کاربرد آزمایش قند خون
این آزمایش روشی است که میزان قند یا گلوکز خون را اندازه گیری می کند و پزشک ممکن است این آزمایش را برای کمک به تشخیص دیابت تجویز کند و برای افراد مبتلا به دیابت می توانند از این آزمایش برای مدیریت وضعیت خود استفاده کنند.
آزمایش قند خون نتایج فوری را ارائه می دهد و موارد زیر را به اطلاع می دهد:
- برنامه غذایی یا ورزش باید تغییر کند.
- داروها یا درمان دیابت چگونه کار می کند.
- اگر سطح قند خون بالا یا پایین باشد.
پزشک همچنین ممکن است آزمایش قند خون را به عنوان بخشی از یک چکاپ معمولی تجویز کند. همچنین ممکن است به دنبال این باشند که ببینند آیا شما دیابت یا پیش دیابت دارید، وضعیتی که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است.
اگر هر یک از عوامل زیر داشته باشید، خطر ابتلا به دیابت افزایش می یابد:
- 45 سال یا بیشتر سن دارید
- اضافه وزن دارید
- زیاد ورزش نمی کنید
- فشار خون بالا، تری گلیسیرید بالا، یا سطوح پایین کلسترول (HDL) دارید.
- سابقه دیابت بارداری دارید
- سابقه مقاومت به انسولین دارید
- سابقه سکته مغزی یا فشار خون بالا دارید
- شما آسیایی، آفریقایی، اسپانیایی تبار، جزیره نشین اقیانوس آرام یا بومی آمریکایی هستید
- سابقه خانوادگی دیابت دارید
آزمایش قند خون چه کار می کند؟
پزشک ممکن است آزمایش قند خون را برای بررسی اینکه آیا دیابت یا پیش دیابت دارید، تجویز کند. این آزمایش میزان گلوکز خون را اندازه گیری می کند. بدن کربوهیدرات های موجود در غذاهایی مانند غلات و میوه ها را می گیرد و آنها را به گلوکز تبدیل می کند. گلوکز، یک قند، یکی از منابع اصلی انرژی بدن است. برای افراد مبتلا به دیابت، آزمایش خانگی به پایش سطح قند خون کمک می کند. انجام آزمایش قند خون می تواند به تعیین سطح قند خون کمک کند تا ببینید آیا نیاز به تنظیم رژیم غذایی، ورزش یا داروهای دیابت دارید یا خیر.
قند خون پایین (هیپوگلیسمی) در صورت عدم درمان می تواند منجر به تشنج یا کما شود. قند خون بالا (هیپرگلیسمی) می تواند منجر به کتواسیدوز شود که یک وضعیت تهدید کننده زندگی که اغلب برای مبتلایان به دیابت نوع 1 نگران کننده است. کتواسیدوز زمانی اتفاق می افتد که بدن شروع به استفاده از چربی برای سوخت می کند و هیپرگلیسمی در یک دوره طولانی می تواند خطر نوروپاتی (آسیب عصبی)، همراه با بیماری های قلبی، کلیوی و چشمی را افزایش دهد.
خطرات و عوارض آزمایش قند خون چیست؟
آزمایش قند خون خطرات و عوارض جانبی کم تا بدون عوارض دارد و ممکن است درد، تورم و کبودی در محل سوراخ احساس کنید. به خصوص اگر از ورید خون میگیرید.
انواع آزمایش قند خون:
شما می توانید آزمایش قند خون را به دو روش انجام دهید:
روش اول: افرادی که دیابت خود را تحت نظر یا مدیریت می کنند، با استفاده از یک دستگاه گلوکومتر، دستگاهی است که به فردی که دیابت دارد اجازه می دهد تا قند خون خود را بدون مراجعه به پزشک اندازه گیری کند و برای آزمایش روزانه مناسب است.
روش دوم: خون گیری است و نمونه خون معمولا برای غربالگری دیابت استفاده می شود. پزشک آزمایش قند خون ناشتا (FBS) را تجویز می کند. این آزمایش سطح قند خون یا یک هموگلوبین گلیکوزیله را که آزمایش هموگلوبین A1C نیز نام دارد، اندازه گیری می کند. نتایج این آزمایش نشان دهنده سطح قند خون بدن در 90 روز گذشته است. این نتایج نشان می دهد که آیا پیش دیابت یا دیابت دارید یا خیر.
زمان آزمایش قند خون
زمان و هر چند وقت یکبار باید قند خون خود را آزمایش کنید به نوع دیابت و درمان شما بستگی دارد.
دیابت نوع 1
با توجه به انجمن دیابت آمریکا (ADA)، اگر دیابت نوع 1 را با دوزهای متعدد انسولین یا پمپ انسولین مدیریت می کنید، باید قند خون خود را قبل از این موارد کنترل کنید:
- مصرف یک وعده غذایی یا میان وعده
- ورزش کردن
- خواب کافی
- کارهای حیاتی مثل: رانندگی یا نگهداری از کودک
قند خون بالا
اگر دیابت دارید و احساس تشنگی زیاد و تکرر ادرار دارید، باید سطح قند خون خود را بررسی کنید. زیرا می توانند علائم قند خون بالا باشد و ممکن است لازم باشد که برنامه درمانی خود را اصلاح کنید. اما اگر به خوبی کنترل شده است اما هنوز علائم دارید، ممکن است به این معنی باشد که بیمار شده اید یا تحت استرس هستید.
ورزش و مدیریت مصرف کربوهیدرات ممکن است به کاهش سطح قند خون کمک کند. اگر این تغییرات موثر واقع نشد، ممکن است لازم باشد با پزشک خود ملاقات کنید تا تصمیم بگیرید چگونه سطح قند خون خود را به محدوده هدف بازگردانید.
قند خون پایین
در صورت احساس هر یک از علائم زیر سطح قند خون خود را بررسی کنید:
- لرز
- عرق سرد
- تحریک شده یا بی حوصله
- سردرگم
- سبکی سر یا سرگیجه
- گرسنه و حالت تهوع
- خواب آلود
- گزگز یا بی حسی در لب یا زبان
- ضعیف
- عصبانی، لجباز یا غمگین
بعضی از علائم مثل: هذیان، تشنج، یا بیهوشی می تواند علائم قند خون پایین یا شوک انسولین باشد. اگر روزانه انسولین تزریق می کنید و همچنین می توانید قند خون پایین داشته باشید اما علائمی از خود نشان ندهید. به این حالت ناآگاهی هیپوگلیسمی می گویند.
دیابت در زنان باردار
برخی از زنان در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا می شوند. این زمانی است که هورمون ها در نحوه استفاده بدن از انسولین اختلال ایجاد می کنند و باعث تجمع قند در خون می شود. در صورت ابتلا به دیابت بارداری، پزشک توصیه می کند قند خون خود را به طور منظم آزمایش کنید. زیرا با آزمایش مطمئن می شوید که سطح گلوکز خون در محدوده سالم است. دیابت بارداری معمولا بعد از زایمان از بین می رود.
مطالب مشابه:
قندخون بارداری
دیابت (Diabetes)
دیابت نوع ۲ در کودکان
مصرف غذا در شب و دیابت
دیابت بی مزه
منبع: healthline