اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یک بیماری روانپزشکی است که اثرات شدیدی بر سلامت جسمی و روحی دارد. این عملکرد مغز را مختل می کند و با مواردی مانند: افکار، حافظه، حواس و رفتارها تداخل می کند. در نتیجه، ممکن است فرد در بسیاری از بخش‌های زندگی روزمره خود دچار مشکل شود.

در حالی که هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، تحقیقات منجر به درمان های نوآورانه و ایمن تر می شود.

اسکیزوفرنی درمان نشده اغلب روابط فرد (حرفه ای، اجتماعی، عاشقانه و غیره) را مختل می کند. همچنین می‌تواند باعث شود که در سازماندهی افکار خود دچار مشکل شده و ممکن است افراد به گونه‌ای رفتار کنند که در معرض آسیب‌ها یا سایر بیماری‌ها قرار گیرند.

انواع اسکیزوفرنی:

روانپزشکان انواع مختلف اسکیزوفرنی مانند: اسکیزوفرنی پارانوئید و اسکیزوفرنی کاتاتونیک اشاره کردند. اما انواع آن در تشخیص یا درمان این بیماری بسیار مفید نبودند. در عوض، کارشناسان اکنون این اختلال را به عنوان طیفی از شرایط می بینند، از جمله:

• اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (که در دسته اختلالات شخصیت نیز قرار می گیرد).
• اختلال هذیانی.
• اختلال روان پریشی کوتاه مدت یا مختصر
• اختلال اسکیزوفرنی فرم.
• اختلال اسکیزوافکتیو.
• سایر اختلالات طیف اسکیزوفرنی (مشخص یا نامشخص). این تشخیص به پزشک اجازه می دهد تا تغییرات غیرمعمول اسکیزوفرنی را تشخیص دهند.

چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

این بیماری در سنین 15 تا 25 سالگی برای مردان و افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) و بین 25 تا 35 سالگی برای زنان و افرادی که در بدو تولد زن تعیین شدند (AFAB) شروع می شود. همچنین تمایل دارد مردان و زنان را به تعداد مساوی تحت تأثیر قرار دهد. حدود 20 درصد از موارد جدید اسکیزوفرنی در افراد بالای 45 سال رخ می دهد. این موارد بیشتر در مردان و افراد AMAB رخ می دهد.

اسکیزوفرنی در کودکان نادر است اما ممکن است. وقتی اسکیزوفرنی در دوران کودکی شروع می شود، معمولاً شدیدتر و درمان آن سخت تر است.

شیوع اسکیزوفرنی:

اسکیزوفرنی یک بیماری تا حدودی شایع است. در سراسر جهان، 221 نفر از هر 100000 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

پنج علائم اسکیزوفرنی:

بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نمی توانند تشخیص دهند که علائم اسکیزوفرنی را دارند. اما اطرافیان ممکن است تشخیص دهند.

پنج علائم اصلی اسکیزوفرنی عبارتنداز:

علائم مثبت: (آنهایی که به طور غیر طبیعی وجود دارند)

1.هذیان: اینها باورهای نادرست، مختلط و گاه عجیبی هستند که مبتنی بر واقعیت نیستند و فرد حاضر به تسلیم شدن نیست. حتی زمانی که حقایق نشان داده شود. به عنوان مثال، فردی که دچار توهم است ممکن است باور کند که مردم می توانند افکار آنها را بشنوند، که آنها خدا یا شیطان هستند، یا اینکه مردم افکاری را در سرشان می اندازند یا علیه آنها توطئه می کنند.

 2.توهمات: اینها شامل احساساتی هستند که واقعی نیستند. شنیدن صداها شایع ترین توهم در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. صداها ممکن است در مورد رفتار فرد اظهار نظر کنند، به او توهین کنند یا دستور دهند. انواع کمتر رایج شامل دیدن چیزهایی که وجود ندارند، استشمام بوهای عجیب و غریب، داشتن طعمی خنده دار در دهان و احساس احساسات روی پوست فرد حتی اگر چیزی با بدن فرد تماس نداشته باشد.

علائم بهم ریختگی: اختلال در تفکر و گفتار

3.صحبت کردن نامنظم یا نامنسجم: ممکن است هنگام صحبت کردن در سازماندهی افکار خود مشکل داشته باشید. ممکن است مشکلی در ادامه موضوع به نظر برسد، یا ممکن است افکار آنقدر درهم و برهم باشد که مردم نتوانند فرد را درک کنند.

4.حرکات نامنظم یا غیرعادی: ممکن است متفاوت از آنچه اطرافیان انتظار دارند حرکت کنند. به عنوان مثال، ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی زیاد بچرخند یا اصلاً حرکت زیادی نداشته باشند.

5.علائم منفی: این علائم به کاهش یا ناتوانی فرد در انجام کارها مطابق انتظار اشاره دارد. به عنوان مثال، ممکن است حالات چهره را متوقف کرده یا با صدای صاف و بدون احساس صحبت کنند. علائم منفی همچنین شامل فقدان انگیزه است، به خصوص زمانی که فرد نمی خواهد معاشرت کند یا کارهایی را انجام دهد که معمولاً از آنها لذت می برد. به این وضعیت کاتاتونیا نیز میگویند. در این حالت، فرد ممکن است صحبت نکند و بدن او برای مدت بسیار طولانی در یک وضعیت ثابت بماند.

به دلیل این علائم، فرد ممکن است:

• احساس مشکوک، پارانوئید یا ترس کند.
• به بهداشت و ظاهر خود اهمیت ندهد.
• افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی را تجربه کند.
• از الکل، نیکوتین، داروهای تجویزی یا داروهای تفریحی برای کاهش علائم خود استفاده کند.

علائم اسکیزوفرنی معمولاً برای اولین بار در اوایل بزرگسالی ظاهر می شود و برای تشخیص باید حداقل شش ماه ادامه داشته باشد. مردان اغلب علائم اولیه بیماری را در اواخر نوجوانی یا اوایل 20 سالگی تجربه می کنند. در حالی که اولین علائم بیماری در زنان در دهه 20 و اوایل 30 سالگی بروز میابد. علائم خفیف تر از جمله روابط آشفته، عملکرد ضعیف مدرسه و کاهش انگیزه ممکن است زودتر مشاهده شوند.

با این حال، قبل از تشخیص، یک روانپزشک باید یک معاینه پزشکی کامل انجام دهد تا سوء مصرف مواد یا سایر بیماری های عصبی یا پزشکی را که علائم آن شبیه اسکیزوفرنی است، رد کند.

علت اسکیزوفرنی:

علت دقیق اسکیزوفرنی مشخص نیست. اما مانند سرطان و دیابت، اسکیزوفرنی یک بیماری واقعی با پایه بیولوژیکی است.

متخصصان گمان می کنند که اسکیزوفرنی به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. سه دلیل اصلی عبارتند از:

• عدم تعادل در سیگنال های شیمیایی که مغز برای ارتباط سلول به سلول استفاده می کند.
• مشکلات رشد مغز قبل از تولد
• عدم ارتباطات بین نواحی مختلف مغز

عوامل خطر اسکیزوفرنی:

در حالی که هیچ دلیل مورد تاییدی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد، عوامل خطر برای ایجاد این بیماری وجود دارد:

محیط: عوامل زیادی در محیط اطراف می توانند خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش دهند. به دنیا آمدن در زمستان خطر ابتلا را کمی افزایش می دهد. برخی بیماری‌ها که بر مغز تأثیر می‌گذارند، از جمله:  عفونت‌ها و بیماری‌های خودایمنی نیز می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. استرس شدید برای مدت طولانی نیز می تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

رشد و شرایط تولد: نحوه رشد فرد قبل از تولد در اسکیزوفرنی نقش دارد. خطر ابتلا به اسکیزوفرنی در صورتی افزایش می‌یابد که مادر در دوران بارداری دیابت بارداری، پره اکلامپسی، سوء تغذیه یا کمبود ویتامین D داشته باشند. این خطر همچنین در صورت داشتن وزن کم در هنگام تولد یا عوارضی در حین زایمان (مثل اینکه از طریق سزارین اورژانسی به دنیا آمده باشد) افزایش می یابد.

مصرف تفریحی مواد مخدر: اسکیزوفرنی با مصرف برخی از داروهای تفریحی به خصوص در مقادیر بیشتر و در مراحل اولیه زندگی مرتبط است. ارتباط بین مصرف سنگین ماری جوانا (حشیش) در دوران نوجوانی یکی از بهترین این پیوندها است که مورد مطالعه قرار گرفته است. اما متخصصان مطمئن نیستند که آیا مصرف ماری جوانا علت مستقیم اسکیزوفرنی است یا اینکه فقط یک عامل کمک کننده است.

آیا اسکیزوفرنی ژنتیکی است؟

کارشناسان یک علت خاص برای اسکیزوفرنی پیدا نکرده‌اند. بنابراین نمی‌توان به طور قطعی گفت که آیا ژنتیک در بروز اسکیزوفرنی موثر است. اما در صورت وجود سابقه خانوادگی به خصوص والدین یا خواهر و برادری که به آن مبتلا باشند فرد در معرض خطر بسیار بالاتری برای ابتلا به این بیماری می باشد.

تشخیص اسکیزوفرنی:

پزشک می‌تواند این بیماری یا اختلالات مرتبط با آن را بر اساس ترکیبی از سؤالاتی که می‌پرسد، علائمی که فرد توصیف می‌کند یا با مشاهده اعمال فرد تشخیص دهد. آنها همچنین برای رد سایر علل احتمالی علائم سؤالاتی را می پرسند. سپس آنچه را که پیدا می کنند با معیارهای مورد نیاز برای تشخیص اسکیزوفرنی مقایسه می کنند.

طبق DSM-5، در تشخیص اسکیزوفرنی به موارد زیر نیاز است:

• حداقل دو مورد از پنج علامت اصلی.
• وجود علائم حداقل برای مدت یک ماه
• تأثیرگذاری علائم بر توانایی فرد برای کار یا روابط (دوستانه، عاشقانه، حرفه ای یا غیره)

برای تشخیص چه آزمایشاتی تجویز می شود:

هیچ آزمایش تشخیصی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد. اما پزشک ممکن است آزمایش هایی را برای رد سایر شرایط قبل از تشخیص اسکیزوفرنی انجام دهند. محتمل ترین انواع آزمایش عبارتند از:

سی تی اسکن (CT) و (MRI) و سایر آزمایش های تصویربرداری که برای رد مشکلاتی مانند: سکته مغزی، آسیب های مغزی، تومورها و سایر تغییرات در ساختار مغز تجویز می شود.

آزمایش خون، ادرار و مایع مغزی نخاعی: این آزمایش ها به دنبال تغییرات شیمیایی در مایعات بدن هستند که ممکن است تغییرات رفتار را نشان دهد. همچنین می توانند سمیت فلزات سنگین یا سایر علل مسمومیت، عفونت و موارد دیگر را رد کنند.

نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام (EEG): فعالیت الکتریکی مغز را شناسایی و ثبت می کند. این آزمایش می تواند به رد شرایطی مانند صرع کمک کند.

درمان اسکیزوفرنی:

پس از کنترل علائم این بیماری، انواع مختلف درمان می تواند برای کمک به افراد در مدیریت بیماری و بهبود زندگی ادامه یابد.

درمان اسکیزوفرنی معمولاً شامل ترکیبی از دارو، درمان و تکنیک های خود مدیریتی است. که شامل:

داروهای ضد روان پریشی: این داروها نحوه استفاده مغز از مواد شیمیایی خاص برای ارتباط سلول به سلول را مسدود می کنند.

سایر داروها: همچنین پزشک ممکن است داروهای دیگری را برای علائمی که در کنار یا به دلیل علائم اسکیزوفرنی اتفاق می افتد، تجویز کند. آنها همچنین ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش عوارض جانبی داروهای ضد روان پریشی مانند لرزش تجویز کنند.

روان درمانی: روش های گفتار درمانی مانند: درمان شناختی رفتاری (CBT) می تواند به فرد کمک کند تا با شرایط خود کنار بیاید و آن را مدیریت کند. درمان طولانی مدت همچنین می تواند به مشکلات ثانویه در کنار اسکیزوفرنی مانند: اضطراب، افسردگی یا مشکلات مصرف مواد کمک کند.

درمان با ضربه الکتریکی تشنج‌آور (درمان تشنج الکتریکی) (ECT): اگر درمان‌های دیگر مؤثر نبودند، پزشک ممکن است ECT را توصیه کند. این درمان شامل استفاده از جریان الکتریکی است که به پوست سر اعمال می شود، که سپس قسمت های خاصی از مغز را تحریک می کند. این تحریک باعث تشنج کوتاهی می شود که در صورت داشتن افسردگی شدید، بی قراری و سایر مشکلات می تواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند.

تفاوت بین اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو:

اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو دو وضعیت روانپزشکی مجزا هستند که به عنوان دو سیستم تشخیصی مجزا باقی می مانند. اختلال اسکیزوافکتیو به طور جدی از اسکیزوفرنی (SZ) بر اساس وجود علائم خلقی برجسته، بر خلاف تأثیر عملکردی در سراسر بیماری، متمایز می شود.

در حالی که هر دو سندرم علائم روان پریشی مشترک دارند، اختلال اسکیزوافکتیو را می توان از اسکیزوفرنی متمایز کرد زیرا به شواهدی مبنی بر کاهش عملکرد نقش با تاکید بر برجسته بودن اختلال خلقی همزمان آن نیاز ندارد.

اختلال اسکیزوافکتیو تنها در صورتی می تواند ایجاد شود که اختلالات خلقی برای مقدار قابل توجهی از طول مدت بیماری باقی بماند. همچنین این اختلال مشروط به داشتن سابقه مستند از دوره های خلقی شدید است.

اختلال اسکیزوافکتیو تقریباً یک سوم به اندازه اسکیزوفرنی شایع است و حدود 0.3 درصد از افراد را در دوره ای از زندگی خود تحت تأثیر قرار می دهد. سن معمول، در شروع اختلال اسکیزوافکتیو اوایل بزرگسالی است، اگرچه می تواند از نوجوانی تا اواخر زندگی شروع شود. تعداد قابل توجهی از افرادی که در ابتدا با بیماری روان پریشی دیگری تشخیص داده شدند، بعداً زمانی که الگوی اپیزودهای خلقی آشکار شد، تشخیص اختلال اسکیزوافکتیو را دریافت کردند.

مطالب مشابه:

نئوفوبیای غذایی (neophobia Food)

فلج بل چیست؟

سندرم کالمن (Kallmann Syndrome)

سرگیجه

ویتامین D و باروری

منابع: my.clevelandclinic ، psychiatry ، news-medical