تغییرات در مغز با کووید19
کووید حتی با عفونت خفیف، ممکن است باعث تغییرات مغزی شود: مطالعه ای جدید نشان میدهد، که حتی عفونت خفیف ویروس کرونا با تغییراتی در مغز، به خصوص در نواحی مربوط به حس بویایی مرتبط است.
محققان دریافتند ویروس کووید میتواند باعث از بین رفتن بخش هایی از ماده خاکستری مغز شود. همچنین یک مطالعه جدید نشان داد که عفونت کرونا ویروس ممکن است تغییرات ساختاری در بخش های خاصی از مغز نسبت به آنچه که به طور طبیعی در نتیجه افزایش سن و عوامل دیگر رخ می دهد، به وجود بیاورد.
مطالعه های قبلی تغییرات مغزی در افرادی که مبتلا به کووید19 بودند، بررسی کردند. اما مطالعه جدید که در 7 مارس در ژورنال نیچر منتشر شد. به این دلیل برجسته است که شامل اسکن مغز افراد قبل و بعد از ابتلا به ویروس کرونا میشود.
در حالی که این مطالعه تأثیری را که عفونت کرونا ویروس می تواند به طور بالقوه بر مغز داشته باشد نشان میدهد. کارشناسان هشدار دادند که نمی دانیم آیا این تغییرات تأثیر طولانی مدتی بر تفکر، حافظه یا سلامت افراد خواهد داشت یا خیر.
تغییرات اندک در مغز بعد از ابتلا به کووید 19 خفیف
این مطالعه جدید شامل حدودا 400 بزرگسال و میانسال بود. این افراد قبل از ابتلا به ویروس کرونا به عنوان بخشی از Biobank بریتانیا بودند و در یک مطالعه ی طولانی مدت شرکت کردند در این مطالعه مغز این افراد اسکن شد. در مطالعه جدید مغز این افراد پس از ابتلا به کووید مجدد اسکن شد. اکثریت آنها در عرض 6 ماه بعد از تشخیص اسکن کرده بودند. نتایج نشان داد، این افراد علائم خفیف تا متوسط داشتند. اگرچه 15 نفر آنها به دلیل کووید در بیمارستان بستری شدند.
با وجود خفیف بودن عفونت برای 96 درصد از شرکت کنندگان، ما شاهد کاهش بیشتر حجم ماده ی خاکستری و آسیب بافتی بیشتر در شرکت کنندگان بیمار بودیم.
همچنین کاهش زیادی در توانایی های ذهنی خود برای انجام کارهای سخت نشان دادند. این کاهش توانایی تا حدی به این ناهنجاری های مغزی مرتبط بود. همه این تأثیرات منفی در سنین بالاتر مشهودتر بوده است.
نظریه محققان در مورد تغییرات در مغز با کووید19
محققان همچنین گروه دومی متشکل از 384 نفر را که به ویروس کرونا مبتلا نبودند و از نظر سن، جنس، قومیت و فاصله زمانی بین دو اسکن مشابه گروه اول بود.
محققان دریافتند افرادی که به عفونت کرونا ویروس مبتلا بودند، حجم بیشتری از ماده خاکستری مغز خود را از دست داده اند.
این تغییرات عمدتاً در مناطقی از مغز بود که مربوط به حس بویایی بودند. اسکنهای مغزی همچنین نشانه هایی از آسیب بافت مغزی را در نواحی درگیر در حس بویایی نشان داد. ناحیه ی دیگری که تحت تأثیر قرار گرفت، ناحیه ای است که در حافظه وقایع نقش ایفا میکند.
علاوه بر این، افزایش مایع مغزی نخاعی و کاهش در حجم کل مغز مشاهده شد. محققان نوشتند که این تغییرات حاکی از بین رفتن گسترده تر ماده ی خاکستری است. این تغییرات مستقیماً با مناطق درگیر در حس بویایی مرتبط است و آنها افزودند که میانگین کاهش از 0.2 درصد تا 2 درصد متغیر بود.
در مقایسه، در بخشی از مغز به نام هیپوکامپ، کاهش معمول ماده ی خاکستری مرتبط با سن در سال حدود 0.2 درصد در میانسالی و 0.3 درصد در سنین بالاتر است.
اثرات طولانی مدت تغییرات مغز ناشناخته است
محققان تاکید کردند که نتایج آنها نشان دهنده تغییرات متوسط است. یعنی الزاما هر فردی که به عفونت کرونا مبتلا شود، تغییرات مشابهی را در مغز تجربه نخواهد کرد. علاوه بر این، این مطالعه فقط بر روی افراد میانسال و مسن انجام شد، بنابراین اثرات عفونت بر مغز ممکن است در افراد جوان تر متفاوت باشد.
بنا به اظهارات محققان، این واقعیت که بسیاری از تغییرات در نواحی مرتبط با بویایی در مغز رخ میدهد، ممکن است دلیل از بین رفتن بویایی باشد که در بسیاری از افراد مبتلا به عفونت کرونا ویروس رخ میدهد.
فقدان ورودی حسی در نواحی مرتبط با بویایی در مغز یا التهاب در ساختارهای مربوط به بویایی در سیستم عصبی می تواند از بین رفتن ماده خاکستری و سایر تغییرات را توضیح دهد.
از بین رفتن حس بویایی یک علامت رایج پیش از نوع اومیکرون بود. این مطالعه پیش از ظهور این گونه انجام شد.
تغییرات مغزی مشاهده شده در این مطالعه مستلزم بررسی بیشتر است. هنوز خیلی زود است که بدانیم چقدر نگران کننده هستند.
همچنین سوالات زیادی باقی مانده است. آیا بین افرادی که واکسینه شده اند و افرادی که واکسینه نشده اند تفاوت هایی وجود دارد؟ آیا همه کسانی که بویایی خود را از دست دادهاند، تغییرات مشابهی در مغز خود دارند؟ و آیا مغز می تواند از این تغییرات بهبود پیدا کند؟
عوامل دیگری می توانند بر حجم مغز تأثیر بگذارند:
عفونت کرونا تنها شرایط یا عاملی نیست که باعث این نوع تغییرات در مغز می شود.
یک مطالعه در سال 2022 که از داده های بیوبانک بریتانیا نیز استفاده کرد، نشان داد که آلودگی هوا با کاهش حجم مغز و افزایش ضایعات ماده سفید مرتبط است. این نوع ضایعات با افزایش خطر سکته مغزی و بیماری های عصبی مرتبط هستند.
یک مطالعه دیگری در سال 2021 که در The Journals of Gerontology منتشر شد. این مطالعه نشان میداد که سبک زندگی غربی میتواند منجر به کاهش بیشتر حجم مغز مرتبط با افزایش سن شود. در مقایسه با آنچه در افراد بومی که سبک زندگی سنتی دارند مشاهده میشود.
مصرف الکل عامل دیگری است که می تواند بر مغز تأثیر بگذارد. یک مطالعه اخیر منبع معتبر نشان میدهد که حتی نوشیدن متوسط الکل با کاهش حجم مغز مرتبط است.
طبق مطالعات صورت گرفته در مورد تغییرات در مغز با کووید19
این مطالعه بزرگ نظیر مطالعه اخیر بر روی کووید-19 به محققان اجازه داد تا عوامل دیگری را که ممکن است به حجم مغز تأثیر بگذارند مانند: سن، جنس، شاخص توده بدنی، وضعیت سیگار کشیدن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و شهرستان محل سکونت، در نظر بگیرند.
از طرفی تحقیقات دیگر نشان دادند که التهاب ممکن است در آسیب مغزی مرتبط با الکل نیز نقش داشته و می توانند بر روند پیشرفت بیماری ها از جمله COVID-19 تأثیر بگذارند.
یک مطالعه منبع معتبر در همستر نشان می دهد که التهاب در سلول های سیستم بویایی ممکن است مسئول از دست دادن بویایی باشد که با عفونت کرونا ویروس مشاهده می شود. تحقیقات دیگر نشان می دهد که مکانیسم های مشابه ممکن است در ایجاد برخی از علائم کووید طولانی مدت دخیل باشد.
تحقیقات طولانی مدت بیشتری بر روی بیماران COVID-19 مورد نیاز است. تا ببینیم آیا پس از پایان اثرات حاد عفونت، بازگشت مشابهی در سلامت مغز وجود دارد یا خیر.
اما تغییرات مغزی مرتبط با کووید که در چندین مطالعه مشاهده شدند، دانشمندان را نگران کرد که این آسیب ممکن است بعداً در برخی افراد به بیماری آلزایمر یا زوال عقل کمک کند.
در پاسخ به این نگرانی، انجمن آلزایمر و نمایندگانی از بیش از 30 کشور به هم پیوستهاند تا تأثیرات کوتاه مدت و بلند مدت COVID-19 بر مغز را مطالعه کنند.