فیبروئید رحم

فیبروم های رحمی توده های غیر سرطانی رحم هستند که اغلب در سال های باروری ظاهر می شوند. این فیبروم های رحمی که لیومیوم (lie-o-my-O-muhs) یا میوم نیز نام دارند، با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمی شوند.

فیبروم ها می توانند به صورت یک گره منفرد (تک رشد) یا به صورت یک خوشه رشد کنند. قطر خوشه های فیبروم می توانند از اندازه 1 میلی متر تا بیش از 20 سانتی متر (8 اینچ) یا حتی بزرگتر متغیر باشند. این توده ها می توانند در داخل دیواره رحم، داخل حفره اصلی اندام یا حتی در سطح بیرونی ایجاد شوند. فیبروم ها می توانند از نظر اندازه، تعداد و مکان در داخل و روی رحم متفاوت باشند.

بسیاری از زنان در طول زندگی فیبروم رحم دارند. اما ممکن است از وجود آن بی خبر باشند زیرا اغلب هیچ علائمی ایجاد نمی کنند. پزشک ممکن است به طور اتفاقی فیبروم ها را در طول معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از تولد جنین کشف کند. یک فرد ممکن است علائم مختلفی با وجود فیبروم رحم تجربه کند که این علائم با علائم زن دیگر مبتلا به فیبروم یکسان نیست. به دلیل منحصر به فرد بودن فیبروم ها، برنامه درمانی هر فرد متفاوت است.

شیوع فیبروم:

فیبروم ها در واقع یک نوع رشد بسیار رایج در لگن هستند. تقریباً 40 تا 80 درصد افراد فیبروم دارند. با این حال، بسیاری از مردم هیچ علائمی از فیبروم را تجربه نمی کنند و متوجه نمی شوند که فیبروم دارند. این در صورتی است که فیبروم ها کوچک باشند که فیبروم های کوچک بدون علائم نامیده می شوند زیرا باعث نمی شوند فرد چیز غیرعادی احساس کند.

علائم فیبروئید رحم:

در مواردی که فیبروم منجر به بروز علائمی می شود، علائم را می توان تحت تاثیر محل، اندازه و تعداد فیبروم ها قرار داد.

شایع ترین علائم و نشانه های فیبروئید رحم در زنانی که علائم دارند، عبارتند از:

• خونریزی شدید قاعدگی
• طول کشیدن دوره های قاعدگی بیش از یک هفته
• فشار یا درد لگن
• تکرر ادرار
• مشکل در تخلیه مثانه
• یبوست
• کمردرد یا پا درد

به ندرت، فیبروم می تواند باعث درد حاد شود، فقط زمانی که خونریزی را بیشتر کند و می تواند منجر به مرگ شود.

فیبروم ها به طور کلی بر اساس مکانشان طبقه بندی می شوند. همچنین فیبروم های داخل دیواره در دیواره عضلانی رحم رشد می کنند. فیبروم های زیر مخاطی به داخل حفره رحم برآمده می شوند. فیبروم های ساب سروزال به سمت خارج رحم پیش می روند.

چه کسانی در معرض خطر فیبروم رحم هستند؟

چندین عامل خطر وجود دارد که می تواند در احتمال ایجاد فیبروم نقش داشته باشد. این موارد شامل:

• چاقی و وزن بدن بالاتر (بیش از 20 درصد بیشتر از وزنی که برای هرفرد وزن سالم تلقی می شود).
• سابقه خانوادگی فیبروم
• بچه دار نشدن
• شروع زودرس قاعدگی (پریود شدن در سنین پایین).
• سن دیرهنگام یائسگی.

زمان مراجعه به پزشک:

در صورت وجود هر یک از علائم زیر توصیه می شود به پزشک مراجعه شود. علائم شامل:

• درد لگنی که از بین نمی رود!
• پریودهای بیش از حدطولانی یا دردناک
• لکه بینی یا خونریزی بین پریودها
• مشکل در تخلیه مثانه
• کم خونی بدون دلیل

اگر خونریزی شدید واژینال یا درد شدید لگنی به طور ناگهانی ظاهر شود، لازم است فوراً به پزشک مراجعه شود.

علت فیبروئید رحم:

پزشکان علت فیبروم رحم را نمی دانند، اما تحقیقات و تجربیات بالینی به این عوامل اشاره دارند:

• تغییرات ژنتیکی: بسیاری از فیبروم ها حاوی تغییراتی در ژن هایی هستند که با سلول های عضلانی معمولی رحم متفاوت است.
• هورمون ها: به نظر می‌رسد استروژن و پروژسترون، دو هورمونی که رشد دیواره رحم را در طول هر سیکل قاعدگی برای آمادگی برای بارداری تحریک می‌کنند، باعث رشد فیبروم‌ ها می‌ شوند.

فیبروم ها نسبت به سلول های عضلانی معمولی رحم حاوی گیرنده های استروژن و پروژسترون بیشتری هستند. همچنین فیبروم ها پس از یائسگی به دلیل کاهش تولید هورمون، تمایل به کوچک شدن دارند.

• سایر عوامل رشد: موادی که به بدن در حفظ بافت ها کمک می کنند، مانند فاکتور رشد شبه انسولین، ممکن است بر رشد فیبروم تأثیر بگذارد.
• ماتریکس خارج سلولی (ECM): ECM ماده ای است که باعث می شود سلول ها مانند ملات بین آجرها به هم بچسبند. ECM در فیبروم ها افزایش پیدا میکند و آنها را فیبری می کند. ECM همچنین فاکتورهای رشد را ذخیره می کند و باعث تغییرات بیولوژیکی در خود سلول ها می شود.

پزشکان معتقدند که فیبروم های رحمی از یک سلول بنیادی در بافت عضلانی صاف رحم (میومتر) ایجاد می شود. یک سلول به طور مکرر تقسیم می شود و در نهایت یک توده سفت و لاستیکی متمایز از بافت مجاور را ایجاد می کند.

الگوهای رشد فیبروم های رحمی متفاوت است، ممکن است به آرامی یا سریع رشد کنند یا ممکن است به همان اندازه باقی بمانند. برخی از فیبروم ها دچار جهش رشد می شوند و برخی ممکن است خود به خود کوچک شوند.

بسیاری از فیبروم هایی که در دوران بارداری وجود داشتند، پس از بارداری کوچک شده یا ناپدید می شوند، زیرا رحم به اندازه معمول خود باز می گردد.

محل رشد فیبروم ها:

چندین مکان در داخل و خارج رحم وجود دارد که فیبروم ها می توانند رشد کنند. محل و اندازه فیبروم ها برای درمان مهم است. جایی که فیبروم‌ ها در حال رشد هستند، بزرگی آنها و تعداد آنها تعیین می‌ کند که کدام نوع درمان برای فرد موثرتر است یا حتی اینکه آیا درمان ضروری است.

انواع فیبروئید رحم:

نام‌ های مختلفی برای مکان‌ هایی که فیبروم‌ ها در داخل و روی رحم قرار میگیرند، داده می‌ شود. این نام ها نه تنها محل قرار گرفتن فیبروم، بلکه نحوه اتصال آن را نیز توضیح می دهند. مکان های خاصی که می تواند فیبروم رحم داشته باشد عبارتند از:

• فیبروم های زیر مخاطی: در این مورد، فیبروم ها در داخل فضای رحم (حفره) جایی که کودک در دوران بارداری رشد می کند، رشد می کند. به رشد توده ها در فضای خالی وسط رحم فکر کنید.
• فیبروم های داخل دیواره: این فیبروم ها در دیواره خود رحم فرو می روند. اگر کناره های رحم را مانند دیوارهای خانه تصور کرد، فیبروم ها در داخل این دیواره عضلانی در حال رشد هستند.
• فیبروم های ساب سروزال: این فیبروم ها این بار در قسمت بیرونی رحم قرار دارند و به دیواره بیرونی رحم متصل هستند.
• فیبروم ساقه دار: کم شایع ترین نوع فیبروم است، که در قسمت بیرونی رحم قرار دارند. با این حال، فیبروم های ساقه دار با یک ساقه نازک به رحم متصل می شوند. آنها اغلب به عنوان قارچ مانند توصیف می شوند زیرا دارای ساقه و سپس قسمت بالایی بسیار گسترده تر هستند.

شکل فیبروم ها:

فیبروم ها معمولاً توده های گردی هستند که می توانند مانند گره های بافت ماهیچه صاف به نظر برسند. در برخی موارد، آنها به یک ساقه نازک متصل هستند و ظاهری شبیه قارچ دارند.

عوارض فیبروئید رحم:

اگرچه فیبروم های رحمی معمولاً خطرناک نیستند، اما می تواند باعث ناراحتی شود و منجر به عوارضی مانند: کم خونی شود. اما به ندرت به دلیل از دست دادن خون نیاز به تزریق خون است.

تفاوت فیبروم با کیست

کیست تخمدان نوع دیگری از رشد سلول هاست که می تواند در دستگاه تناسلی زنان ایجاد شود و کیسه هایی پر از مایع غیرسرطانی و اغلب بدون علامت هستند، درست مانند فیبروم ها.

هنگامی که علائم ظاهر می شوند، می توانند منجر به درد لگن، نفخ و تغییر در چرخه قاعدگی شوند.

بارداری و فیبروم:

فیبروم ها معمولاً در باردار شدن تداخلی ندارند. با این حال، ممکن است فیبروم ها، به ویژه فیبروم های زیر مخاطی باعث ناباروری یا سقط جنین شوند.

همچنین ممکن است فیبروم ها خطر برخی از عوارض بارداری مانند: جدا شدن جفت، محدودیت رشد جنین و زایمان زودرس را افزایش دهند.

پیشگیری از فیبروئید رحم:

اگرچه محققان به بررسی علل تومورهای فیبروئید ادامه می دهند، شواهد علمی کمی در مورد نحوه پیشگیری از آنها در دسترس است. پیشگیری از فیبروم رحم ممکن است امکان پذیر نباشد، اما تنها درصد کمی از این تومورها نیاز به درمان دارند.

اما، با انتخاب سبک زندگی سالم، مانند: حفظ وزن سالم و مصرف میوه و سبزیجات و انجام منظم معاینات لگن ممکن است بتوان خطر فیبروم را کاهش داد.

همچنین، برخی تحقیقات نشان می دهد که استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی ممکن است با کاهش خطر فیبروم همراه باشد.

درمان فیبروم رحم:

فیبروم ها اگر علائمی ایجاد نکنند نیازی به درمان ندارند. پس از یائسگی، اغلب بدون درمان کوچک می شوند.

درمان فیبروم های رحمی بسته به اندازه، تعداد و محل فیبروم ها و همچنین علائمی که ایجاد می کنند می تواند متفاوت باشد. اگر هیچ علائمی از فیبروم را نداشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نباشد. فیبروم های کوچک اغلب می توانند به حال خود رها شوند. برخی از افراد هرگز هیچ علائمی را تجربه نمی کنند یا هیچ مشکلی در ارتباط با فیبروم ندارند. این فیبروم ها در طول زمان به دقت بررسی می شوند. اما نیازی به اقدام فوری نیست. معاینات دوره ای لگن و سونوگرافی ممکن است توسط پزشک بسته به اندازه یا علائم فیبروم فرد توصیه شود.

اگر فرد علائم فیبروم را از جمله کم خونی ناشی از خونریزی زیاد، درد متوسط تا شدید، مشکلات ناباروری یا مشکلات دستگاه ادراری و روده داشته باشد، معمولاً برای کمک به درمان نیاز است. برنامه درمانی فرد به چند عامل بستگی دارد، از جمله: تعداد فیبروم، اندازه فیبروم، محلی که فیبروم قرار دارد، علائمی که در رابطه با فیبروم دارد، تمایل شما برای بارداری و تمایل فرد به حفظ رحم.

بهترین گزینه درمانی برای فرد به اهداف باروری آینده او نیز بستگی دارد. اگر فرد می خواهد در آینده بچه دار شود، برخی از گزینه های درمانی ممکن است گزینه مناسبی برای او نباشد.

گزینه های درمانی برای فیبروم رحم می تواند شامل موارد زیر باشد:

داروها برای فیبروئید رحم:

داروهای مسکن بدون نسخه (OTC):

این داروها را می توان برای مدیریت ناراحتی ها و دردهای ناشی از فیبروم استفاده کرد. داروهای OTC شامل استامینوفن و ایبوپروفن است.

مکمل‌ های آهن:

اگر فرد به دلیل خونریزی بیش از حد دچار کم‌خونی شود، ممکن است پزشک مصرف مکمل آهن را تجویز کند.

کنترل بارداری:

همچنین کنترل بارداری می تواند برای کمک به علائم فیبروم به ویژه خونریزی شدید در طی و بین پریودها و دردهای قاعدگی استفاده می شود. می توان از کنترل بارداری برای کمک به کنترل خونریزی شدید قاعدگی استفاده کرد. گزینه های مختلفی برای کنترل بارداری وجود دارد که می توان از آنها استفاده کرد، از جمله: قرص های ضد بارداری خوراکی، پیشگیری از بارداری داخل واژینال، تزریقات و دستگاه های داخل رحمی (IUD).

آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH):

این داروها را می توان از طریق اسپری بینی یا تزریقی مصرف کرد و برای کوچک کردن فیبروم ها عمل می کند. گاهی اوقات از آنها برای کوچک کردن فیبروم قبل از جراحی استفاده می شود و برداشتن فیبروم را آسان تر می کند. با این حال، این داروها موقتی هستند و در صورت قطع مصرف آنها، فیبروم ها دوباره رشد می کنند.

درمان های خوراکی:

الاگولیکس (Elagolix) یک درمان خوراکی جدید است که برای مدیریت خونریزی شدید رحمی در افرادی که یائسگی با فیبروم های رحمی علائم دار را تجربه نکردند، نشان داده شده است که تا 24 ماه قابل استفاده است. لازم است برای مزایا و معایب این درمان با پزشک مشورت کرد. یکی دیگر از درمان‌ های خوراکی، ترانکسامیک اسید، یک داروی خوراکی ضد فیبرینولیتیک است که برای درمان خونریزی‌ های شدید قاعدگی دوره‌ ای در افراد مبتلا به فیبروم‌ های رحمی توصیه می‌ شود. همچنین پزشک فرد را در طول این درمان تحت نظر خواهد داشت.

به طور کلی مهم است که هر دارویی که مصرف می شود با تجویز پزشک باشد.

درمان های خانگی و درمان های طبیعی

برخی از درمان‌ های خانگی و درمان‌ های طبیعی می‌توانند تأثیر مثبتی بر فیبروم داشته باشند، از جمله:

• طب سوزنی
• ورزش هایی مانند یوگا
• ماساژ
• تغییرات رژیم غذایی می تواند به شما کمک کند.

از مصرف گوشت و غذاهای پرکالری خودداری کنید. در عوض، موارد زیر را انتخاب کنید:

• غذاها و نوشیدنی هایی که سرشار از فلاونوئید هستند.
• سبزیجات سبز
• چای سبز
• ماهی هایی مانند : ماهی تن و سالمون
• مدیریت سطح استرس و هدف گذاری برای وزن ، اگر اضافه وزن دارید نیز می تواند مفید باشد.

جراحی فیبروئید رحم:

در مورد انواع مختلف جراحی برای برداشتن فیبروم توجه به عوامل مختلفی از جمله: اندازه، محل و تعداد فیبروم‌ ها می‌ تواند بر نوع جراحی تأثیر بگذارد، همچنین تصمیم برای بارداری‌ های آینده نیز می‌ تواند عامل مهمی در نوع درمان باشد. برخی از انواع جراحی رحم را حفظ می‌ کنند و به فرد امکان می‌ دهد که در آینده باردار شود. در حالی که برخی دیگر ممکن است باعث آسیب یا برداشتن رحم شوند.

میومکتومی روشی است که به پزشک اجازه می دهد تا فیبروم ها را بدون آسیب رساندن به رحم بردارد. انواع مختلفی از میومکتومی وجود دارد. نوع روشی که ممکن است برای فرد بهترین کارایی را داشته باشد به محل قرارگیری فیبروم ها، بزرگی آنها و تعداد فیبروم ها بستگی دارد.

انواع روش های میومکتومی برای برداشتن فیبروم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• هیستروسکوپی (Hysteroscopy): این روش با قرار دادن یک اسکوپ (ابزار لوله مانند باریک و انعطاف پذیر) از طریق واژن و دهانه رحم و داخل رحم انجام می شود. در طی این روش هیچ برشی ایجاد نمی شود. در طول عمل، پزشک از اسکوپ برای برش فیبروم ها استفاده می کند. سپس فیبروم ها را برمی دارد.
• لاپاراسکوپی (Laparoscopy): در این روش، پزشک از یک اسکوپ برای برداشتن فیبروم ها استفاده می کند. برخلاف هیستروسکوپی، این روش شامل قرار دادن چند برش کوچک در شکم است. این روش را می توان با کمک یک ربات نیز انجام داد.
• لاپاراتومی (Laparotomy): در طی این روش، برشی در شکم ایجاد می شود و فیبروم ها از طریق این برش بزرگتر برداشته می شوند.

اگر فرد قصد بارداری در آینده را نداشته باشد، گزینه های جراحی دیگری وجود دارد که ممکن است پزشک توصیه کند. این گزینه ها در صورت تمایل به بارداری توصیه نمی شوند و روش های جراحی وجود دارد که رحم را خارج می کند. این جراحی ها می توانند بسیار موثر باشند. اما معمولا از بارداری های بعدی جلوگیری می کنند.

جراحی برای برداشتن فیبروئید رحم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• هیسترکتومی: در طی این جراحی، رحم برداشته می شود. هیسترکتومی تنها راه برای درمان فیبروم است. با برداشتن کامل رحم، فیبروم ها نمی توانند برگردند و علائم فرد باید از بین بروند. اگر رحم به تنهایی برداشته شود (تخمدان ها در جای خود باقی بمانند) فرد پس از هیسترکتومی یائسگی نخواهد داشت. اگر فردی خونریزی بسیار شدید از فیبروم را تجربه می کند یا اگر فیبروم های بزرگ دارد، ممکن است این روش توصیه شود. در صورت توصیه، کم تهاجمی ترین روش برای انجام هیستروسکوپی توصیه می شود. روش های کم تهاجمی شامل روش های واژینال، لاپاراسکوپی یا روباتیک است.
• آمبولیزاسیون فیبروم رحم: این روش توسط رادیولوژیستی که با متخصص زنان همکاری می کند انجام می شود. یک کاتتر کوچک در شریان رحمی یا شریان رادیال قرار داده می شود و از ذرات کوچک برای مسدود کردن جریان خون از شریان رحمی به فیبروم ها استفاده می شود. از دست دادن جریان خون فیبروم ها را کوچک می کند و علائم فرد را بهبود می بخشد.
• فرسایش با فرکانس رادیویی (RFA): این یک درمان ایمن و موثر برای افراد مبتلا به فیبروم های رحمی علائم دار است و می تواند با روش های لاپاراسکوپی، ترانس واژینال یا ترانس سرویکال انجام شود.

روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

همچنین یک روش جدیدتر به نام تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) با هدایت سونوگرافی متمرکز وجود دارد که می تواند برای درمان فیبروم استفاده شود. این تکنیک در واقع زمانی انجام می شود که فرد در داخل دستگاه MRI است. به این صورت است که فرد در داخل دستگاه قرار می گیرد و به پزشک امکان می دهد دید واضحی از فیبروم ها داشته باشد و سپس از سونوگرافی برای ارسال امواج صوتی هدفمند به فیبروم ها استفاده می شود که منجر به آسیب به فیبروم می شود.

به طور کلی فیبروم رحم یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. در برخی موارد، فیبروم ها کوچک هستند و اصلاً هیچ علائمی ایجاد نمی کنند. در موارد دیگر، فیبروم ها می توانند علائم چالش برانگیزی ایجاد کنند. فیبروم ها را می توان درمان کرد و اغلب علائم را بهبود بخشید. زنانی که بچه دار شدند در خطر کمتری برای ابتلا به فیبروم هستند.

مطالب مشابه:

اسکن فولیکول

منابع: my.clevelandclinic ، mayoclinic ، nhs