پلیهیدرآمنیوس
پلیهیدرآمنیوس به تجمع مایع آمنیوتیک – مایعی که در دوران بارداری نوزاد را در رحم احاطه میکند – گفته میشود. این حالت در حدود ۱٪ تا ۲٪ از بارداریها اتفاق میافتد.
بیشتر اوقات، این وضعیت خفیف است. اغلب در مراحل میانی یا انتهایی بارداری مشاهده میشود. پلیهیدرآمنیوس شدید ممکن است باعث تنگی نفس، زایمان زودرس یا سایر علائم شود.
اگر متوجه شوید که پلیهیدرآمنیوس دارید، پزشک بارداری را به دقت پیگیری میکند تا از مشکلات سلامتی جلوگیری کند. درمان به میزان جدی بودن بیماری بستگی دارد. پلیهیدرآمنیوس خفیف ممکن است خود به خود از بین برود. پلیهیدرآمنیوس شدید ممکن است نیاز به مراقبت دقیقتر توسط پزشک داشته باشد.
علائم پلیهیدرآمنیوس:
علائم پلیهیدرآمنیوس ممکن است با تجمع مایع آمنیوتیک که باعث ایجاد فشار در رحم و اندامهای مجاور میشود، مرتبط باشد. پلیهیدرآمنیوس خفیف اغلب علائم کمی ایجاد میکند یا هیچ علامتی ندارد. اما اشکال جدی این بیماری ممکن است باعث موارد زیر شود:
- تنگی نفس یا عدم توانایی در نفس کشیدن.
- تورم در مچ پا یا پاها.
- درد در ناحیه معده.
- احساس سفتی در عضلات رحم، که انقباض نام دارد.
- اگر رحم شما به اندازه هفتههای بارداری بزرگ شده باشد، پزشک شما نیز ممکن است به پلیهیدرآمنیوس مشکوک شود.
علل:
برخی از علل شناخته شده پلیهیدرآمنیوس عبارتند از:
- شرایطی که بر دستگاه گوارش، سیستم عصبی مرکزی یا برخی اندامهای دیگر کودک تأثیر میگذارند.
- شرایط ژنتیکی که بر کودک تأثیر میگذارند.
- دیابت در فرد باردار.
- عارضهای در بارداری دوقلوهای همسان که در آن یکی از دوقلوها خون زیادی و دیگری خون کمی دریافت میکند. این سندرم انتقال خون دوقلو به دوقلو نام دارد.
- کاهش مقدار گلبولهای قرمز خون در نوزاد، که به آن کمخونی جنینی نیز میگویند.
- وضعیتی که در آن سلولهای خونی والد باردار به سلولهای خونی کودک حمله میکنند.
- عفونت در دوران بارداری.
- اغلب، علت پلیهیدرآمنیوس مشخص نیست، به خصوص زمانی که بیماری خفیف باشد.
عوامل خطر:
عوامل خطر برای پلیهیدرآمنیوس شامل شرایط خاصی است که در دوران بارداری ایجاد میشوند، مانند دیابت بارداری. شرایطی که بر نوزاد در حال رشد تأثیر میگذارد، مانند مشکل در دستگاه گوارش، سیستم عصبی مرکزی یا سایر اندامها، ممکن است شما را در معرض خطر پلیهیدرآمنیوس قرار دهد.
عوارض:
پلیهیدرآمنیوس با موارد زیر مرتبط است:
- تولد نوزاد خیلی زود، که به آن زایمان زودرس نیز میگویند.
- تولد نوزاد در وضعیت ایدهآل قبل از زایمان، که به آن زایمان بریچ نیز میگویند.
- پارگی زودهنگام کیسه آب، که به آن پارگی زودرس غشاها نیز میگویند.
- افتادن بند ناف نوزاد به داخل واژن قبل از نوزاد، که به آن پرولاپس بند ناف نیز میگویند.
- جفت، عضوی که اکسیژن و مواد مغذی را برای نوزاد متولد نشده فراهم میکند، قبل از زایمان از دیواره داخلی رحم جدا میشود. به این حالت جدا شدن جفت میگویند.
- نیاز به زایمان سزارین.
- ازدست دادن بارداری پس از 20 هفته، که به آن مردهزایی نیز میگویند.
- خونریزی شدید به دلیل کاهش تون عضلانی رحم پس از زایمان.
- مشکلات سلامتی بیشتر معمولاً با پلیهیدرآمنیوس شدید مرتبط هستند.
تشخیص:
برای تشخیص اینکه آیا شما پلیهیدرآمنیوس دارید، احتمالاً سونوگرافی انجام خواهید داد. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از نوزاد متولد نشده شما روی مانیتور استفاده میکند.
پزشکان میتوانند با اندازهگیری بزرگترین حجم مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد، پلیهیدرآمنیوس را بررسی کنند. این حداکثر حجم عمودی (MVP) نام دارد. یا ممکن است مایع موجود در چهار ربع رحم را که شاخص مایع آمنیوتیک (AFI) نیز نامیده میشود، اندازهگیری کنند. پلیهیدرآمنیوس در صورتی تشخیص داده میشود که MVP 8 یا بیشتر یا AFI 24 یا بیشتر باشد.
باتوجه به زمان و شدت پلیهیدرآمنیوس، پزشک ممکن است آزمایشهای دیگری را برای تعیین علت پلیهیدرآمنیوس توصیه کند:
آزمایش خون: این آزمایشها میتوانند بیماریهای عفونی مرتبط با پلیهیدرآمنیوس را بررسی کنند.
آمنیوسنتز: این روشی است که در آن نمونهای از مایع آمنیوتیک برای آزمایش از رحم خارج میشود. این مایع حاوی سلولهای جنینی و مواد شیمیایی مختلفی است که توسط نوزاد تولید میشود. در صورت وجود نگرانی در مورد اختلال ژنتیکی، میتوان از سلولهای موجود در مایع برای آزمایش ژنتیک نیز استفاده کرد.
اگر پلیهیدرآمنیوس دارید، پزشک شما بارداری شما را از نزدیک پیگیری میکند. ممکن است معاینات زیر را انجام دهد:
- تست بدون استرس: این آزمایش نحوه واکنش ضربان قلب نوزاد را هنگام حرکت بررسی میکند. در طول آزمایش، شما یک وسیله مخصوص را روی شکم خود، قرار میدهید تا ضربان قلب نوزاد را اندازهگیری کند. همچنین ممکن است از یک وسیله زنگوله مانند برای بیدار کردن نوزاد و تشویق او به حرکت استفاده شود.
- مشخصات بیوفیزیکی: این آزمایش از سونوگرافی برای ارائه اطلاعات بیشتر در مورد تنفس، تون و حرکت نوزاد شما استفاده میکند. همچنین میتواند به اندازهگیری حجم مایع آمنیوتیک در رحم کمک کند. ممکن است با تست بدون استرس ترکیب شود.
درمان:
پلیهیدرآمنیوس خفیف به ندرت نیاز به درمان دارد. ممکن است خود به خود از بین برود.
در غیر این صورت، درمان علت زمینهای – مانند دیابت – ممکن است به رفع پلیهیدرآمنیوس کمک کند. در برخی موارد، علائم هیدرآمنیوس قابل درمان هستند، اما علت آن قابل درمان نیست.
اگر پلیهیدرآمنیوس شدید با علائمی مانند تنگی نفس، درد معده یا انقباضات دارید، ممکن است به درمان در بیمارستان نیاز داشته باشید. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تخلیه مایع آمنیوتیک اضافی: پزشک ممکن است از آمنیوسنتز برای تخلیه مایع آمنیوتیک اضافی از رحم استفاده کند. این روش خطر کمی برای مشکلات سلامتی دارد. این موارد شامل زایمان زودرس، جدا شدن جفت و پارگی زودرس غشاها است.
- دارو: پزشک ممکن است دارویی خوراکی تجویز کند. که به مدت ۴۸ ساعت برای کاهش انقباضات و کاهش حجم مایع آمنیوتیک استفاده میشود. توصیه می شود از پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی آن صحبت کنید.
پس از درمان، پزشک احتمالاً هر ۱ تا ۳ هفته یکبار سطح مایع آمنیوتیک را بررسی خواهد کرد.
اگر پلیهیدرآمنیوس شدید دارید، پزشک احتمالاً در مورد زمان مناسب زایمان صحبت خواهد کرد. هدف، کاهش احتمال مشکلات سلامتی برای شما و نوزادتان است.
مطالب مشابه:
سطوح پایین مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس)
محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR)
مایع آمنیوتیک و کاربرد آن
آزمایش آمنیوسنتز در بارداری
محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR)
منبع: mayoclinic
