نکروز توبولار حاد کلیه

نکروز توبولار حاد کلیه وضعیتی است که باعث کمبود اکسیژن و جریان خون به کلیه‌ها شده و به آنها آسیب می‌رساند.

در داخل کلیه‌ها ساختارهای لوله‌ای شکل کوچکی به نام توبول‌ها، وجود دارد که نمک، مایعات اضافی و مواد زائد را از خون حذف می‌کنند. هنگامی که این لوله‌ها آسیب دیده یا از بین می‌روند، فرد دچار نکروز حاد توبولی (ATN) می‌شود که نوعی آسیب حاد کلیه است. این آسیب ممکن است منجر به نارسایی حاد کلیه شود.

علائم نکروز توبولار حاد کلیه:

علائم ATN با توجه به شدت آن متفاوت است. ممکن است فرد موارد زیر را تجربه کند:

• میزان کم ادرار.
• تورم و احتباس مایعات.
• تهوع و استفراغ.
• احساس خواب‌آلودگی حتی در طول روز.
• احساس بی‌حالی یا خستگی جسمی.
• گیجی.

علت نکروز توبولار حاد:

شایع‌ترین علت ATN، سکته مغزی یا حمله قلبی است، شرایطی که اکسیژن رسانی به کلیه‌ها را کاهش می‌دهند. اگر خون به دلیل انسداد یا کاهش جریان نتواند به کلیه‌ها برسد، کلیه‌ها می‌توانند آسیب ببینند یا از بین بروند. این کمبود جریان خون می‌تواند ناشی از افت فشار خون و برخی داروها باشد.

مواد شیمیایی نیز می‌توانند به توبول‌ها آسیب برسانند.

برخی مواد شیمیایی و داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای بیهوشی و رنگ‌های رادیولوژی ممکن است در صورت واکنش منفی بدن به آنها، باعث ATN شوند.

چه کسانی در معرض خطر نکروز توبولار حاد قرار دارند؟

عوامل مختلفی ممکن است فرد را در معرض خطر ATN قرار دهد. عوامل خطر به سلامت کلی فرد و سایر مشکلات پزشکی مانند موارد زیر بستگی دارد:

• آسیب اخیر به بدن، به ویژه کلیه‌ها. این آسیب ممکن است باعث لخته شدن خون یا انسداد دیگری در رگ‌های خونی که به کلیه‌ها می رسند، شود.
• واکنش بد به تزریق خون. بدن ممکن است سلول‌های خونی موجود در خون تزریق شده را رد یا از بین ببرد. اگر بدن نتواند خون کافی به کلیه‌ها برساند، این امر ممکن است منجر به مشکلاتی شود.
• شوک سپتیک. سپسیس می‌تواند باعث افت شدید فشار خون و کند شدن گردش خون به کلیه‌ها شود. اگر از قبل مشکلات فشار خون پایین دارید، این بسیار خطرناک است.
• یک عمل جراحی بزرگ. این می‌تواند باعث ایجاد عوارضی در خونرسانی یا گردش خون شود.

سایر عوامل خطر عبارتند از:  آسیب عضلانی و بیماری کبد.

تشخیص نکروز توبولار حاد:

اگر پزشک به ATN مشکوک باشد، ممکن است آزمایش‌های تشخیصی خاصی را تجویز کند:

• آزمایش ادرار برای بررسی سلول‌های غیرطبیعی در ادرار، رنگ ادرار و علائم عفونت ناشی از باکتری‌ها و سایر ارگانیسم‌ها
• آزمایش ادرار نیتروژن اوره خون و کراتینین، زیرا سطح هر دو با نارسایی کلیه افزایش می‌یابند.
• بیوپسی برای بررسی بافت کلیه
• آزمایش خون برای اندازه‌گیری سدیم و کراتینین
• سی‌تی‌اسکن از داخل کلیه‌ها

نکروز توبولار حاد معمولاً توسط نفرولوژیست (متخصص کلیه) تشخیص داده می‌شود. تشخیص عمدتاً بالینی است، اما می‌تواند با بررسی میکروسکوپی ادرار نیز مشخص شود. در موارد خاص، به ویژه هنگامی که تشخیص قطعی نیست، می‌توان بیوپسی از بافت کلیه انجام داد.

درمان:

پزشک ممکن است برای کاهش تجمع مایعات و مواد زائد در کلیه‌ها دارو تجویز کند. همچنین ممکن است توصیه شود به محدود کردن میزان مصرف سدیم و پتاسیم در رژیم غذایی، این کار از تجمع این مواد در حین بهبودی کلیه‌ها جلوگیری می‌کند.

ممکن است لازم باشد میزان آبی که می‌نوشید را تنظیم کنید تا از احتباس بیش از حد مایعات جلوگیری شود. مایعات زیاد می‌تواند منجر به تورم غیرطبیعی در بازوها، پاها و کف پا شود.

با توجه به شرایط فرد، دیالیز می‌تواند یکی دیگر از گزینه‌های درمانی باشد. این روش به کلیه‌ها کمک می‌کند تا مایعات و مواد زائد اضافی را فیلتر کنند.

پیشگیری از نکروز توبولار حاد:

برای جلوگیری از ATN، بیماری‌هایی را که باعث کاهش اکسیژن و جریان خون به کلیه‌ها می‌شوند، درمان کنید.

با پزشک خود برای مدیریت هرگونه بیماری که می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند، مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری کبد و بیماری قلبی، همکاری کنید.

اگر آزمایش با رنگ کنتراست مورد نیاز است، قبل و بعد از آن مقدار زیادی آب بنوشید.

از مصرف داروهای ضد التهابی بدون نسخه مانند: ناپروکسن و ایبوپروفن، به خصوص اگر بیماری کلیوی دارید، خودداری کنید.

به طورکلی:

نکروز توبولار حاد می‌تواند چند روز یا تا چند هفته ادامه داشته باشد. برای افراد نسبتاً سالم، این بیماری می‌تواند برگشت‌پذیر باشد. برای افرادی که بیماری‌های دیگری دارند، بهبودی ممکن است بیشتر طول بکشد و کامل نباشد.

اگر هیچ بیماری زمینه‌ای نداشته باشید و بتوانید در مراحل اولیه بیماری درمان را شروع کنید، روند بهبودی بسیار خوب است.

اگر ATN شما ناشی از بیماری دیگری باشد، بهبودی شما به سلامت کلی شما بستگی دارد.

 به جز مراقبت‌های حمایتی، هیچ درمان خاصی برای نکروز حاد توبولی وجود ندارد.

مطالب مشابه:

تست‌های عملکرد کلیه (KFT)

کیست‌های کلیه

آنوریسم کلیه

نارسایی کلیه: علائم و درمان

عفونت کلیه

منابع: healthline, my.clevelandclinic