آبله مرغان

آبله مرغان که به نام واریسلا نیز شناخته می شود، یک عفونت بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می شود. باعث ایجاد بثورات خارش دار و تاول مانند می شود. اکثر افراد در عرض 1 تا 2 هفته بهبود می یابند، اما برخی از آنها دچار عوارض می شوند.

آبله مرغان یک بیماری ویروسی است که باعث ایجاد بثورات تاول مانند می شود. بثورات ابتدا روی صورت و بدن ظاهر می شوند و سپس در سراسر بدن پخش می شوند.

در بین افرادی که واکسینه نشده اند، بسیار مسری است. اگرچه آبله مرغان یک بیماری تهدید کننده زندگی نیست، اما گاهی اوقات می تواند عوارضی مانند: ذات الریه و مننژیت ایجاد کند.

علائم:

آبله مرغان معمولاً یک بیماری دوران کودکی است. قبل از معرفی واکسن آبله مرغان در سال 1995، اکثر مردم در کودکی به آبله مرغان مبتلا می شدند.

امروزه برخی از افراد واکسینه شده همچنان می توانند به آبله مرغان مبتلا شوند، همچنین برخی از افرادی که واکسینه نشده یا نقص ایمنی دارند.

آن دسته از افراد واکسینه شده که هنوز آلوده می شوند اما ممکن است علائم خفیف تری داشته باشند.

علائم معمولی که ممکن است 1 تا 2 روز قبل از راش ظاهر شوند عبارتند از:

• تب
• خستگی
• بی اشتهایی
• سردرد

علائم شایع:

علامت کلاسیک آبله مرغان بثوراتی است که به تاول های خارش دار و پر از مایع تبدیل می شود که در نهایت به پوسته تبدیل می شود. بثورات ممکن است ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر شوند. سپس بثورات می تواند در تمام بدن از جمله داخل دهان، پلک ها یا ناحیه تناسلی پخش شود. معمولاً حدود 1 هفته طول می کشد تا همه تاول ها به پوسته تبدیل شوند.

آبله مرغان در افراد واکسینه شده:

برخی از افرادی که علیه آبله مرغان واکسینه شده‌اند هنوز هم می توانند به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، معمولاً علائم خفیف‌تری با تاول‌های کمتر یا بدون تاول (یا فقط لکه‌های قرمز) و تب خفیف یا بدون تب دارند. آنها همچنین نسبت به افرادی که واکسینه نشده اند برای مدت کوتاه تری بیمار می شوند. اما برخی از افراد واکسینه شده که به آبله مرغان مبتلا می شوند ممکن است بیماری مشابه افراد واکسینه نشده داشته باشند.

مراحل آبله مرغان:

آبله مرغان طی مراحلی ایجاد می شود. قبل از ظاهر شدن بثورات، ممکن است علائم زیر در فرد وجود داشته باشد:

• خستگی یا احساس کلی ناخوشی (بی‌حالی)
• تبی که 3-5 روز طول می کشد و معمولاً کمتر از 102 درجه فارنهایت (39 درجه سانتیگراد) است.
• بی اشتهایی
• دردهای عضلانی یا مفصلی
• علائم سرماخوردگی مانند: سرفه یا آبریزش بینی
• سردرد

پس از این علائم، موارد زیر رخ می دهد:

بثورات خارش دار روی صورت، بدن یا داخل دهان ظاهر می شود. بثورات به صورت لکه‌هایی ایجاد می‌شوند و گاهی اوقات می‌توانند روی پلک‌ها یا اندام تناسلی نیز ظاهر شوند. شدت بثورات می تواند متفاوت باشد.

بثورات به تاول های پر از مایع تبدیل می شوند که کدر می شوند. این تاول‌ها باعث می‌شوند تا بثورات 3 تا 5 روز به طول انجامد تا درمان شوند. از آنجایی که ممکن است تاول های زیادی وجود داشته باشد، برخی ممکن است زودتر از بقیه بهبود پیدا کنند.

تاول ها تبدیل به زخم می شوند. زخم ها بعد از حدود یک هفته می ریزند.

علائم در بزرگسالان:

علائم آبله مرغان در بزرگسالان آلوده که در کودکی به این بیماری مبتلا نشده اند ممکن است مشابه علائم در کودکان باشد اما می تواند شدیدتر باشد. کسانی که واکسینه نشده یا نقص ایمنی دارند به ویژه در معرض خطر هستند.

برخی از بزرگسالان ممکن است دچار بثورات پوستی نشوند. اگر آنها دچار بثورات شوند، بثورات ممکن است به همان صورت پخش نشوند. با این حال، اگر آنها دچار راش شوند، ممکن است آثار و اسکارهای عمیق تری از راش ها باقی بمانند.

بزرگسالان نیز بیشتر در معرض خطر عوارضی مانند ذات الریه هستند.

علل:

ویروس واریسلا زوستر (VZV) باعث آبله مرغان می شود.

این یک ویروس بسیار مسری است که متعلق به خانواده ویروس‌های هرپس است که شامل ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 و 2، ویروس اپشتین بار و غیره است.

بیش از 100 ویروس در خانواده هرپس ویروس ها وجود دارد. آنها بیشتر روی پوست، غشاهای مخاطی، اعصاب و بافت ها تاثیر می گذارند.

انتقال:

آبله مرغان یکی از عفونی ترین بیماری هاست. افرادی که هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده اند، هرگز واکسینه نشده اند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به عفونت هستند.

انتقال از طریق تماس مستقیم بین افراد از طریق سرفه یا عطسه یا از طریق هوا اتفاق می افتد.

VZV همچنین می تواند باعث بیماری دیگری به نام زونا یا هرپس زوستر شود. اگر فردی با مایعات ناشی از آبله مرغان یا تاول زونا تماس پیدا کند، ممکن است به آبله مرغان نیز مبتلا شود.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند:

خطر ابتلا به آبله مرغان و ایجاد عوارض در فردی با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر است.

اگر فرد:

• داروهای خاصی مصرف می کند.
• سرطان دارد.
• تحت درمان هایی مانند: رادیو یا شیمی درمانی است.
• شرایط مزمن خاصی مانند: لوپوس یا آرتریت روماتوئید دارد.
• بیماری های مزمن دیگری مانند: دیابت کنترل نشده یا نارسایی قلبی، کبدی یا کلیوی دارد.
• افراد مبتلا به HIV/AIDS یا سرطان.
• بیمارانی که پیوند انجام داده اند.

درمان:

هیچ درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، اما به طور کلی در طی یک یا دو هفته بدون درمان برطرف می شود.

پزشک ممکن است دارو تجویز کند یا در مورد چگونگی کاهش علائم خارش و ناراحتی و همچنین نحوه جلوگیری از انتقال عفونت مواردی را توصیه کند.

در زیر چند درمان وجود دارد که ممکن است علائم را کاهش دهد:

• داروهای تسکین دهنده درد: استامینوفن ممکن است به کاهش تب بالا و درد در هنگام ابتلا به آبله مرغان کمک کند. اما مهم است که فرد دستورالعمل های پزشک را دنبال کند.
• اجتناب از کم آبی: نوشیدن مایعات زیاد، ترجیحا آب برای جلوگیری از کم آبی بدن که می تواند از عوارض آبله مرغان باشد، مهم است.
• رژیم غذایی مناسب: توصیه می شود از غذاهای شور یا تند پرهیز کنید. اگر جویدن دردناک است، سوپ ممکن است گزینه خوبی باشد، البته تا زمانی که خیلی داغ نباشد.
• کاهش خارش: خارش می تواند شدید شود، اما مهم است که خاراندن را به حداقل برسانید تا خطر ایجاد جای زخم را کاهش دهید. مواردی که می توانند به شما کمک کنند عبارتند از: پمادهای موضعی، حمام های خنک یا داروهای خوراکی.

پیشگیری:

هیچ درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، اما یک واکسن برای VZV در دسترس است. امروزه، واکسن آبله مرغان حدود 90% در پیشگیری از بیماری برای اکثر افراد موثر است.

افراد باید از تماس نزدیک با افرادی که به آبله مرغان مبتلا هستند خودداری کنند، از به اشتراک گذاشتن اشیاء با آنها خودداری کنند، اعضای خانواده مبتلا به آبله مرغان را از دیگران جدا کنند و سطوحی را که فرد آلوده ممکن است لمس کرده باشد ضدعفونی کنند.

انواع واکسن آبله مرغان

دو نوع واکسن VZV وجود دارد:

• Varivax: این فقط واکسن آبله مرغان است. کودکان دو واکسن دریافت می کنند که دوز اول بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و بار دوم بین ۴ تا ۶ سالگی است. هر فرد 12 ماهه به بالا شامل نوجوانان و بزرگسالان می تواند این واکسن را دریافت کند.
• ProQuad: این یک واکسن ترکیبی است که حاوی واکسن هایی برای سرخک، اوریون و سرخجه است. پزشکان آن را MMRV می نامند. کودکان این واکسن را طبق برنامه ریزی مشابه Varivax دریافت می کنند، اما این واکسن را فقط می توان به کودکان بین 12 ماهگی تا 12 سالگی تزریق کرد.

عوارض:

در میان افراد واکسینه نشده که به آبله مرغان مبتلا می شوند، ممکن است چند نفر علائم شدیدتری داشته باشند. بزرگسالان بیشتر از کودکان مستعد ابتلا به عوارض هستند، اما حتی در بزرگسالان نیز نادر است.

زنان باردار، نوزادان تا 4 هفته و همچنین کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض عوارض هستند.

در صورت بروز موارد زیر، فرد باید به پزشک مراجعه کند:

• عفونت: اگر پوست اطراف لکه ها و تاول ها قرمز و حساس یا دردناک شود، ممکن است عفونت باکتریایی در پوست وجود داشته باشد.
• مشکلات تنفسی: اگر فردی مشکلات تنفسی داشته باشد، ممکن است دچار ذات الریه شده باشد.
• آنسفالیت: یک فرد ممکن است دچار التهاب مغز شود. علائم شامل: گیجی، خواب آلودگی، تغییرات رفتاری یا شخصیتی یا تشنج است.
• سندرم ری: در موارد نادر، کودکان و نوجوانان در حال بهبودی، تورم کبد و مغز را تجربه خواهند کرد.
• خونریزی: فرد ممکن است خونریزی را تجربه کند که عبارت است از از دست دادن خون از یک رگ خونی پاره شده.
• سپسیس: یک فرد می تواند یک عفونت در خون را دریافت کند که یک بیماری تهدید کننده زندگی است.

آبله مرغان و بارداری:

افرادی که باردار هستند کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به ذات الریه ناشی از آبله مرغان هستند. همچنین خطر انتقال عفونت به جنین وجود دارد.

اگر عفونت در 20 هفته اول بارداری رخ دهد، خطر ابتلا به سندرم واریسلا مادرزادی بیشتر است. این می تواند باعث ایجاد اسکار در جنین و همچنین مشکلات چشمی، تخلیه مغز و کوتاه شدن دست ها یا پاها شود.

اگر عفونت در اواخر بارداری اتفاق بیفتد، ویروس می تواند مستقیماً به جنین منتقل شود و نوزاد آلوده به دنیا بیاید.

اگر فردی در دوران بارداری در معرض آبله مرغان قرار گرفت، مهم است که فوراً با پزشک صحبت کند.

تشخیص:

یک پزشک یا پرستار با تشخیص بثورات آشکار یک فرد و پرسیدن چند سوال در مورد علائم آن متوجه می شود که آیا یک کودک یا بزرگسال به آبله مرغان مبتلا شده است.

در مواردی که فردی واکسینه نشده است و مطمئن نیست که آیا در کودکی به آبله مرغان مبتلا شده است یا خیر، می‌تواند با انجام آزمایش‌های آزمایشگاهی مشخص شود که آیا در گذشته این ویروس را داشته است یا خیر.

افرادی که در کودکی به آبله مرغان مبتلا شده اند دیگر به این بیماری مبتلا نخواهند شد. این به این دلیل است که آنها در برابر ویروس ایمنی ایجاد می کنند. اگر فردی که در معرض ابتلا به آبله مرغان قرار گرفته است مطمئن نیست که در کودکی به این بیماری مبتلا بوده است یا خیر، انجام آزمایش می تواند به او کمک کند تا بداند آیا در معرض خطر ابتلا به این بیماری است یا خیر.

دلیل دیگر برای انجام آزمایش کمک به پزشک است که علائم آبله مرغان را از سایر شرایط با علائم مشابه تشخیص دهد. یکی از این شرایط ممکن است زونا باشد.

زونا در مقابل آبله مرغان:

در برخی موارد، پزشک ممکن است فکر کند که فرد مبتلا به زونا است نه آبله مرغان. زمانی که فردی به آبله مرغان مبتلا می شود و بهبود می یابد، ویروس در بدن او باقی می ماند و غیرفعال می شود. بعداً در زندگی، در شرایط کم ایمنی، ویروس می تواند دوباره به صورت زونا فعال شود.

افرادی که زونا فعال دارند نمی توانند به افراد دیگر زونا بدهند. با این حال، اگر این افراد قبلاً به این بیماری مبتلا نشده باشند، واکسینه نشده باشند یا نقص ایمنی داشته باشند، می توانند دیگران را به آبله مرغان مبتلا کنند.

علائم زونا:

زونا روی اعصاب فرد تأثیر می گذارد. معمولاً افراد راش‌های شدید دردناکی را تجربه می‌کنند که شبیه به نقطه‌های برجسته‌ای است و مسیر عصب را در یک طرف بدن دنبال می‌کند. این ممکن است روی صورت یا بدن باشد، اما ممکن است در نواحی دیگر نیز رخ دهد.

بثورات ممکن است خارش دار باشد. علاوه بر این، فرد ممکن است درد کوبنده را نیز احساس کند. بعداً، بثورات به تاول های پر از مایع تبدیل می شوند که در عرض چند روز پوسته می شوند.

هنگامی که فردی به زونا مبتلا می شود، ممکن است تب یا سردرد نیز داشته باشد. علائم اضافی ممکن است شامل حالت تهوع، اسهال، ناراحتی معده و لرز باشد.

زونا همچنین می‌تواند باعث نورالژی پس از تبخال شود، یعنی درد ناشی از زونا که حداقل سه ماه پس از از بین رفتن تاول‌ها ادامه می‌یابد. همچنین می تواند باعث مشکلات عصبی شود که بر مغز، نخاع و اعصاب صورت تأثیر می گذارد.

اگر فرد قبلاً آبله مرغان داشته باشد، سن بالای 50 سال داشته باشد، استرس زیادی داشته باشد، یا اگر دچار نقص ایمنی باشد، ممکن است پزشک به جای آبله مرغان به زونا مشکوک باشد. اینها عواملی هستند که ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دهند.

آبله مرغان در نوزادان:

آبله مرغان می تواند طیف وسیعی از علائم را در نوزادان ایجاد کند، از جمله بثورات خارش دار و تغییر در عادات خواب. علائم ممکن است در نوزادان شدیدتر باشد زیرا سیستم ایمنی آنها هنوز در حال رشد است.

اگرچه آبله مرغان اغلب خود به خود برطرف می شود، اما می تواند علائم جدی در نوزادان، به ویژه نوزادان تازه متولد شده ایجاد کند. بنابراین، نوزادان واکسینه نشده نباید در مجاورت افراد مبتلا به ویروس باشند.

علائم:

علائم مشخص آبله مرغان، بثورات پوسته پوسته و خارش دار است. بثورات قرمز رنگ است و معمولاً روی صورت، گردن یا قفسه سینه قبل از انتشار به سایر نواحی بدن شروع می شود. بثورات با تاول های پر از مایع شروع می شود که در عرض 4 تا 10 روز پوسته پوسته می شوند.

اگر نوزادی تاول ها را خراش دهد، ممکن است ترشح کند یا عفونی شود.

برخی دیگر از علائم و نشانه های آبله مرغان در نوزادان عبارتند از:

• کاهش اشتها، از جمله تغییر در عادات شیردهی
• تغییر در عادات خواب به دلیل خارش یا درد نوزاد
• گریه بیش از حد یا عدم پاسخ به تلاش برای آرام کردن نوزاد
• تب، که گاهی اوقات می تواند قبل از راش شروع شود.
• افزایش خواب آلودگی

نوزادان مبتلا به آبله مرغان ممکن است تب نداشته باشند زیرا سیستم ایمنی کمتر رشد یافته ای دارند و بنابراین بدن آنها همیشه با افزایش دما (تب) به عفونت پاسخ نمی دهد.

آبله مرغان معمولاً باعث مشکلات معده مانند: اسهال یا علائم تنفسی مانند: گرفتگی بینی یا احتقان نمی شود. نوزادانی که این علائم را دارند ممکن است ویروس متفاوتی داشته باشند.

اگر نوزاد زیر 3 ماه علائم آبله مرغان یا تب داشت، والدین بایستی با پزشک مشورت کنند.

درمان:

در اکثر کودکان، علائم این بیماری در عرض حدود یک هفته خود به خود برطرف می شود. درمان به جای آن بر مدیریت علائم تمرکز دارد. درمان‌های خانگی زیر ممکن است تسکین دهند:

• حمام آب گرم با بلغور جو دوسر نپخته به نوزاد.
• استفاده از لوسیون کالامین روی نقاط خارش دار
• پوشاندن لباس های گشاد به کودک که تاول ها را تحریک نمی کند. برخی از نوزادان ممکن است تنها با پوشک راحت تر باشند.
• جلوگیری از خاراندن تاول ها توسط نوزادان. دستکش برای نوزادان تازه متولد شده می توانند کمک کنند.
• تمیز و کوتاه نگه داشتن ناخن های کودک برای کاهش خطر عفونت ناشی از خاراندن تاول ها.

سوال از پزشک در مورد داروهای بدون نسخه برای تب و درد. این داروها را بدون مشورت با پزشک به کودک زیر 2 سال ندهید.

اگر علائم بسیار شدید باشد یا خطر عوارض آبله مرغان در نوزاد بیشتر باشد، پزشک ممکن است یک داروی ضد ویروسی تجویز کند. این داروها می توانند به بدن کودک در مبارزه با عفونت کمک کنند و ممکن است شدت و طول مدت علائم را کاهش دهند.

در برخی موارد، پزشک ممکن است درمان های دیگری را برای رفع عوارض آبله مرغان توصیه کند. برای مثال، نوزادی که به دلیل تب بالا و مصرف ناکافی مایعات دچار کم آبی شده‌است، ممکن است نیاز به دریافت مایعات داخل وریدی در بیمارستان داشته باشد.

علل:

ویروس واریسلا زوستر باعث آبله مرغان می شود. هنگامی که فردی به ویروس مبتلا می شود، معمولاً در برابر عفونت های آینده مصون می شود.

به ندرت، فردی با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است به عفونت دوم مبتلا شود. همچنین امکان فعال شدن مجدد ویروس وجود دارد، اما در بیشتر موارد، فعال شدن مجدد ویروس به جای آبله مرغان باعث زونا می شود.

آبله مرغان مسری است:

این بیماری در دستگاه تنفسی و چشم ها زندگی می کند. در افرادی که عفونت فعال دارند و در مواردی که اخیراً در معرض آن قرار گرفته‌اند، بسیار مسری است. فردی که مصون نیست در صورت تماس با مخاط، بزاق یا سایر مایعات بدن فرد مبتلا می تواند به آبله مرغان مبتلا شود.

به همین دلیل، افراد مبتلا به این بیماری باید از تماس با نوزادان زیر یک سال یا کودکان بزرگتر که واکسینه نشده اند، خودداری کنند.

افرادی که در محله های نزدیک زندگی می کنند، به ویژه کودکان واکسینه نشده در پیش دبستانی ها و مهدکودک ها آسیب پذیر هستند. زن باردار مبتلا به آبله مرغان نیز می تواند این ویروس را به نوزاد خود منتقل کند.

پس از تماس فردی که مستعد ابتلا به آبله مرغان با ویروس است، ویروس به مدت 10 تا 21 روز قبل از اینکه بیمار شود و علائم واضح تری نشان داده شود در بدن او زندگی می کند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند: نوزادان تازه متولد شده و مبتلایان به HIV، ممکن است دوره کمون کمی طولانی‌تر داشته باشند.

زمان بهبودی:

اکثر نوزادان در عرض یک هفته از آبله مرغان بهبود می یابند و حتی ممکن است برخی در طی چند روز بهبود پیدا کنند. با این حال، کسانی که عفونت های بسیار شدید دارند ممکن است به 2 هفته یا بیشتر برای بازگشت به سلامتی خود زمان نیاز داشته باشند.

عوارض:

اکثر مردم، حتی نوزادان، بدون درمان اضافی از آبله مرغان بهبود می یابند. عوارض نادر هستند، اما زمانی که رخ دهند، می توانند جدی شوند. عوارض احتمالی شامل:

• عفونت‌های پوستی ثانویه، به‌ویژه اگر نوزاد تاول بزند.
• آسیب به اندام هایی مانند: کبد
• تعداد پلاکت خون پایین
• عوارض ناشی از تب، مانند: کم آبی بدن یا تشنج
• التهاب مغز که آنسفالیت نامیده می شود.
• مننژیت

زمان مراجعه به پزشک برای نوزادان مبتلا به آبله مرغان:

والدین و مراقبان باید در مورد آبله مرغان در نوزاد به پزشک مراجعه کنند اگر:

• نوزاد کمتر از 1 سال سن دارد.
• کودک شرایطی دارد که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند.
• این بیماری در عرض یک هفته از بین نمی رود.
• عفونت بسیار جدی به نظر می رسد یا کودک تسلی ناپذیر است.
• تب بیش از 4 روز طول می کشد یا به بالای 102 درجه فارنهایت می رسد.
• بثورات متورم، قرمز، گرم یا حساس می شود.
• زنانی که در دوران بارداری به این بیماری مبتلا می شوند نیز باید با پزشک مشورت کنند.

اگر نوزاد:

• در حرکت مشکل دارد یا گیج به نظر می رسد.
• مکرر استفراغ می کند.
• سرفه شدید دارد یا در تنفس مشکل دارد.
• بثوراتی دارد که کبود هستند یا خونریزی می کند.
• گردن سفت دارد یا در حرکت سر مشکل دارد.
• بسیار بیمار است و پزشک یا متخصص پزشکی برای تماس در دسترس نیست.

پیشگیری:

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) واکسیناسیون نوزادان را در 12 تا 15 ماهگی و 4 تا 6 سالگی توصیه می کند.

واکسیناسیون می تواند گسترش آبله مرغان را متوقف کند و خطر ابتلا به این بیماری را در کودک از بین ببرد. اگر کودکی که واکسینه شده‌است به آبله مرغان مبتلا شود که بسیار نادر است، عفونت اغلب شدت کمتری دارد.

برخی از راهکارهای دیگر برای جلوگیری از آبله مرغان در نوزادان شامل شستن دست‌های کودکان قبل از غذاخوردن و بعد از بازی است، به‌ویژه اگر با کودکان دیگر بازی کرده‌است و اجتناب از افرادی که اخیراً در معرض آبله مرغان قرار گرفته‌اند.

زنانی که می‌خواهند باردار شوند، می‌توانند از پزشک در مورد دریافت واکسن‌های خود از قبل سؤال کنند. پزشکان نمی توانند واکسن آبله مرغان را در دوران بارداری تزریق کنند.

مطالب مشابه:

بیماری زونا

واکسیناسیون در دوران بارداری

بیماری های پوستی در کودکان

سرخک

زونا در بارداری

منابع: medicalnewstoday, cdc