تری گلیسیرید
نوعی چربی یا لیپید است که در خون انسان یافت می شود و رایج ترین نوع چربی در بدن است. این چربی زمانی تشکیل می شود که بدن بیش از نیاز خود کالری داشته باشد. آنها در سلول های چربی ذخیره می شوند و زمانی استفاده می شوند که بدن بین وعده های غذایی به انرژی نیاز دارد. اگر به طور مکرر غذاهای پر کربوهیدرات مصرف شود یا به طور منظم کالری بیشتری نسبت به کالری مصرف شده دریافت شود، ممکن است تری گلیسیرید خون بالا باشد. چربی ها معمولا در کره، روغن ها و چربی هایی که به طور منظم در وعده های غذایی خود مصرف می شود، یافت می شود. یک آزمایش خون ساده که به عنوان پانل لیپیدی یا پروفایل لیپیدی شناخته می شود، میزان چربی در جریان خون را نشان می دهد.
تری گلیسیرید بالا (هیپرتری گلیسیریدمی) می تواند فرد را در معرض خطر بیشتر بیماری قلبی و عروقی (رگ های خونی) قرار دهد. که شامل حمله قلبی و سکته است. حدود 25 درصد از مردم در ایالات متحده تری گلیسیرید بالایی دارند.
تفاوت تری گلیسیرید با کلسترول:
تری گلیسیرید و کلسترول هر دو مواد چرب به نام لیپید هستند. اما تری گلیسیریدها چربی هستند. کلسترول یک ماده مومی شکل است که کبد می سازد. بدن از آن برای ساخت دیواره های سلولی و کمک به سیستم عصبی استفاده می کند. همچنین نقش مهمی در هضم و تولید هورمون دارد.
به طور کلی تری گلیسیرید کالری اضافی را در بدن ذخیره می کند و در بین وعده های غذایی انرژی آزاد می کند. در حالی که کلسترول به سنتز هورمون ها و سلول های جدید کمک می کند.
گردش چربی در خون:
کلسترول خالص نمی تواند با خون مخلوط شود یا در آن حل شود. در عوض، کبد کلسترول را با تری گلیسیرید و پروتئین هایی به نام لیپوپروتئین ها بسته بندی می کند. لیپوپروتئین ها این مخلوط چربی را به مناطقی از بدن منتقل می کنند.
انواع این لیپوپروتئین ها عبارتند از:
- لیپوپروتئین های با چگالی بسیار کم (VLDL).
- لیپوپروتئین های با چگالی بالا (HDL).
- لیپوپروتئین های کم چگالی (LDL).
سطوح تری گلیسیرید طبیعی و بالا:
پزشک سطوح بالای چربی را برای بزرگسالان به صورت زیر طبقه بندی می کند:
- خفیف: 150-199 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL).
- متوسط: mg/dL 200 -499.
- شدید: بیش از 500 میلی گرم در دسی لیتر.
برای بزرگسالان، سطح طبیعی چربی زیر 150 میلی گرم در دسی لیتر است. برای افراد جوان بین 10 تا 19 سال، مقدار طبیعی چربی زیر 90 میلی گرم در دسی لیتر است.
پزشک با بررسی ترکیبی از تری گلیسیرید، HDL و LDL کلسترول کل را مشخص می کند. اگر تری گلیسیرید و کلسترول LDL بالا باشد، اما HDL پایین باشد، خطر حمله قلبی و سکته در فرد افزایش می یابد.
علائم تری گلیسیرید بالا:
سطوح بالای چربی اغلب هیچ علائمی ایجاد نمی کند. در موارد نادر، جایی که افزایش سطوح به دلیل یک بیماری ژنتیکی است، ممکن است رسوبات چربی در زیر پوست تجربه شود. به همین دلیل است که برای بررسی کلسترول باید آزمایشات معمول چربی خون انجام داد. برای دقیق ترین نتایج، باید 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش چربی خون ناشتا بود.
عوارض تری گلیسیرید بالا:
سطوح بالای چربی خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش می دهد. این التهاب شدید و دردناک پانکراس می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
سطوح بالای تری گلیسیرید همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد، از جمله:
- بیماری شریان کاروتید.
- بیماری عروق کرونر (CAD) و حمله قلبی.
- سندرم متابولیک (ترکیبی از فشار خون بالا، دیابت و چاقی).
- بیماری شریان محیطی (PAD).
- سکته مغزی.
علل چربی بالا عبارتند از:
- مصرف بیش از حد الکل.
- دیابت کنترل نشده
- رژیم غذایی سرشار از قند، چربی اشباع شده و کربوهیدرات های ساده.
- بیماری کبد.
- بیماری کلیوی.
- داروهایی مانند: دیورتیک ها، هورمون ها، کورتیکواستروئیدها، مسدود کننده های بتا و برخی از داروهای HIV.
- شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از 25.
- بیماری های التهابی مانند: آرتریت روماتوئید.
- استعمال سیگار.
- بیماری تیروئید.
- عدم فعالیت بدنی.
عوامل خطر تری گلیسیرید:
برخی از عوامل برای افزایش خطر چربی خون شناخته شدند. که عبارتند از:
- سابقه خانوادگی کلسترول بالا یا تری گلیسیرید بالا.
- یائسگی
- بارداری.
- HIV.
- اختلال متابولیسم لیپید که فرد به ارث می برد.
- سطح بالای قند خون و دیابت
- وزن بیش از حد
- سیگار
- عدم ورزش
- فشار خون بالا
اهمیت بررسی سطح چربی:
از آنجایی که سطح تری گلیسیرید در گردش خون می تواند منجر به بیماری های قلبی و عوارض در سایر اندام ها شود، بسیار مهم است که مراقب بود.
تأثیر تری گلیسیرید بالا بر سایر اندام ها:
-
قلب:
هنگامی که سطح چربی از محدوده طبیعی فراتر رود، شروع به تجمع در شریان ها می کنند. اگر این حالت برای مدت طولانی ادامه یابد، دیوارههای شریان شروع به سخت شدن و ضخیم شدن میکنند. این وضعیت به عنوان تصلب شرایین شناخته میشود. خطر ابتلا به بیماری های قلبی از جمله سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می دهد.
-
لوزالمعده:
اگر تری گلیسیرید به سطح بسیار بالایی برسد (بیش از 500 میلی گرم در دسی لیتر)، منجر به التهاب در لوزالمعده می شود. بیماران از پانکراتیت رنج می برند، وضعیتی که در آن آنزیم های گوارشی در پانکراس فعال می شوند و شروع به تخریب سلول های داخلی می کنند. علائم این بیماری درد شدید شکمی است که به پشت منتشر میشود، حالت تهوع، استفراغ، تب و حساسیت در ناحیه شکم می باشد.
-
کبد:
بیمارانی که چربی بالایی دارند، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می دهند. سبک زندگی ناسالم مسئول تجمع لیپیدها در تمام اندام های بدن از جمله کبد است. اگرچه کبد چرب در مراحل اولیه هیچ علائمی ایجاد نمی کند، اما می تواند منجر به عوارض شدید مانند: سیروز و آسیب دائمی کبد شود.
-
دیابت نوع 2:
بیماران با تری گلیسیرید بالا در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. در اینجا بدن در برابر انسولین (هورمون تنظیم کننده سطح گلوکز در گردش خون) مقاوم می شود. با گذشت زمان لوزالمعده نمی تواند مقدار کافی انسولین تولید کند و سلول ها نمی توانند از گلوکز استفاده کنند.
درمان تری گلیسیرید بالا:
افرادی که در معرض خطر بالای حملات قلبی، سکته مغزی یا سایر مشکلات هستند ممکن است به داروهایی برای کاهش چربی نیاز داشته باشند.
پزشک ممکن است درمان های زیر را تجویز کند:
-
استاتین ها:
این یک داروی کاهش دهنده کلسترول است که در صورت داشتن سطوح بالای کلسترول و دیابت ممکن است تجویز شود. آتورواستاتین کلسیم و روزوواستاتین کلسیم دو گروه رایج از استاتین ها هستند که توسط پزشکان تجویز می شوند.
-
فیبرها:
پزشکان همچنین ممکن است گروه های دارویی فنوفیبرات و جمفیبروزیل را برای کاهش چربی توصیه کنند. با این حال، ممکن است اثرات نامطلوبی بر کلیه و کبد داشته باشند.
-
مکمل های روغن ماهی:
از آنجایی که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی برای کاهش چربی مفید هستند، حتی می توان پس از مشورت با پزشک، مکمل های روغن ماهی را امتحان کرد. با این حال، اگر این مکمل ها در دوزهای بالا مصرف شود، احتمال تداخل با لخته شدن خون وجود دارد.
-
نیاسین:
نیاسین یا اسید نیکوتینیک نیز در برابر تری گلیسیرید و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) موثر است.
مطالب مشابه:
منابع: healthlibrary.askapollo ، my.clevelandclinic ، webmd
2 دیدگاه