
- سالاد و غذاهای با بسته بندی آماده مصرف نکنید. از سالادهای آماده در اغذیه فروشی ها و سوپرمارکت ها پرهیز کنید، به ویژه آنهایی که حاوی تخم مرغ، مرغ یا غذاهای دریای هستند (هر چند حتی سالادهای سبزیجات نیز می توانند لیستریا را در خود جای دهند). همچنین از سالاد سیب زمینی که در پیک نیک تهیه می شود نخورید مگر اینکه مطمئن باشید کمتر از دو ساعت بیرون از یخچال بودند. در روزهای بسیار گرم باید کمتر از یک ساعت بیرون از یخچال باشند.
علاوه بر این، رعایت موارد زیر نیز حائز اهمیت است:
- شیر غیرپاستوریزه (خام) مصرف نکنید. این شامل شیر خام و پنیرهای شیر خام می شود. پنیر نرم مانند فتا، بری یا کاممبر نخورید. پنیر به سبک مکزیکی مصرف نکنید مگر اینکه برچسب آن بیانگر این باشد که از شیر پاستوریزه تهیه شده است. پنیر کوتیج، ریکوتا، پنیر خامه ای، پنیر فرآوری شده (مانند پنیر امریکایی) و پنیرهایی مانند چدار و پارمزان بی خطر هستند.
- تقریبا تمام آبمیوه های که در ایران تهیه می شوند پاستوریزه هستند. اما برای اطمینان برچسب ها را بررسی کنید. آب میوه تازه در اسموتی بارها و بازارهای کشاورزان ممکن است پاستوریزه نباشد. اگر از پاستوریزه بودن آبمیوه مطمئن نیستید، از آن صرف نظر کنید.
- جوانه های خام را مصرف نکنید. شرایط گرم و مرطوب مورد نیاز برای رشد جوانه ها برای رشد لیستریا و سایر باکتری ها نیز ایده آل است. اگر جوانه می خورید، آنها را کاملا بپزید. شستشوی جوانه ها باکتری ها را از بین نمی برد.
- از مصرف خربزه ای که قدیمی است یا خارج از یخچال بوده، پرهیز کنید. خربزه را در یخچال بگذارید و ظرف یک هفته بخورید. اگر خربزه قاچ زدید و بیش از چهار ساعت در دمای اتاق بماند، آن را دور بیندازید.
مطالب مشابه:
