کلستاز بارداری
کلستاز داخل کبدی حاملگی (ICP) که معمولا به عنوان کلستاز بارداری شناخته میشود. یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری رخ میدهد. این وضعیت باعث خارش شدید، بدون بثورات پوستی میشود. خارش معمولا در دست ها و پاها رخ میدهد اما میتواند سایر قسمت های بدن نیز درگیر کند.
عوارض احتمالی این بیماری برای شما و کودکتان نگران کننده است. به همین دلیل پزشک ممکن است زایمان زودرس را توصیه کند.
علائم و نشانه های کلستاز بارداری:
خارش شدید بدون بثورات پوستی از علامت اصلی کلستاز بارداری است. بیشتر زنان در کف دست یا کف پا احساس خارش میکنند. اما برخی از زنان در همه جای بدن احساس خارش میکنند. خارش اغلب در شب بدتر است و ممکن است آنقدر آزاردهنده باشد که نتوانید بخوابید.
خارش در سه ماهه سوم بارداری شایعتر است. اما گاهی اوقات زودتر شروع میشود. ممکن است با نزدیک شدن به موعد زایمان بدتر شود. با این حال معمولا چند روز پس از به دنیا آمدن نوزاد خارش ها از بین خواهند رفت.
نشانه های کمتر شایع کلستاز بارداری شامل:
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- ادرار تیره رنگ
- مدفوع رنگ پریده
چه زمانی باید پزشک مراجعه شود؟
به محض اینکه خارش های شدید و مداوم شروع شد باید به پزشک متخصص زنان و زایمان خود مراجعه کنید.
معمولا با رد سایر علل خارش کلستاز بارداری تشخیص داده میشود. پزشک احتمالا در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی شما سوال میپرسند و چندین آزمایش خون تجویز میکند. این آزمایش ها شامل بررسی عملکرد کبد (LFT) و اندازه گیری سطح اسیدهای صفراوی (BA) شما است.
علل کلستاز بارداری:
علت کلستاز بارداری نامشخص است. ژن های شما ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند. برخی اوقات، این یک عارضه خانوادگی است. واریانت های ژنتیکی مشخصی نیز در این زمینه شناسایی شدهاند.
هورمون های بارداری نیز ممکن است در این زمینه دخیل باشند. هر چه شما به تاریخ زایمان نزدیکتر میشوید سطح هورمون های بارداری افزایش می یابد. پزشکان فکر میکنند که این ممکن است جریان طبیعی صفرا را کاهش دهد. به جای اینکه صفرا از کبد خارج شود در این اندام باقی میماند. در نتیجه، نمک های صفراوی در نهایت وارد جریان خون میشوند، که میتوانند باعث ایجاد احساس خارش شوند.
فاکتورهای خطر:
برخی فاکتورهایی که میتوانند خطر ایجاد کلستاز بارداری را افزایش دهند شامل موارد زیر میشوند:
- سابقه شخصی یا خانوادگی کلستاز بارداری
- سابقه آسیب یا بیماری کبدی
- بارداری دوقلو یا چند قلو
در حدود 60 تا 70 درصد زنان این عارضه عود میکند. در موارد شدید، خطر عود ممکن است تا 90 درصد برسد.
عوارض کلستاز بارداری:
عوارض کلستاز بارداری ممکن است در مادر یا فرزند در حال رشد رخ دهد.
در مادران، این شرایط ممکن است به طور موقت بر نحوی جذب چربی توسط بدن اثر بگذارد. جذب ضعیف چربی میتواند باعث کاهش سطوح فاکتورهای وابسته به ویتامین K دخیل در لخته خون شود. اما این عارضه نادر است، و مشکلات کبدی در آینده شایع نیست.
در نوزادان، عوارض کلستاز بارداری میتواند شدید باشد. این عوارض ممکن است شامل:
- تولد بسیار زود از موعد (زایمان زودرس)
- مشکلات ریوی ناشی از تنفس در مکونیوم (مادهای سبز، چسبناک که معمولا در روده های کودک در حال رشد جمع میشود اما اگر مادر مبتلا به کلستاز باشد ممکن است به مایع آمنیوتیک منتقل شود).
- مرگ نوزاد در اواخر بارداری قبل از زایمان (مرده زایی)
به دلیل اینکه عوارض برای نوزاد ممکن است بسیار خطرناک باشد پزشک متخصص ممکن است زایمان زودتر از موعد را توصیه کند.
پیشگیری:
هیچ روش شناخته شده ای برای پیشگیری از کلستاز بارداری وجود ندارد.
ارزیابی وضعیت بیمار:
اگر کلستاز بارداری تشخیص داده شود، شما باید به طور منظم آزمایشات عملکرد کبد را انجام دهید تا پزشک بتواند شرایط شما را ارزیابی کند.
هیچ دستورالعمل یا راهنمایی مورد توافقی وجود ندارد که این آزمایشات هر چند وقت یکبار انجام شود. اما کالج سلطنتی متخصصین زنان و زایمان (RCOG) و انجمن کبد بریتانیا آزمایشات هفتگی را توصیه میکنند.
بزرگترین گروه تحقیقاتی بریتانیا که کلستاز بارداری را مورد بررسی قرار میدهند اندازه گیری هفتگی اسیدهای صفراوی نیز توصیه میکنند. این آزمایش ها به پزشک کمک خواهد کرد تا بهترین زمان زایمان را تعیین کند.
اگر عملکرد کبد و اسیدهای صفراوی شما طبیعی باشد و خارش های شما همچنان ادامه داشته باشد، آزمایشات خون باید هر هفته یا دو هفته یکبار تکرار شود.
کرم یا دارو برای کلستاز بارداری:
کرم های مانند کرم های بر پایه آب حاوی منتول برای استفاده در دوران بارداری ایمن هستند و تا حدودی میتوانند باعث کاهش خارش شوند.
برخی داروها مانند اورسودوکسی کولیک اسید (UDCA) میتوانند به کاهش اسیدهای صفراوی کمک کنند و در نتیجه باعث کاهش احساس خارش شوند.
UDCA برای استفاده در دوران بارداری ایمن است. با این وجود چون هنوز بطور مناسب در دوران بارداری مورد آزمایش قرار نگرفته است استفاده از آن با رضایت خود بیمار تجویز میشود.
همچنین ممکن است مکمل ویتامین K پیشنهاد شود. چون کلستاز بارداری میتواند بر روی جذب ویتامین K اثر بگذارد که برای انعقاد خون سالم بسیار مهم است.
اکثر متخصصان تنها در صورتی که مادر مدفوع کمرنگ گزارش دهد، یک مشکل لخته خون شناخته شده داشته باشد، یا از اوایل بارداری کلستاز بسیار شدید داشته باشد، مصرف مکمل ویتامین K را تجویز میکنند.
مطالب مشابه:
