سرطان سر و گردن

سرطان سر و گردن شامل انواع مختلفی از سرطان است که معمولاً در سلول‌ های پوشاننده دهان، گلو (حنجره) یا جعبه صدا (حنجره) شروع می‌ شود. به این سلول ها سلول های سنگفرشی می گویند. به ندرت، سرطان های سر و گردن در سینوس ها یا غدد بزاقی ایجاد می شوند.

اکثر سرطان های سر و گردن به عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی طبقه بندی می شوند. پس از سلولی که به سلول سرطانی تبدیل می شود. سرطان سر و گردن به چندین نوع سرطان اطلاق می شود که دهان، گلو یا سایر قسمت های سر و گردن را درگیر می کند. شایع ترین علامت گلودرد مداوم است. می توان با پرهیز از دخانیات، محدود کردن الکل و جلوگیری از عفونت HPV خطر ابتلا را کاهش داد. این سرطان ها اغلب در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند و اکثر آنها قابل پیشگیری هستند.

انواع سرطان سر و گردن:

سرطان دهان: سرطانی که در لب‌ ها، زبان، لثه‌ ها، پوشش گونه‌ ها، بالا و پایین دهان یا پشت دندان‌ های عقل ایجاد می‌ شود.

سرطان اوروفارنکس: سرطان قسمت میانی گلو می باشد. شایع ترین نوع این سرطان، سرطان لوزه است.

بیماری سرطان هیپوفارنکس: سرطان قسمت پایین گلو می باشد.

سرطان حنجره: سرطان جعبه صوتی (حنجره) که حاوی تارهای صوتی است.

سرطان نازوفارنکس: سرطان قسمت بالایی گلو می باشد.

بیماری سرطان غدد بزاقی: سرطان غدد بزاقی که تولید بزاق می کنند.

حفره بینی و سرطان سینوس پارانازال: سرطانی که در ناحیه توخالی داخل بینی (حفره بینی) یا فضاهای توخالی در استخوان های اطراف بینی (سینوس های پارانازال) ایجاد می شود.

سرطان سر و گردن گاهی اوقات به غدد لنفاوی در قسمت بالایی گردن سرایت می کنند.

سرطان‌ های مغز، چشم، مری و تیروئید علی‌رغم مکان‌ هایشان، معمولاً سرطان‌ های سر و گردن محسوب نمی‌ شوند. آنها به درمان های متفاوتی از درمان های مورد استفاده در سرطان سر و گردن نیاز دارند.

کسانی که بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سر و گردن هستند:

ابتلا به این بیماری در مردان و افرادی که در بدو تولد به آنها مرد اختصاص داده شده است (AMAB) تا سه برابر بیشتر از زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است (AFAB). سن هم نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارد. این سرطان در اکثر افراد پس از 50 سالگی شناسایی می شوند.

برخی عوامل خطر مانند: مصرف دخانیات و الکل و عفونت HPV ابتلا به سرطان را افزایش می دهند.

شیوع سرطان سر و گردن:

سالانه حدود 900000 مورد در سراسر جهان شناسایی می شود. در ایالات متحده، سرطان های سر و گردن حدود 3 تا 4 درصد از کل تشخیص های سرطان را تشکیل می دهند.

علائم سرطان سر و گردن:

تشخیص سرطان سر و گردن ممکن است سخت باشد. زیرا علائم اغلب خفیف هستند و می توانند شرایط کمتر جدی مانند: سرماخوردگی یا گلودرد را تقلید کنند. گلودردی که بهتر نمی شود، شایع ترین علامت سرطان سر و گردن است.

علائم سرطان سر و گردن عبارتند از:

گلودرد مداوم، سردردهای مکرر، گرفتگی صدا یا تغییر صدا، درد هنگام جویدن یا قورت دادن، درد در دندان های بالایی، بی حسی یا درد صورت، گردن دردی که از بین نمی رود، مشکل در تنفس یا صحبت کردن، توده ای در گلو، دهان یا گردن،گوش درد یا عفونت مداوم، خون دماغ، بزاق خونی یا بلغم، زخم دهان یا زبان که خوب نمی شود، عفونت های مکرر سینوسی که به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند، یک لکه سفید یا قرمز روی لثه، زبان یا داخل دهان، تورم در فک، گردن یا پهلوی صورت (که به طور مثال ممکن است باعث شود دندان مصنوعی اذیت کننده باشد و به خوبی مناسب نباشد).

در صورت مشاهده هر یک از این علائم لازم است فوراً به یک پزشک مراجعه کرد. ممکن است این علائم نشانه‌ ای از چیزی که کمتر جدی است، باشند. اما برای اطمینان به یک معاینه کامل نیاز است.

عوامل خطر سرطان سر و گردن:

سرطان های سر و گردن اغلب مردان و افراد AMAB بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار می دهند. به غیر از جنس و سن، بزرگترین عوامل خطر مصرف دخانیات، نوشیدن الکل زیاد و عفونت های HPV هستند. برخی از عوامل خطر بسته به نوع سرطان متفاوت است.

• استفاده از تنباکو:

مصرف دخانیات شایع ترین علت سرطان سر و گردن است. تقریباً 70 تا 80 درصد از این سرطان ها با مصرف دخانیات مرتبط هستند. استفاده از تنباکو شامل مصرف سیگار، سیگار برگ یا پیپ یا استفاده از تنباکوی جویدنی است. قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.

• مصرف بیش از حد الکل:

مصرف بیش از حد الکل می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) مصرف مشروب را بیش از دو نوشیدنی در روز برای مردان و افراد AMAB و بیش از یک نوشیدنی در روز برای زنان و افراد AFAB توصیه نمی کند.

• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV):

بروز سرطان های سر و گردن مرتبط با عفونت HPV، به ویژه در میان بزرگسالان در حال افزایش است. تا 75 درصد از سرطان های دهان و حلق با عفونت HPV مرتبط است.

• ویروس اپشتین بار (EBV):

عامل بیماری مونونوکلئوز عفونی از گروه هرپس ویروس ‌ها است، که با خطر سرطان نیز مرتبط است. تحقیقات نشان می دهد که عفونت EBV می تواند منجر به سرطان نازوفارنکس شود.

• سیستم ایمنی ضعیف:

سیستم ایمنی ضعیف، مبارزه با سرطان را برای بدن دشوارتر می کند. عفونت HIV و جراحی های سخت (مانند پیوند عضو یا مغز استخوان) هر دو با سرطان ناشی از ضعف سیستم ایمنی مرتبط هستند.

• قرار گرفتن در معرض مواد در محل کار:

برخی از کارها ممکن است فرد را در معرض مواد مرتبط با سرطان سر و گردن، از جمله آزبست، آفت کش ها، گرد و غبار چوب، دود رنگ و غیره قرار دهد.

• مواجهه در معرض اشعه:

پرتودرمانی برای تومورهای بدخیم یا خوش خیم با سرطان غدد بزاقی مرتبط است، اما خطر آن کم است.

• رژیم غذایی:

مصرف بیش از حد غذاهای حاوی نمک (مانند: گوشت و ماهی با نمک) می تواند خطر ابتلا به سرطان نازوفارنکس را افزایش دهد.

• ژن ها:

ژن ها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به کم خونی فانکونی، ژن هایی را از والدین بیولوژیکی خود به ارث می برند که خطر ابتلا به برخی سرطان ها از جمله سرطان سر و گردن را افزایش می دهد. در صورت استفاده از تنباکو، ژن ها ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

• بهداشت ضعیف دندان:

عدم مراقبت از دندان ها و لثه ها می تواند خطر ابتلا به بیماری پریودنتال و سرطان دهان را افزایش دهد.

تشخیص سرطان سر و گردن:

تشخیص زودهنگام کلید موفقیت درمان سرطان است. معاینه می تواند به راحتی بیشتر سرطان های سر و گردن را تشخیص دهد. پزشک یک معاینه انجام می دهد و آزمایش های تشخیصی را تجویز می کند.

این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

یک معاینه فیزیکی: پزشک حفره های دهان و بینی، گردن، گلو و زبان را بررسی می کند. زیرا ممکن است در گردن، لب ها، لثه و گونه ها توده احساس کنند.

آندوسکوپی: در این روش از یک لوله نازک و نورانی به نام آندوسکوپ استفاده می شود که به پزشک اجازه می دهد حفره بینی، گلو، جعبه صدا یا سایر مناطقی که علائم بروز پیدا میکند، ببیند. آندوسکوپی بسته به قسمتی که از بدن مورد بررسی قرار می گیرد ممکن است نام های مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، آندوسکوپی بینی به پزشک کمک می کند تا حفره بینی را مشاهده کند. لارنگوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا جعبه صوتی (حنجره) را مشاهده کند.

تست های تصویربرداری: تصویربرداری اشعه ایکس سر و گردن، سی تی اسکن، ام آر آی و اسکن PET تصاویری از نواحی داخل سر و گردن را می گیرند. پزشک تصمیم خواهد گرفت که کدام آزمایش برای تشخیص مفیدتر باشد.

آزمایشات آزمایشگاهی: پزشک ممکن است یک نمونه خون برای آزمایش بگیرد. به عنوان مثال، ممکن است آنها را برای ویروس هایی مانند HPV یا EBV آزمایش کنند. همچنین ممکن است آزمایش نشانگرهای زیستی (تست مولکولی) را برای بررسی پروتئین های رایج در سرطان های خاص سر و گردن انجام دهند. این اطلاعات ممکن است به پزشک در تعیین گزینه های درمانی کمک کند.

بیوپسی: پزشک بافتی را که پاتولوژیست زیر میکروسکوپ بررسی می کند، برمی دارد. آنها سلول های سرطانی را در نمونه بررسی می کنند. بیوپسی تنها راه تشخیص سرطان است. روش‌ های معمول بیوپسی که برای تشخیص سرطان‌ های سر و گردن استفاده می‌ شود شامل آسپیراسیون با سوزن ظریف و بیوپسی با سوزن مرکزی است.

مرحله بندی سرطان های سر و گردن:

مرحله بندی سرطان به پزشک کمک می کند تا تعیین کنند که سرطان چقدر پیشرفته است و برای درمان برنامه ریزی کنند. پزشک از سیستم TNM (تومور، گره، متاستاز) برای مرحله بندی سرطان سر و گردن استفاده می کنند.

پزشک عواملی مانند: اندازه و محل تومور (T)، گسترش سرطان به غدد لنفاوی (N) و اینکه آیا سرطان به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده است یا متاستاز (M) را در نظر می گیرد و با استفاده از این اطلاعات، آنها عددی را از I تا IV اختصاص می‌ دهند که اعداد بالاتر به معنای بیماری پیشرفته‌ تر است.

مرحله سرطان و محل سرطان، همراه با سن و سلامت عمومی، برنامه درمانی را تعیین می کند.

درمان سرطان سر و گردن:

سه درمان اصلی عبارتند از جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی. پزشک همچنین ممکن است درمان های جدیدتری مانند: درمان هدفمند و ایمونوتراپی را توصیه کند یا به بیمار پیشنهاد کند در یک کارآزمایی بالینی شرکت کند.

• جراحی:

جراحان ممکن است تومور و حاشیه ای از بافت سالم اطراف را بردارند. اگر جراح به گسترش سرطان در گردن مشکوک باشد، ممکن است غدد لنفاوی گردن را نیز بردارد.

• پرتودرمانی:

رایج‌ ترین شکل پرتودرمانی برای سرطان‌ های سر و گردن استفاده از دستگاهی است که اشعه ایکس با انرژی بالا را به سمت تومور (EBRT) هدایت می‌ کند. بیمار ممکن است پرتودرمانی را به عنوان یک درمان مستقل یا در کنار سایر درمان‌ ها مانند: جراحی و شیمی‌ درمانی دریافت کند. پرتودرمانی نیز می تواند به تسکین علائم کمک کند.

• شیمی درمانی:

شیمی درمانی از یک دارو یا ترکیبی از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این روش بیشتر برای سرطان های سر و گردن در مراحل سخت استفاده می شود.

• درمان هدفمند:

این داروها انواع خاصی از سرطان را هدف قرار می دهند. آنها اغلب در ترکیب با سایر درمان ها برای درمان سرطان های پیشرفته سر و گردن استفاده می شوند. (Cetuximab ® Erbitux) دارویی است که پروتئین توموری به نام فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) را هدف قرار میدهد و در سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان سرطان های خاص سر و گردن مورد تایید است. درمان هایی وجود دارد که توسط FDA مخصوص تغییرات ژنتیکی تایید شده است، مانند لاروترکتینیب (®Vitrakvi)، که برای درمان افراد مبتلا به جهش در ژن NTRK استفاده می شود.

• ایمونوتراپی:

داروهای ایمونوتراپی سیستم ایمنی را فعال (یا تقویت) می کنند تا سلول های سرطانی را به طور موثرتری شناسایی و از بین ببرد. (®Pembrolizumab (Keytruda و (®Nivolumab (Opdivo دو داروی ایمونوتراپی مورد تأیید FDA هستند که برای درمان برخی از سرطان‌ های سر و گردن که پس از درمان گسترش پیدا کرده یا برگشتند، استفاده می‌ شوند.

• آزمایشات بالینی:

کارآزمایی بالینی مطالعه ای است که ایمنی و اثربخشی درمان های جدید را آزمایش می کند. تحقیقات کنونی روی درمان‌ های سرطان سر و گردن، در حال آزمایش داروهای جدید ایمونوتراپی و روش‌ های پرتودرمانی است. تحقیقات برای کشف بهترین ترکیبات درمانی برای انواع مختلف سرطان ادامه دارد. پزشک تشخیص می دهد که آیا آزمایش بالینی برای بیمار مناسب است یا خیر.

پزشک ممکن است مراقبت های تسکینی را توصیه کند. پزشکان، پرستاران، مددکاران اجتماعی می توانند با کمک به بیمار در تصمیم گیری درمانی و مدیریت امور روزمره، مراقبت از سرطان را کامل کنند. مراقبت تسکینی می تواند کیفیت زندگی را بدون توجه به مرحله سرطان بهبود بخشد.

عوارض درمان:

درمان‌ های سرطان بسته به نوع درمان و محل قرارگیری تومور می‌ توانند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کنند. به عنوان مثال، جراحی برای برداشتن یک تومور بزرگ ممکن است ظاهر بیمار را تغییر دهد. برخی از افرادی که برای سرطان سر و گردن تحت درمان قرار می گیرند، پس از آن در تنفس، غذا خوردن، بلع یا صحبت کردن مشکل دارند.

پزشک می تواند در مورد عوارض جانبی و راه های مدیریت آنها به بیمار کند. به عنوان مثال، جراحی ترمیمی یا پروتز ممکن است به بهبود ظاهر بیمار پس از درمان کمک کند. ملاقات منظم با یک آسیب شناس گفتار-زبان می تواند به مشکلات صحبت کردن و بلع کمک کند.

پیشگیری از سرطان سر و گردن:

می توان اقداماتی را برای پیشگیری از اکثر سرطان های سر و گردن انجام داد. از جمله:

ترک دخانیات: برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سر و گردن، لازم است استفاده از انواع تنباکو (سیگار، سیگار برگ، پیپ، انفیه، تنباکو و تنباکوی جویدنی) را ترک کرد.

کاهش مصرف الکل: کاهش مصرف الکل یا قطع آن می تواند خطر ابتلا به این سرطان ها را کاهش دهد.

دریافت واکسن HPV Gardasil 9: واکسن HPV تایید شده در ایالات متحده است که در برابر چندین گونه از HPV، از جمله آنهایی که باعث سرطان اوروفارنکس می شوند، موثر است. اگر قبل از شروع فعالیت جنسی به آن مبتلا شوید، در پیشگیری از HPV مؤثرتر است. با این حال، ممکن است تزریق واکسن HPV تا سن 45 سالگی مفید باشد.

اگر فردی قبلاً سرطان داشته‌ است، ترک تنباکو و الکل می‌ تواند خطر عود سرطان (پیشرفت) را کاهش دهد. مراجعه به یک پزشک در اولین نشانه های علائم نیز می تواند از پیشرفت سرطان جلوگیری کند.

سرطان سر و گردن میتواند قابل درمان باشد. اگر پزشک سرطان را زود تشخیص دهد و فوراً آن را درمان کند، شانس درمان زیاد است. تومورهای کوچکی که گسترش نیافتند نیز به طور بالقوه قابل درمان هستند.

بسیاری از سرطان های سر و گردن اگر زود شناسایی شوند با جراحی و پرتو درمانی قابل درمان هستند. اگر علائم سرطان سر و گردن را تجربه کردید، به ویژه اگر در فعالیت های پرخطر مانند سیگار کشیدن یا استفاده از تنباکو شرکت می کنید، فوراً به یک پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع بهترین راه برای مبارزه با سرطان پس از تشخیص است. می توان از پزشک در مورد بهترین گزینه های درمانی بسته به وضعیت سلامتی و مرحله سرطان پرسید.

مطالب مشابه:

HPV و سایر سرطان ها

سرطان مغز

رشد تومور در سرطان سینه

سرطان روده بزرگ و آمونیاک

آنزیم و رشد تدریجی سرطان

منابع: my.clevelandclinic ، cancer