نفریت لوپوس (بیماری لوپوس کلیوی)
نفریت لوپوس یک التهاب کلیوی است که از لوپوس، یک بیماری خودایمنی، ناشی می شود. علائم این بیماری می تواند شامل تجمع مایع در بدن و افزایش خروجی ادرار باشد. حدود نیمی از بزرگسالان و 80 درصد از کودکان مبتلا به لوپوس به نفریت لوپوس مبتلا می شوند.
نفریت لوپوس چیست؟
نفریت لوپوس التهاب و آسیب کلیوی به دلیل بروز بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) ایجاد می شود. اغلب در افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک، که به آن لوپوس نیز گفته می شود، رخ می دهد.
SLE شایع ترین شکل لوپوس است. لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند تا به بافت های خودی حمله کند و باعث می شود که سیستم ایمنی پروتئین هایی به نام اتوآنتی بادی بسازد. این پروتئین ها به بافت ها و اندام های بدن از جمله کلیه ها حمله می کنند.
لوپوس علاوه بر کلیه ها، می تواند به مغز، قلب، مفاصل، پوست و سایر قسمت های بدن فرد آسیب برساند.
بروز نفریت لوپوس کلیه ها را از انجام موارد زیر باز می دارد:
- کنترل فشار و حجم خون
- تصفیه مواد زائد از خون
- حفظ سطح مناسب مایعات بدن، از جمله املاح، اسیدها و مواد معدنی
- تنظیم سطح هورمون
این موضوع می تواند منجر به انواع مشکلات جدی سلامت، از جمله نارسایی کلیه و مرحله نهایی بیماری کلیوی شود.
چه کسانی به نفریت لوپوس مبتلا می شوند؟
فقط بزرگسالان و کودکان مبتلا به لوپوس می توانند به نفریت لوپوس مبتلا شوند. افراد در شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند:
- زنان بین 15 تا 44 سال (از هر 10 فرد مبتلا، 9 فرد خانم هستند)، اگرچه احتمال ابتلای مردان به این بیماری بیشتر است.
- افراد سیاه‌پوست، افراد بومی آمریکایی، اسپانیایی یا آسیایی‌تبار
- تماس با برخی از عفونت ها، ویروس ها، مواد شیمیایی سمی یا آلاینده های محیطی
- وجود سابقه ی خانوادگی این بیماری
- ابتلا به یک نوع بیماری خودایمنی دیگر
شیوع:
حدود 50 درصد از بزرگسالان و حدود 80 درصد از کودکان مبتلا به لوپوس به این بیماری کلیوی مبتلا می شوند.
علائم و علل نفریت لوپوس (بیماری لوپوس کلیوی):
نفریت لوپوس زمانی اتفاق می‌افتد که اتوآنتی‌بادی‌های لوپوس بر قسمت‌هایی از کلیه‌ها تأثیر می‌گذارند که مواد زائد را فیلتر می‌کنند. این موضوع باعث تورم و تحریک کلیه ها می شود. ممکن است منجر به خون در ادرار، پروتئین در ادرار، فشار خون بالا، عملکرد نادرست کلیه یا حتی نارسایی کلیه شود.
در نفریت لوپوس، بدن به کلیه حمله می کند که منجر به التهاب و عملکرد غیر طبیعی کلیه می شود. التهاب طولانی مدت منجر به زخم و آسیب دائمی کلیه می گردد.
علائم این بیماری حدود پنج سال پس از اولین ظهور علائم لوپوس ایجاد می شود. اما نفریت لوپوس می تواند اولین – و گاهی تنها – نشانه ی لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) باشد.
نفریت لوپوس می تواند موجب بروز علائم زیر شود:
- ادم (تورم ناشی از تجمع مایعات) در قسمت پایین بدن یا اطراف چشم
- تب بدون علت شناخته شده
- هماچوری (خون در ادرار)
- فشار خون بالا
- افزایش ادرار به خصوص در شب
- درد یا تورم مفاصل
- درد عضلانی
- پروتئینوری (پروتئین در ادرار)، که اغلب باعث می شود ادرار کف آلود به نظر برسد.
- بثورات پوستی قرمز روی صورت
- افزایش وزن به دلیل مایعات اضافی در بدن
تشخیص و آزمایشات:
پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد، علائم فرد را بررسی و سابقه پزشکی را بررسی می کند.
آزمایشات خون و ادرار برای تشخیص نفریت لوپوس شامل موارد زیر است:
- آزمایشات خونی آنتی بادی: سطوح بالای پروتئین های ساخته شده توسط سیستم ایمنی بدن را بررسی می کند.
- آزمایش ادرار: برای ارزیابی عملکرد کلیه از نظر مواد زائد و سایر مواد غیر طبیعی انجام می شود. آزمایش خون و ادرار
- آزمایش پروتئین ادرار: پروتئین در ادرار را بررسی می کند. علاوه بر آزمایش‌های معمول خون و ادرار، ادرار جمع‌آوری‌شده در طی 24 ساعت ممکن است مورد آزمایش قرار گیرد. این آزمایش ها میزان عملکرد کلیه ها را اندازه گیری می کنند.
پزشک ممکن است بیوپسی کلیه را نیز انجام دهد که روشی برای بررسی یک قطعه کوچک از بافت یا نمونه سلولی از کلیه است. بیوپسی می تواند به پزشک کمک کند تا شدت آسیب کلیه شما را تعیین کند. در بیوپسی کلیه بخش کوچکی از بافت کلیه برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده می شود. این آزمایش نفریت لوپوس را تشخیص می دهد. همچنین می تواند به نشان دادن میزان وخامت بیماری کمک کند. در طول زمان ممکن است به بیش از یک نمونه برداری نیاز باشد.
مدیریت و درمان:
داروها و تغییر رژیم غذایی رایج ترین درمان برای نفریت لوپوس هستند. پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- داروهای فشار خون: مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (مهارکننده‌های ACE) و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (IRBs) به مدیریت فشار خون و کاهش از دست دادن پروتئین کمک می‌کنند.
- کورتیکواستروئیدها و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: این داروها از حمله سیستم ایمنی به رگ های خونی کلیه ها جلوگیری می کنند.
- تغییرات رژیم غذایی: ممکن است لازم باشد مصرف سدیم (نمک) خود را کاهش دهید. مصرف کمتر پروتئین مانند گوشت و لبنیات نیز می تواند کارکرد کلیه های را آسان تر کند. با پزشک و یک متخصص تغذیه برای ایجاد یک رژیم غذایی سالم متناسب با نیازهای خود مشورت کنید.
- دیورتیک ها: این داروها به درمان ادم (مایع اضافی و تورم) کمک می کنند. دیورتیک ها همچنین می توانند فشار خون شما را کاهش دهند.
آیا برای رفع نفریت لوپوس به جراحی یا دیالیز نیاز است؟
نارسایی کلیه در 10 تا 30 درصد افراد مبتلا به نفریت لوپوس ایجاد می شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به انجام موارد زیر باشد:
- دیالیز: روشی برای تصفیه ی خون زمانی که کلیه ها عملکرد درستی ندارند.
- پیوند کلیه: یک روش جراحی است که یکی از کلیه های نارسا شما را با یک کلیه سالم از اهداکننده جایگزین می کند.
پیشگیری:
درصورت ابتلا به لوپوس، هیچ راه واضحی برای پیشگیری از نفریت لوپوس وجود ندارد. برخی از داروها ممکن است از آن جلوگیری کنند، بنابراین مهم است که با هماتولوژیست مشورت کنید و در صورت نیاز اقدام به درمان لوپوس نمایید.
به طورکلی:
افرادی که به موقع اقدام به درمان لوپوس می کنند، روند بهبود مثبتی دارند. افراد مبتلا به نفریت لوپوس که دارو، دیالیز یا پیوند کلیه انجام می دهند، مانند افراد مبتلا به سایر بیماری های کلیوی که این درمان ها را دریافت می کنند می باشند. اما بیشتر افراد باید تا آخر عمر بیماری را با دارو یا دیالیز مدیریت کنند.
عوارض طولانی مدت:
علاوه بر نارسایی کلیه، سایر عوارض طولانی مدت نفریت لوپوس عبارتند از:
- خطر بیشتر سرطان های خاص، از جمله لنفوم سلول B
- مشکلات قلبی و عروقی
زمان مراجعه به پزشک:
توصیه می شود در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است علائم نارسایی ناگهانی کلیه باشد:
- درد شکمی
- مشکل در ادرار کردن، یا عدم تولید ادرار زیاد
- خستگی یا خواب آلودگی
- ادرار کف آلود یا خونی
- خارش پوست
- افزایش فشار خون
- بی اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
- تنگی نفس
- تورم
مطالب مشابه:
گلومرولونفریت
نکروز توبولار حاد کلیه
نارسایی کلیه: علائم و درمان
پیوند کلیه به کودکان
سندرم آلپورت
منابع: my.clevelandclinic, mayoclinic
