کمبود ویتامین و کم خونی
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، کمبود گلبول های قرمز سالم است که ناشی از مقادیر کمتر از حد معمول ویتامین B12 و فولات است.
اگر به اندازه کافی غذاهای حاوی ویتامین B12 و فولات مصرف نکنید، یا اگر بدن شما در جذب یا پردازش این ویتامین ها مشکل داشته باشد، این اتفاق می افتد.
بدون این مواد مغذی، بدن گلبول های قرمز خون تولید می کند که خیلی بزرگ هستند و به درستی کار نمی کنند. این باعث کاهش توانایی آنها در حمل اکسیژن می شود.
علائم می تواند شامل خستگی، تنگی نفس و سرگیجه باشد. مکمل های ویتامینی که به صورت قرص یا تزریقی مصرف می شوند، می توانند کمبودها را برطرف کنند.
علائم و نشانه های کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین معمولا به کندی در طی چندین ماه تا چندین سال رخ می دهد. علائم و نشانه ها ممکن است در ابتدا نامحسوس باشند اما معمولا با بدتر شدن کمبود افزایش می یابند.
این علائم ممکن است شامل:
- خستگی
- تنگی نفس
- سرگیجه
- پوست رنگ پریده یا مایل به زرد
- ضربان قلب نامنظم
- کاهش وزن
- بی حسی یا گزگز در دست ها و پاها
- ضعف عضلانی
- تغییر شخصیت
- حرکات ناپایدار
- آشفتگی ذهنی یا فراموشی
علل کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
اگر به اندازه کافی غذاهای حاوی ویتامین B12 و فولات نخورید، یا اگر بدن شما در جذب و پردازش این ویتامین ها مشکل داشته باشد ممکن است به کم خونی ناشی از کمبود ویتامین مبتلا شوید.
کمبود ویتامین B12:
سطوح پایین ویتامین B12 می تواند ناشی از:
- رژیم غذایی: ویتامین B12 عمدتا در گوشت، تخم مرغ، و شیر یافت می شود. بنابراین افرادی که این نوع غذاها را نمی خورند ممکن است نیاز به مصرف مکمل های ویتامین B12 داشته باشند. برخی غذاها سرشار از ویتامین B12 هستند، از جمله برخی غلات آماده برای صبحانه و برخی محصولات مخمری تغذیه ای.
- کم خونی پرنیشیوز: این وضعیت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به سلول هایی در معده حمله می کند که ماده ای به نام فاکتور درونی تولید می کنند. بدون این ماده، B12 نمی تواند در روده ها جذب شود.
- جراحی های معده: اگر بخش هایی از معده یا روده با جراحی برداشته شده باشد، می تواند میزان تولید فاکتور داخلی و فضای موجود برای جذب ویتامین B12 را کاهش دهد.
- مشکلات روده ای: بیماری کرون و بیماری سلیاک می توانند با جذب ویتامین B12 تداخل ایجاد کنند، مانند کرم های نواری که ممکن است از خوردن ماهی های آلوده بلعیده شوند.
کمبود فولات:
همچنین به عنوان ویتامین B9 شناخته می شود. فولات یک ماده مغذی است که عمدتا در سبزیجات با برگ سبز تیره و جگر یافت می شود. کمبود فولات زمانی رخ می دهد که افراد غذاهای حاوی فولات مصرف نکنند یا بدن آنها قادر به جذب فولات از غذا نباشد.
مشکلات جذب ممکن است ناشی از:
- بیماری های روده ای مانند بیماری سلیاک
- برداشتن یا بای پس قسمت بزرگی از روده ها با جراحی
- مصرف زیاد الکل
- داروهای تجویزی، مانند برخی از داروهای ضدتشنج
زنان باردار و زنان شیرده، مانند افرادی که برای بیماری کلیوی دیالیز می شوند، نیاز بیشتری به فولات دارند.
کمبود فولات می تواند باعث نقص مادرزادی در دوران بارداری شود. با این حال، کمبود فولات در حال حاضر در کشورهایی که به طور معمول فولات را به محصولات غذایی مانند نان، غلات و ماکارونی اضافه می کنند، کمتر دیده می شود.
عوارض کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
کمبود در ویتامین B12 یا فولات خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات سلامتی را افزایش می دهد، از جمله:
- عوارض بارداری: جنین در حال رشدی که فولات کافی از مادرش دریافت نمی کند، می تواند دچار نقص مادرزادی مغز و نخاع شود.
- اختلالات سیستم عصبی: کمبود ویتامین B12 درمان نشده می تواند منجر به مشکلات عصبی مانند سوزن سوزن شدن مداوم در دست ها و پاها یا مشکلات تعادل شود. این می تواند منجر به سردرگمی ذهنی و فراموشی شود زیرا ویتامین B12 برای عملکرد سالم مغز ضروری است.
- سرطان معده: کم خونی پرنیشیوز خطر ابتلا به سرطان معده یا روده را افزایش می دهد.
پیشگیری از کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
شما می توانید با انتخاب رژیم غذایی سالم که شامل انواع غذاها ست از برخی اشکال کم خونی ناشی از کمبود ویتامین پیشگیری کنید:
غذاهای غنی از ویتامین B12 شامل:
- گوشت گاو، جگر، مرغ و ماهی
- تخم مرغ
- غذاهای غنی شده مانند غلات صبحانه
- شیر و پنیر و ماست
غذاهای غنی از فولات عبارتند از:
- بروکلی، اسفناج، مارچوبه، لوبیا لیما
- پرتقال، لیمو، موز، توت فرنگی، خربزه
- محصولات غلات غنی شده مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج
- جگر، کلیه، مخمر، قارچ و بادام زمینی
اکثر بزرگسالان به این مقادیر رژیم غذایی روزانه از ویتامین های زیر نیاز دارند:
ویتامین B12: 4/2 میکروگرم (mcg)
فولات یا اسید فولیک: 400 میکروگرم (mcg)
زنان باردار و شیرده ممکن است از هر ویتامین مقادیر بیشتری نیاز داشته باشند.
اکثر افراد از طریق غذاهای که می خورند به اندازه کافی ویتامین دریافت می کنند. اما اگر رژیم غذایی شما محدود است یا عمل بای پس معده انجام دادید، شما ممکن است نیاز به مصرف مولتی ویتامین داشته باشید.
تشخیص کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
برای کمک به تشخیص کم خونی ناشی از کمبود ویتامین، شما ممکن است تست خون بدهید که موارد زیر بررسی شود:
- تعداد و ظاهر سلول های قرمز خون
- مقدار ویتامین B12 و فولات در خون
- حضور آنتی بادی برای فاکتور داخلی، که نشان دهنده کم خونی پرنیشیوز است.
درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین:
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین با دوزهای از ویتامینی که کمبود دارد درمان می شود. برای کم خونی پرنیشیوز، معمولا آمپول ویتامین B12 تزریق می شود و ممکن است نیاز باشد تا آخر عمر این آمپول مصرف کنید.
ویتامین B12 همچنین به اشکال زیر در دسترس است:
- تزریق داخل عضلانی یا زیرجلدی
- قرص برای بلعیدن
- مایع یا قرص که در زیر زبان حل می شود.
- ژل یا اسپری بینی
داروهای که برای افزایش سطح فولات تجویز می شوند معمولا به صورت قرص های بلعیدنی هستند، اما برخی از انواع فولات را می توان از طریق یک لوله باریک و انعطاف پذیر به داخل ورید (به صورت داخل وریدی) رساند.
مطالب مشابه:
