رژیم قلیایی چیست و آیا بی خطر است؟
رژیم قلیایی اساساً تغذیه سالم خوب و قدیمی را تقویت می کند. این رژیم غذایی مصرف بیشتر سبزیجات، میوه ها و نوشیدن آب زیاد و کاهش مصرف قند، الکل، گوشت و غذاهای فرآوری شده را توصیه می کند.
آنتونی دیمارینو، متخصص تغذیه می‌گوید: «در مجموع، رژیم قلیایی اگر درست انجام شود، می‌تواند بی‌خطر و مفید باشد. این رژیم می تواند به حفظ سلامتی فرد کمک کند، اما نه به دلایلی که ممکن است به گمان برسد.
دراین قسمت مزایا و معایب این رژیم غذایی پرطرفدار بررسی می شود تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا مصرف قلیایی برای شما مناسب است یا خیر.
رژیم قلیایی چیست؟
ممکن است که با مفهوم pH آشنایی داشته باشید – اندازه گیری اسیدی یا بازی (قلیایی) یک محلول. pH در مقیاس 0 تا 14 نمره گذاری شده است.
- PH 0 تا 6 اسیدی است.
- PH 7 خنثی است.
- PH 8 یا بالاتر، پایه یا قلیایی است.
رژیم غذایی قلیایی مبتنی بر این تصور( اثبات نشده) است که با انتقال مواد شیمیایی بدن به سمت قلیایی، فوایدی برای سلامتی به دست می آید. طرفداران این رژیم می گویند که با مصرف غذاهای قلیایی به جای اسیدی یا خنثی، می توانید:
- از بیماری های مزمن مانند: پوکی استخوان و سرطان جلوگیری کنید.
- انرژی خود را افزایش دهید.
- کاهش وزن داشته باشید.
اما نکته اینجاست که برخی از قسمت های بدن فرد به طور طبیعی اسیدی و برخی دیگر به طور طبیعی قلیایی هستند. و واقعاً راهی برای تغییر آن وجود ندارد.
دیمارینو می‌گوید که «بدن شما یک ماشین هوشمند است. به تنهایی pH را به خوبی تنظیم می‌کند. معده انسان بسیار اسیدی است، بنابراین می تواند غذا را تجزیه کند. پوست ما دارای pH کمی اسیدی است تا در برابر باکتری ها اثر محافظتی داشته باشد. ریه ها و کلیه های ما برای حذف ضایعات متابولیک و حفظ pH بدن در محدوده ی مناسب کار می کنند.
خون شما در سطح قلیایی بین 7.2 تا 7.4 باقی می ماند. اگر PH از آن محدوده خارج شود، خوشبختانه، چیزهایی که می خوریم pH خون را تغییر نمی دهد.
آیا باید رژیم قلیایی را امتحان کنم؟
رژیم قلیایی بر انتخاب غذاهای طبیعی که به طور کلی برای شما مفید هستند، تاکید دارد، بنابراین از برخی جهات می تواند برای سلامتی مفید باشد. اما باید در نظر داشت بدون افت و معایب نیز نیست.
نکات مثبت: غذاهای قلیایی به طور کلی انتخاب های سالمی هستند.
برخلاف برخی دیگر از رژیم های غذایی رایج، این رژیم قلیایی مملو از غذاهایی است که ارزش غذایی بالایی دارند. قندهای افزوده شده را محدود و از غذاهای بسته بندی شده به نفع غذاهای تازه که به دلیل ارزش سلامتی خود شناخته شده هستند، اجتناب می کند.
دیمارینو خاطرنشان می کند: رژیم غذایی قلیایی به مصرف غذاهای کم فرآوری شده و کامل تشویق می کند، که نشان داده شده است در طولانی مدت از ایجاد بیماری جلوگیری می کند، بنابراین از این نظر، می توان آن را یک الگوی غذایی سالم در نظر گرفت.
برخی از ارکان رژیم قلیایی غذاهایی هستند که می دانیم جزء اصلی یک رژیم غذایی سالم هستند:
- میوه ها و آب میوه های شیرین نشده
- غلات مانند: برنج وحشی، جو و کینوا
- حبوبات
- سبزیجات غیر نشاسته ای مانند: سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، کلم و هویج
- آجیل
- دانه ها
این موارد برخی از همان غذاهایی هستند که تحقیقات نشان داده اند برای سلامت قلب، کاهش وزن و … مفید است. بنابراین منطقی است که وقتی غذاهای سالم و کامل را اساس رژیم غذایی خود قرار دهید، می توانید از فواید جدی در زمینه سلامت بهره مند شوید.
نکات منفی: ممکن است پروتئین و سایر مواد مغذی را از دست بدهید.
پروتئین برای کمک به رشد و ترمیم عضله، تامین مواد مغذی بدن و بسیاری موارد دیگر مهم است. اما اگر از رژیم غذایی قلیایی پیروی می کنید، بسیاری از منابع رایج پروتئین غیرمجاز هستند.
رژیم قلیایی یک رژیم غذایی گیاهی است. مانند رژیم وگان، هیچ پروتئین حیوانی از جمله: گوشت، تخم مرغ یا لبنیات را مجاز نمی داند. افرادی که از رژیم غذایی وگان پیروی می کنند می توانند مواد مغذی کافی را از پروتئین های گیاهی مانند موارد زیر دریافت کنند:
- عدس
- سویا و شیر سویا
- توفو
با این حال، سختگیرترین پیروان رژیم قلیایی می گویند که این غذاها اسیدی یا اسیدزا هستند و باید از مصرف آنها پرهیز کرد. سایر پیروان رژیم قلیایی اجازه می دهند مقادیر کمی از پروتئین های گیاهی، از سویا یا عدس را دریافت کنند.
دیمارینو هشدار می دهد: «پیروی از یک رژیم غذایی قلیایی سفت و سخت، دریافت مواد مغذی کافی مانند پروتئین، آهن و کلسیم را دشوار می کند. دریافت کم پروتئین می تواند موجب کاهش توده عضلانی شود، آهن کم نیز می تواند به کم خونی منجر گردد. و همچنین، کلسیم پایین ممکن است خطری برای سلامت استخوان شما باشد.
رژیم قلیایی می تواند فشرده و پرهزینه باشد.
نگه داشتن تمام میوه ها، سبزیجات و غلات مناسب (و تازه) نیاز به برنامه ریزی دقیق از طرف فرد دارد. غذاهای کامل و مغذی به راحتی در همه فصول سال در دسترس همه افراد نیست و هزینه آنها می تواند مانعی برای تهیه آنها باشد. حتی آب قلیایی نیز در بازار با قیمت بیشتری به فروش می رسد.
دیمارینو می گوید: پیروی از یک رژیم غذایی قلیایی ذاتاً آسان نیست. «تقریباً منحصراً بر روی غذاهای کامل و فرآوری نشده تمرکز می‌کند، که می‌تواند به فصل بستگی داشته باشد و گاهی اوقات پیدا کردن آنها سخت باشد. تهیه این غذاها معمولاً گران‌تر و پرزحمت تر هستند. یک رژیم قلیایی می تواند پایدار باشد، اما شما باید بتوانید آن را به دقت برنامه ریزی کنید و اطمینان حاصل کنید که نیازهای غذایی خود را برآورده می کنید.
هنگامی که از یک رژیم غذایی قلیایی پیروی می کنید، غذا خوردن در رستوران ها، بیرون آوردن غذا یا خوردن یک لقمه سریع ممکن است دشوار باشد و همه افراد زمان یا تجربه ای در برنامه ریزی و تهیه هر وعده غذایی و میان وعده، برای اطمینان از تغذیه مطلوب ندارند.
نتایج
افرادی که از رژیم غذایی قلیایی پیروی می کنند به طور منظم از وسیله ای به نام نشانگر برای بررسی pH ادرار خود استفاده می کنند تا ببینند آیا رژیم غذایی برای آن ها “کارآمد” است یا خیر. در حالی که در صورت پیروی از یک رژیم غذایی قلیایی، درست این است که pH ادرار شما به سرعت از اسیدی به قلیایی تغییر کند، دیمارینو می‌گوید pH ادرار چیزی در مورد وضعیت فعلی سلامتی شما منعکس نمی‌کند.
آیا باید در مورد رژیم قلیایی با پزشک صحبت کنم؟
اگر در نظر دارید از رژیم قلیایی پیروی کنید، با یک پزشک یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا بررسی کنید که برای شما کارآمد خواهد بود یا خیر، و دررابطه با راه هایی برای اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز مشورت کنید.
به اعتقاد دیمارینو: ” متخصان می توانند ارزیابی کامل و استراتژی های مبتنی بر شواهد را برای دستیابی به اهدافتان به شما ارائه دهند.”
مطالب مشابه:
رژیم کتوژنیک و دیابت
رژیم غذایی وگان در دوران بارداری
بهترین رژیم غذایی برای قلب سالم
رژیم غذایی سرشار از کاروتنوئید
دیابت و رژیم غذایی کم کربوهیدرات
منبع: clevelandclinic
