آزمایش آندروستندیون (Androstenedione)
آزمایش Androstenedione چیست؟
آندروستندیون یک آندروژن است، یکی از چندین هورمون جنسی مردانه که مسئول شروع تمایز جنسی در مردان و زنان و ایجاد ویژگی‌های فیزیکی ثانویه مردانه مانند صدای بم و موهای صورت می‌باشد. اگرچه این هورمون به عنوان یک هورمون جنسی مردانه در نظر گرفته می شود، اما در خون زنان هم وجود داشته و پیش ماده ای است که میتواند توسط بدن به آندروژن های قوی‌تر، مانند تستوسترون، یا به هورمون زنانه استروژن تبدیل شود. این آزمایش میزان آندروستندیون در خون را اندازه گیری میکند.
آندروستندیون توسط تخمدان ها در زنان، بیضه ها در مردان، و غدد فوق کلیوی در زنان و مردان تولید میشود.
- هورمون LH ترشح آندروستندیون توسط تخمدان‌ها و بیضه‌ها را تحریک میکند.
- هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) ترشح آندروستندیون توسط غدد فوق کلیوی را تحریک میکند.
سطح آزمایش آندروستندیون (Androstenedione)
سطح آندروستندیون در خون در طول روز در یک “الگوی روزانه” متفاوت است و در طول چرخه قاعدگی زنان متفاوت خواهد بود. به دلیل منشا آن، آندروستندیون میتواند به عنوان نشانگر عملکرد غده فوق کلیوی، تولید آندروژن، و عملکرد تخمدان‌ها یا بیضه‌ها مفید باشد. آزمایش آندروستندیون اغلب پس از نتایج غیرطبیعی آزمایش های دیگر مانند تستوسترون یا 17-هیدروکسی پروژسترون انجام میشود.
سطح بالای آندروستندیون و سایر آندروژن ها میتواند باعث ایجاد اندام های جنسی نا مشخص مردانه یا زنانه در کودکان (دستگاه تناسلی خارجی مبهم)، موهای زائد بدن (هیرسوتیسم)، و دوره های قاعدگی غیرطبیعی در دختران و بلوغ زودهنگام در دختران و پسران شود.
تومورهای آدرنال، تومورهای تولید کننده ACTH و هایپرپلازی آدرنال میتوانند منجر به تولید بیش از حد آندروستندیون شوند.
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ممکن است سطح بالاتری از آندروستندیون نیز داشته باشند. در حالی که سطوح بالا ممکن است در مردان بالغ مشاهده نشود، اما میتواند منجر به بروز ویژگی های فیزیکی قابل توجه مردان (ویریلیزاسیون) و کمبود دوره های قاعدگی ماهانه (آمنوره) در زنان شود.
آزمایش آندروستندیون (Androstenedione) هورمون به چه منظور درخواست میشود؟
آزمایش آندروستندیون جهت ارزیابی عملکرد غده فوق کلیه و تخمدان ها یا بیضه ها و همچنین تولید هورمون های مربوط به رشد اندام های جنسی مردانه و ویژگی های فیزیکی (آندروژن‌ها) درخواست میشود. انجام این آزمایش معمولا برای تعیین علت علائم آندروژن بالا در زنانی که سطح تستوسترون بالایی دارند، همراه با چند آزمایش دیگر منظور تجویز میشود.
آزمایش بررسی سطح آندروستندیون ممکن است به دلایل زیر انجام شود:
- ارزیابی عملکرد غده آدرنال و تمایز بین شرایط ترشح کننده آندروژن ناشی از غدد فوق کلیوی، از مواردی که منشا آنها تخمدان ها یا بیضه ها هستند، در صورتی که نتایج آزمایش DHEAS و تستوسترون غیرطبیعی باشد.
- کمک به تشخیص تومورهای لایه بیرونی غده فوق کلیوی یا تومورهای خارج از غده فوق کلیوی که ACTH ترشح کرده و این شرایط را از تومورها و سرطان های تخمدان یا بیضه جدا میکند.
- تشخیص هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) و نظارت بر درمان CAH، علاوه بر آزمایشات تستوسترون و 17-هیدروکسی پروژسترون
- کمک به تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و کمک به رد کردن سایر علل ناباروری، عدم وجود قاعدگی ماهانه (آمنوره) و موهای زائد بدن و صورت (هیرسوتیسم) در زنانی که نتایج غیرطبیعی در آزمایش‌های DHEAS، تستوسترون و سایر هورمون‌ها دارند. مانند FSH، LH، پرولاکتین و استروژن
- بررسی و تشخيص علت ويژگی های جسمانی مردانه (ويرليزاسيون) در دختران جوان و بلوغ زودهنگام در پسران جوان
- کمک به تعیین علت تاخیر در بلوغ و بررسی نارسایی مشکوک تخمدان یا بیضه
چه زمانی آزمایش آندروستندیون (Androstenedione) درخواست میشود؟
اگر زمانی پزشک مشکوک به تولید بیش از حد یا حتی کمبود آندروژن باشد، یا زمانی که پزشک بخواهد عملکرد غده فوق کلیوی، تخمدان یا بیضه فرد را ارزیابی کند، ممکن است همراه با سایر آزمایشات هورمونی یا به دنبال آن، آندروستندیون تجویز شود.
آندروستندیون ممکن است زمانی اندازه گیری شود که پسران جوان علائم بلوغ زودهنگام – رشد آلت تناسلی، عضلانی شدن بدن، رشد موهای ناحیه تناسلی و یا صدای ضخیم – را قبل از سن طبیعی بلوغ نشان میدهند.
همچنین، ممکن است زمانی که بلوغ به تأخیر افتاده است این آزمایش درخواست شود.
آندروستندیون ممکن است زمانی اندازه گیری شود که یک زن نابارور بوده یا علائمی دارد که میتواند از نظر شدت متفاوت باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- صدای ضخیم غیرطبیعی
- آکنه
- رشد بیش از حد موهای سر یا زائد در بدن
- فقدان یا نامنظم بودن قاعدگی
- طاسی در مردان
- عضله آوردن غیرطبیعی در مردان
نتایج آزمایش آندروستندیون به چه معناست؟
سطح طبیعی آندروستندیون، همراه با سطح طبیعی آندروژن و سایر آزمایشات آدرنال، ممکن است نشان دهنده عملکرد طبیعی غده فوق کلیوی باشد.
با این حال، بسته به هورمون هایی که این غده ترشح میکند، سطح آندروستندیون ممکن است زمانی که تومور آدرنال یا سرطان وجود دارد. طبیعی بوده یا افزایش یابد. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، آندروستندیون ممکن است افزایش یابد، اما ممکن است طبیعی نیز باشد، زیرا این اختلال معمولا به تولید آندروژن تخمدان (عمدتاً تستوسترون) مرتبط است.
سطح بالای آندروستندیون نشان دهنده افزایش تولید آدرنال، تخمدان یا بیضه است. نوسانات کوچک در غلظت این هورمون معمولا طبیعی است.
افزایش سطح آن ممکن است نشان دهنده تومور آدرنال، سرطان آدرنال، هایپرپلازی آدرنال یا هایپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) باشد. افزایش سطح این هورمون شرایطی جهت تشخیصی یک بیماری خاص نبوده و معمولا نشان‌دهنده نیاز به آزمایش های بیشتر برای مشخص کردن علت بیماری است.
سطح پائین آندروستندیون ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد غدد فوق کلیه، نارسایی غدد فوق کلیه، یا نارسایی تخمدان و بیضه باشد.
در افراد مبتلا به CAH که تحت درمان با استروئیدهای گلوکوکورتیکوئید هستند، سطح طبیعی آندروستندیون نشان دهنده این است که درمان در سرکوب تولید بیش از حد آندروژن موثر است. در حالی که سطح بالای آن نشان دهنده نیاز به تنظیم درمان است.
مطالب مشابه:
