آزمایشات غربالگری کودکان 2 تا 12 سال
در صورتی که کودکان هیچ علائمی از بیماری نشان ندهند، معمولا نیازی به انجام آزمایشات غربالگری نخواهند داشت.
در عوض، کمک به کودکان در ایجاد عادت‌های سالم مانند تغذیه سالم و داشتن فعالیت فیزیکی میتواند مانع از بروز مشکلات بالینی جدی و پرهزینه در حین رشد کودکان شود.
به عنوان مثال، کمک به کودک دچار بیماری چاقی یا کودکی با اضافه وزن برای کاهش وزن میتواند جلوی بروز بیماری‌هایی چون دیابت و بیماری‌های قلبی را در آینده بگیرد.
بخش زیر شامل اطلاعات لازم در مورد بیماری‌های اندکی است که ممکن است کودکان برای آن نیاز به غربالگری داشته باشند.
این بخش، خلاصه‌ای از توصیههای ارائه شده توسط مسئولین و متخصصین در مورد غربالگری کودکان است که در بسیاری از این موضوعات، ولی نه در تمام آنها، توافق جامعی بین متخصصین وجود دارد.
به همین دلیل، والدین هنگام مشورت با پزشک کودک و هنگام تصمیم‌گیری برای انجام آزمایش مهم است که عوامل خطرزا و وضعیت سلامتی خود و فرزند را در نظر داشته باشند.
همه کودکان نیازی به انجام تمام آزمایشات لیست شده در اینجا ندارند.
بخش‌های زیر را با دقت مطالعه کرده تا در مورد هر یک از این بیماری‌ها اطلاعت لازم و صحیح را کسب کنید تا مشخص شود که آیا انجام آزمایش غربالگری برای کودک شما میتواند مناسب باشد یا خیر.
آزمایشات غربالگری کودکان 2 تا 12
چاقی
در آمریکا بیماری چاقی در کودکان یک مشکل رو به رشد است.
از هر 5 کودک و نوجوان یک کودک به این بیماری چاقی مبتلاست.
بیشتر از 18% از کودکان و نوجوانان بین 2 تا 19 سال در آمریکا به بیماری چاقی مبتلا هستند و حدود 32% اضافه وزن دارند.
این بیماری حدود 13.7 میلیون کودک و نوجوان آمریکایی را تحت تاثیر خود قرار داده است.
این بیماری میتواند منجر به بسیاری از مشکلات بالینی از جمله افزایش احتمال بروز دیابت نوع 2، فشار خون بالا، میزان کلسترول بالا، مشکلات مفاصل، وقفه تنفسی در خواب و نیز مشکلات اجتماعی و روانی شود.
کودکانی که تا سنین بلوغ هنوز به بیماری چاقی مبتلا هستند، در معرض بیشتری از بروز بیماری‌های تهدید کننده سلامتی از جمله بیماری‌های قلبی، سکته و سرطان هستند.
واحد جرم بدن (BMI) ابزار غربالگری مناسبی برای ارزیابی وضعیت وزن است.
از BMI برای تعیین اضافه وزن یا وجود بیماری چاقی در کودکان و نوجوانان می‌توان استفاده کرد.
بدن کودکان و نوجوانان با رشد تغییر می‌کند و این تغییر در دختران و پسران متفاوت است. بنابراین وزن و قد و جنسیت کودکان و نوجوانان در تعیین میزان BMI لحاظ می‌گردد.
توصیههای غربالگری:
بسیاری از سازمان‌های بهداشت و سلامت انجام غربالگری بیماری چاقی در کودکان و نوجوانان را توصیه می‌کنند ولی در مورد سن آغاز انجام این غربالگری‌های اختلاف نظراتی وجود دارد:
- انجمن آمریکایی متخصصین کودک، به عنوان بخشی از کمیته‌ی متخصصین نماینده چندین سازمان ملی بهداشت و سلامت، توصیههای زیر را ارائه داده است:
غربالگری روتین چاقی کودکان 2 سال و بزرگتر باید شامل ارزیابی سالانه وزن باشد.
با محاسبه و علامت گذاری بر روی نمودار رشد تعیین شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، تغییرات BMI باید تحت نظر قرار بگیرند.
اگر BMI کودک یا نوجوان تغییر صعودی داشته باشد، متخصص اطفال ممکن است تغییر در رویه زندگی کودک را با اعمال رژیم غذایی سالم‌تر و ورزش منظم را پیشنهاد دهد.
- گروه ویژه پیشگیری از بیماری کانادا نیز توصیه می‌کند که رشد تمام کودکان و نوجوانان 17 سال و کوچک‌تر، از همان ابتدا تحت نظر قرار بگیرد.
- گروه ویژه خدمات پیشگیری آمریکا توصیه می‌کند پزشکان و مسئولین بهداشت و سلامت کودکان و نوجوانان 6 سال و بزرگتر را برای بیماری چاقی مورد غربالگری قرار دهند و افراد کاندید را به برنامه‌های بهبود و کاهش وزن سوق دهند.
این سازمان شاخص BMI را ابزار دقیقی برای تعیین اضافه وزن اعلام کرده است. انجمن آمریکایی خانواده‌های پزشکان نیز توصیههای مشابهی را ارائه کرده است.
در هر بار مراجعه به پزشک اطفال برای بررسی وضعیت سلامت و رشد کودک، مواردی چون تغذیه و رژیم کودک، میزان فعالیت‌های فیزیکی و رفتارهای کم تحرک باید مورد بررسی قرار بگیرند.
سابقه خانوداگی وجود بیماری چاقی، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و ارزیابی‌های فیزیکی دیگر از موارد مهم دیگری هستند که پزشک باید به آن توجه نشان دهد.
هدف، پیشگیری یا مطرح کردن مشکلات ناشی از چاقی و اضافه وزن از طریق مداخله به موقع و اعمال تغییر در رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی است تا بتوان وزن و شاخص BMI سالمی داشت.
محاسبه BMI کودکان باید دقیق و متناسب با نمودار رشد آنها باشد.
ملاقات با پزشک میتواند دقیق‌ترین اطلاعات را در اختیار شما قرار دهد. با این حال فرد میتواند از محاسبه‌گر BMI موجود در سایت CDC استفاده کرده و ببیند که آیا کودک اضافه وزن دارد یا خیر.
دیابت:
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) در آمریکا در سال 2015، حدود 193،000 افراد زیر 20 سال به دیابت مبتلا بوده‌اند.
با اینکه بیشتر موارد دیابت نوع 1 در افراد زیر 18 سال شناسایی و تشخیص داده می‌شود، نشانه‌ها و علائم آن به سرعت نمایان شده و بیماری به صورت سرپایی و اورژانسی در فرد تشخیص داده می‌شود.
30 درصد از موارد دیابت نوع 1 در کودکان بدون سابقه دیابت با کتواسیدوز دیابتی همراه بوده است.
به همین علت، اندازه‌گیری گلوکز (قند خون )به عنوان فاکتوری برای غربالگری دیابت نوع 1 در کودکان فاقد علامت در حال حاضر ضروری نمی‌باشد.
از طرف دیگر، بعضی از جوانان مبتلا به دیابت نوع 2، به ویژه در آغاز بیماری، هیچ نشانه و علامت واضحی از بالا بودن میزان قند خون نشان نمی‌دهند و به همین علت غربالگری میتواند ابزار مفیدی باشد.
با اینکه بررسی میزان قند خون در کودکان زیر 10 سال رایج نیست، اما طبق گفته انجمن آمریکایی دیابت (ADA)، در دهه اخیر میزان بروز دیابت نوع 2 به طرز چشمگیری افزایش داشته است.
ابتلا به این بیماری در سنین پایین به معنای افزایش خطر بروز مشکلات و عوارض ناشی از دیابت در فرد است؛ چرا که فرد به طور بالقوه مدت زمان بیشتری در معرض میزان بالای قند خون (هایپرگلاسمی) قرار دارد.
این امر خطر بروز مشکلات سلامتی حاد، مانند بیماری‌های قلبی، از کار افتادن کلیه‌ها، از دست دادن بینایی و قطع عضو (پاها) را در اوایل بزرگسالی افزایش می‌دهد.
عوامل خطرزا در کودکان 2 تا 12 سال:
بیماری چاقی، اضافه وزن و عدم فعالیت فیزیکی از عوامل دخیل در بروز دیابت نوع 2 می‌باشند که جزئی از مشکلات سلامت ملی شده‌اند.
همانطور که متخصصین بهداشت عمومی و پزشکان در جهت آگاه‌سازی مردم برای جلوگیری از بروز دیابت و عوارض حاد آن فعالیت می‌کنند، به همان اندازه والدین و کودکان باید آگاه باشند که عادت‌های سالم غذایی و فعالیت‌های فیزیکی می‌توانند احتمال فرد به ابتلا به دیابت نوع 2 و مشکلات ناشی از آن را در آینده کاهش دهند.
طبق هشدار انجمن آمریکایی دیابت، کودک یا نوجوان دارای اضافه وزن که دارای عوامل خطرزای زیر باشد، در معرض خطر بسیار بیشتری از ابتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد:
- فامیل نزدیک مبتلا به دیابت نوع 2
- بومیان آمریکایی، افراد آمریکایی-آفریقایی‌ها، افراد آمریکای لاتین یا ساکنین جزایر اقیانوس آرام
- داشتن علائم یا بیماری‌های مرتبط با مقاومت انسولین از جمله آکانتوز نیگریکانس، فشارخون بالا، سطح ناسالم چربی (دیس لیپیدمی)، سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا وزن پایین هنگام تولد (وزن پایین در قیاس با هفته بارداری)
- داشتن مادر مبتلا به دیابت یا مبتلا به دیابت بارداری (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد غربالگری مادران باردار لطفا کلیک فرمائید.)
توصیه‌ها :
انجمن آمریکایی دیابت توصیههای غربالگری زیر را ارائه می‌دهد:
- بهتر است کودکان با اضافه وزن که دارای حداقل دو عامل ریسک‌زای دیابت هستند از سن 10 سالگی یا با آغاز بلوغ، هر 2 سال مورد غربالگری قرار بگیرند.
با استفاده از یکی از روش‌های زیر غربالگری انجام شود:
- گلوکز (قند خون) ناشتا (FBS): این آزمایش میزان گلوکز خون را بعد از 8-12 ساعت ناشتایی اندازه‌گیری می‌کند.
- هموگلوبین A1c : این آزمایش میانگین گلوکز خون را طی 2 تا 3 ماه اخیر بررسی می‌کند.
این آزمایش به عنوان تست دیگری برای غربالگری دیابت توصیه شده است.
- آزمایش تحمل 2 ساعته گلوکز خوراکی (GTT): پروسه انجام این آزمایش به این نحو است که در ابتدا مقداری خون برای بررسی میزان قند ناشتا گرفته می‌شود.
سپس به فرد محلولی حاوی g 1.75 گلوکز به ازای هر کیلوگرم وزن بدن فرد (نهایت 75 گرم تا 100 گرم) داده می‌شود.
بعد از گذشت دو ساعت از صرف این محلول، مجدد از فرد خون گرفته می‌شود.
اگر جواب هر یک از این آزمایشات غیرنرمال باشد، آزمایش مجدد تکرار می‌شود.
اگر نتیجه آزمایش مجدد غیرنرمال باشد تشخیص دیابت داده می‌شود.
آزمایش کلسترول بالا
در کودکی، کلسترول (ماده مومی شکلی) و سایر اسید‌های چرب (لیپیدها) در سرخرگ‌ها رسوب کرده، سپس سخت شده و پلاک را تشکیل می‌دهند که موجب باریک شدن سرخرگ‌ها می‌شود.
در بزرگسالی، تجمع پلاک‌ها منجر به بروز مشکلات سلامتی نه تنها در سرخرگ‌های تغذیه کننده ماهیچه‌های خود قلب، بلکه در کلیه سرخرگ‌های بدن می‌شود (بیماری تصلب شرایین) که در مردان و زنان آمریکایی اولین علت اصلی مرگ و میر بیماری‌های قلبی است. میزان کلسترول خون، احتمال بروز بیماری‌های قلبی در فرد را بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شواهد حاکی از آن است که فرآیندهای بیولوژیکی که در نهایت منجر به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شوند از دوران کودکی آغاز می شود.
با این حال، این فرآیندها معمولا تا میانسالی و پیری باعث بروز علائم و یا منجر به بیماری نمی‌شوند.
متخصصین کودکان و نوجوانان را به فعالیت‌های فیزیکی و رژیم غذایی سالم و مصرف پایین اسید‌های چرب اشباع تشویق می‌کنند تا آنها را از بیماری‌های قلبی حفاظت کنند.
نگه داشتن میزان کلسترول در سطحی سالم برای حفظ سلامتی مهم است.
از آنجایی که مقادیر بالای کلسترول فاقد علائم است، غربالگری برای این منظور، که معمولا با پروفایل لیپید انجام می‌شود، بسیار مهم است.
پروفایل لیپید معمولا شامل کلسترول کلی(chol)، HDL کلسترول، LDL کلسترول و تری‌گلیسرید(triglyceride) می‌شود.
کلسترول‌های غیر HDL را می‌توان با تفریق مقادیر کلسترول HDL از میزان کل کلسترول به دست آورد.
برای انجام غربالگری کودکان 2 تا 12 سال ، 9 تا 12 ساعت ناشتایی لازم است و فرد در این مدت تنها میتواند آب بنوشد.
با این حال بعضی از آزمایشگاه‌ها ممکن است غربالگری پروفایل لیپید بدون ناشتایی را انجام دهند به خصوص برای کودکان و نوجوانان.
توصیه‌ها
- توصیه آکادمی آمریکایی پزشکان (AAP) بر آزمایش غربالگری روتین لیپید در تمام افراد 9 تا 11 سال و 17 تا 21 سال می‌باشد.
انجام این آزمایشات غربالگری در سنین پایین‌تر و در فواصل زمانی کمتر برای جوانانی که در معرض ریسک بیشتری بروز بیماری‌های قلبی در سنین بالاتر هستند، توصیه می‌شود.
کودکان کمتر از دو سال برای انجام چنین غربالگری کوچک هستند. (برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد آزمایشات غربالگری نوزادان لطفا کلیک فرمائید.)
- انجمن آمریکایی قلب (AHA) آزمایشات روتین غربالگری را برای کودکان و نوجوانان فاقد ریسک لازم نمی‌داند.
- گروه ویژه خدمات پیشگیری آمریکا غربالگری برای کلسترول بالا در جوانان 20 سال یا کمتر را تنها در صورتی که این افراد در معرض بالای خطر باشند توصیه می‌کند. طبق گفته این سازمان شواهد کافی برای تایید یا رد الزام غربالگری کلسترول در جوانان وجود ندارد.
فاکتورهای خطرزا
سابقه خانوادگی: جوانانی در معرض خطر حساب می‌شوند که والد، پدربزرگ یا مادربزرگ، عمو، دایی، خاله، عمه و یا خواهر یا برادری با کلسترول بالا یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی-عروقی داشته باشند.
وضعیت سلامتی خود فرد: جوانانی با ویژگی‌های زیر نیز در معرض بالاتری از ریسک قرار دارند:
- دارای اضافه وزن یا مبتلا به چاقی
- داشتن رژیم غذایی پرچرب ، به خصوص لیپیدهای اشباع
- کمبود یا فقدان فعالیت فیزیکی
- ابتلا به دیابت و یا فشار خون بالا
- مصرف دخانیات
- مسمومیت سرب
زمانی سرب از رایج‌ترین افزودنی‌ها در رنگ خانه‌ای و گازولین و همچنین در لوله‌های آب و ظرف‌های فلزی کنسرو استفاده می‌شد.
چنین مصارفی دیگر در آمریکا رایج نیست، با این حال داخل بسیاری خانه‌های ساخته شده تا قبل از سال 1978 شامل رنگ‌های حاوی سرب و آب‌های آلوده به سرب می‌باشد.
خاک اطراف چنین خانه‌هایی نیز ممکن است به سرب آلوده شده باشند.
کودکانی که در این محیط‌ها زندگی، بازی می‌کنند در معرض خطر آلودگی به این فلز قرار دارند و ممکن است با تنفس گرد و خاک یا خوردن آب یا سایر مواد آلوده به سرب، این فلز را وارد بدن کنند.
از سایر نواحی آلوده به سرب می‌توان به مناطق نزدیک محل‌های ساخت و ساز و صنعتی اشاره کرد.
آلودگی به سرب میتواند به مغز و سایر اندام‌های بدن کودک آسیب رسانده و همچنین منجر به مشکلات رفتاری و تاخیر در رشد شود.
سرب حتی در میزان‌های بسیار پایین نیز میتواند بدون بروز علائم فیزیکی، آسیب‌های غیرقابل جبرانی را وارد کند؛ از جمله اختلال در رشد ذهنی که ممکن است تا زمان ورود کودک به مدرسه تشخیص داده نشود.
مسمومیت در این محیط‌های سمی معمولا در اوایل کودکی رخ می دهد و بسیاری از کودکان باید برای مسمویت سرب مورد غربالکری قرار گیرند.
توصیههای غربالگری کودکان 2 تا 12 سال :
انجمن آمریکایی متخصصین اطفال توصیه می‌کند که در هر بار مراجعه به پزشک اطفال، سنجش میزان خطر برای آلودگی به سرب در 6 ماهگی، 9 ماهگی، 12 ماهگی، 18 ماهگی و 24 ماهگی و در سن 3، 4، 5 و 6 سالگی انجام شود.(برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی غربالگری نوزادان تازه متولد شده کلیک فرمائید.)
تنها زمانی که نتیجه این سنجش خطر نشان دهد باید آزمایش مقدار سرب در خون انجام شود.
طبق انجمن آمریکایی متخصصین اطفال و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، غربالگری یا آزمایش مقدار سرب در خون دیگر توصیه نمی‌شود و تنها این موارد را باید برای کودکان مستقر در مناطقی که مسمویت از سرب زیاد بوده وعوامل خطرزا وجود دارد، انجام داد.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری جهت شناسایی کودکان ساکن در محیط‌های آلوده به سرب میزان آستانه وجود سرب در خون را معادل mcg/dL 5 (5 میکروگرم بر دسی‌لیتر) تعیین کرده است.
هر جوابی بیشتر از این مقدار نیاز به رسیدگی و نظارت دارد. هر کودکی با مقادیر بالای سرب در خون باید خانه و محیط‌های دیگر زندگی اش مورد ارزیابی قرار گیرد.
میزان سرب خون سایر ساکنین نیز باید مورد سنجش قرار گیرد. بدون حذف یا کاستن منبع آلودگی سرب به محیط، میزان سرب در خون افراد آلوده شده به این ماده مجدد افزایش پیدا می‌کند.
آزمایش سل (توبرکلوزیس (Mycobacterium tuberculosis)) :
توبرکلوزیس (TB) یک بیماری عفونی است و عامل ایجاد آن باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است.
بافت هدف این باکتری اغلب ریه‌ها و شش‌ها بوده ولی هم چنین میتواند هر بخشی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. این باکتری میتواند از طریق قطرات ریز تنفسی ناشی از سرفه، عطسه، خندیدن و تنفس از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
اغلب افراد آلوده به باکتری M. tuberculosis، این باکتری را تنها در تعداد محدودی از سلول‌های ریه و شش‌های خود به صورت غیرفعال اما زنده دارند. این عفونت نهفته TB فرد را بیمار و مسری نمی‌کند و در اغلب موارد منجر به نوع فعال توبرکلوزیس نمی‌شود. با این حال در بعضی از افراد به ویژه افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، عفونت اولیه مستقیما وارد مرحله توبرکلوزیس فعال می‌شود. خطر بروز بیماری توبرکلوزیس در صورت آلوده شدن به باکتری مولد آن در افراد آلوده به HIV
(برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات HIV لطفا کلیک فرمائید.) بیشتر است.
یک مسئله نگران کننده، وجود بعضی از انواع TB است که به درمان‌های آنتی بیوتیک مقاومت نشان می دهند.
طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، TB در کودکان یکی از نگرانی‌های ملی است چرا که این یک مارکر نشان دهنده انتقال اخیر باکتری است.
در مقایسه با افراد بزرگسال و سالمندان، نوزادان و کودکان در معرض خطر بیشتر ابتلا به نوع مرگبار این بیماری هستند.
در بین کودکان، بیشترین موارد ابتلا به TB در افراد کمتر از 5 سال و در بین نوجوانان در افراد بزرگتر از 10 سال مشاهده می‌شود.
TB یکی از کشنده‌ترین بیماری‌های جهان است که میتواند سلامت گروه‌های پر خطر را به تهدید کند. به همین علت، راهنمای غربالگری برای چنین گروهی از افراد تعیین شده است.
توصیههای غربالگری کودکان 2 تا 12 سال :
انجمن آمریکایی متخصصین اطفال که کودکان در معرض خطر ابتلا به باکتری TB، آزمایش پوستی توبرکولین را انجام دهند به ویژه اگر:
1)کودک در تماس با فرد مشکوک به سل یا مبتلا به TB بوده باشد.
2)کودک و خانواده او مهاجر از مبدایی با همه‌گیری TB باشند و یا به چنین مناظقی سفر کرده و بیش از یک هفته اقامت داشه‌اند.
کم خونی ناشی از فقر آهن (Ferritin)
کودکان به سرعت رشد می‌کنند و برای داشتن رشدی عادی به آهن نیاز دارند و اگر به میزان کافی آهن مصرف نکنند احتمال ابتلا به فقرآهن وجود دارد. فقر آهن میتواند موجب آنمی(کم خونی) شود که میتواند رشد ذهنی، حرکتی و رفتاری نوجوان را به تاخیر بیندازد و مشکلاتی به وجود بیاورد که تا مدت ها پس از رسیدن سطح آهن بدن به میزان کافی، در فرد باقی بماند.
توانایی حرکتی ضعیف، مشکل رفتاری در خانه و مدرسه و عملکرد ضعیف آن ها در مدرسه میتواند از عواقب بلند مدت کمبود آهن در کودکی باشد.
کمبود آهن همچنین ممکن است به علت از دست دادن شدید خون، اختلال ژنتیکی و یا عوامل مخل در جذب آهن مانند مصرف داروی خاص یا بیماری‌های مزمن (مثل سلیاک)، ایجاد شود.
میزان ابتلا به (آنمی)کم خونی ناشی از فقر آهن در کودکان 1 تا 5 سال در آمریکا حدود 1 تا 2 درصد است.
توصیه‌ها غربالگری کودکان 2 تا 12 سال :
انجمن آمریکایی متخصصین کودکان، مانند سایر سازمان‌ها، توصیه می‌کند کودکانی که عوامل خطر زای کمبود آهن یا آنمی کمبود آهن را نشان می‌دهند، با آزمایش هموگلوبین و هماتوکریتیک غربالگری شوند.
عوامل خطر زا برای کم خونی ناشی از فقر آهن در کودکان شامل موارد زیر می‌توانند باشند:
- تغذیه از شیر مادر بدون استفاده از مکمل‌های آهن
- خانواده‌هایی با درآمد پایین یا زیر خط فقر
- مصرف بیش از 700 میلی‌لیتر شیر گاو در روز بعد از سن 12 ماهگی
داشتن سابقه:
- مصرف داروهایی که مانع از جذب آهن می‌شوند.
- از دست دادن زیاد خون
- رژیم‌های سختی که آهن کافی ندارند.
- زودرس بودن یا وزن پایین در هنگام تولد
- آلودگی به سرب
فشار خون بالا:
فشار خون، نیرویی است که خون روی دیواره رگ ها وارد می کند.
خوب است بدانید فشار خون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که این نیرو به طور مداوم زیاد باشد .
فشار خون بالا در کودکان نادر است، اما میتواند مشکلی جدی باشد.
حدود 3.5 درصد از کودکان و نوجوانان دارای فشار خون بالا هستند.
مجدد حدود 3.5 درصد از کودکان نیز فشار خونشان در حدی بالا هست که از حد نرم فراتر است. ولی آنقدر هم بالا نیست که کودک را در گروه مبتلایان به فشار خون بالا قرار دهد.
در بین کودکان مبتلا به چاقی و اضافه وزن، درصد ابتلا به فشار خون بالا تا 25 درصد نیز می‌رسد.
بررسی فشار خون بالا در کودکان مهم است. چرا که در طول زمان میتواند به سیستم گردش خون کودک آسیب زده و خطر حمله قلبی ، سکته و دیگر مشکلات سلامتی را در آینده افزایش دهد.
به طور کلی، هر چقدر که کودک مدت زمان بیشتری فشار خون بالا داشته باشد، احتمال آسیب به قلب کودک و سایر اندام‌های آن (چشم‌ها، مغز و کلیه‌ها) بیشتر است.
بیشتر افراد مبتلا به فشار خون از ابتلا به آن آگاه نیستند چون در اغلب موارد هیچ نشانه بارزی وجود ندارد.
فشار خون بالا چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
فشار خون به طور سنتی با استفاده از دستگاه فشار خون با فشار سنج اندازه‌گیری می‌شد.
(بخشی از دستگاه فشار سنج که به دورباز بسته می‌شود) در اطراف بازوی بالایی بسته شده، با هوا پر گشته و مانع جریان خون می‌شود.
با آزاد کردن مقادیر کمی هوا از کاف، خون به آرامی در طول دست جریان می‌یابد. فشار اندازه‌گیری شده در داخل دستگاه معادل فشار درون سرخرگ‌ها است.
دو مقدار عددی در فشار خون اندازه گیری می‌شود.
فشار خون سیستولی، فشاری است که زمان تپیدن قلب اندازه‌گیری می‌شود.
فشار خون دیاستولی، فشاری است که قلب بین ضربان ها استراحت کرده و فشار افت می کند. این دو عدد با هم گزارش می‌شوند به این صورت که فشار سیستولی در بالا و فشار دیاستولی در پایین نوشته می‌شود.
به عنوان مثال فشار 120/80mm Hg (120/80 میلی‌لیتر جیوه) اشاره به فشار سیستولی 120 و فشار دیاستولی 80 دارد.
استفاده از دستگاه فشار سنج سنتی (sphygmomanometer) هنوز بهترین روش سنجش فشار خون شناخته می‌شود. اما اغلب از دستگاه‌های فشار سنج مجهز به سنسورهای الکتریکی برای اندازه‌گیری فشار خون استفاده می‌شود.
روش دیگر این است که به کودک دستگاهی وصل شود که فشار خون او را در فواصل منظم طی روز اندازه‌گیری و ثبت کند تا به این ترتیب فشار خون در طول زمان ارزیابی شود.
اندازه گیری تنها یک بار فشار خون، برای تشخیص فشار خون کافی نیست.
به طور معمول چندین خوانش در روز‌های متفاوت انجام می‌شود.
در صورتی فرد مبتلا به فشار خون تشخیص داده می‌شود که فشار خون به طور دائم بالا باشد.
فشار خون کودک ممکن است با هر بار ویزیت و حتی در طول یک ویزیت بسیار متغیر باشد.
به همین دلیل مهم است که قبل از اعلام مبتلا بودن قطعی کودک به فشار خون و آغاز درمان، چندین خوانش از فشار خون صورت گیرد.
چه فشار خونی فشار خون نرمال است؟
تعریف فشار خون نرمال در کودکان 1 تا 18 سال با تعریف آن در بزرگسالان متفاوت است.
راهنمای پزشکی بالینی 2017 انجمن متخصصین آمریکا، مقایسه‌ی فشارخون کودک با فشار خون سایر کودکان سالم، هم قد و هم جنس او را پیشنهاد می‌دهد.
اگر کودکی فشار خون بالاتری از 90 تا 95 درصد از کودکان هم‌سن و هم قد خود داشته باشد، ممکن است که مبتلا به فشار خون باشد.
توصیه‌ها غربالگری:
راهنمای پزشکی بالینی 2017 انجمن متخصصین اطفال آمریکا، تایید شده توسط انجمن آمریکایی قلب، توصیه می‌کند. اندازه‌گیری فشار خون برای کودکان سالم از 3 سالگی شروع شده و سالانه ارزیابی شود.
کودکان کوچک‌تر از 3 سال اگر دارای فاکتورهای خطرزا باشند باید فشار خونشان با هر بار مراجعه به دکتر اندازه‌گیری شود.
بعضی از این فاکتورهای خطرزا عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی قبل و بدو تولد
- عفونت عود کننده مجاری ادراری
- بیماری‌های کلیوی
- نوزاد زودرس (تولد زودهنگام)(برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد غربالگری سلامت جنین کلیک فرمائید.)
انجمن متخصصین اطفال آمریکا توصیه می‌کند که فشار خون کودکانی با شرایط خاص، با هر بار مراجعه به پزشک اطفال اندازه‌گیری شود. این شرایط عبارتند از:
- بیماری چاقی
- مصرف داروهایی با عوارض جانبی افزایش فشار خون
- دیابت
- بیماری کلیوی
- تنگ شدن شدید سرخرگ آئورت (سرخرگ اصلی رساننده خون به بدن و سرشار از اکسیژن)
