اختلالات لوزالمعده و صفراوی

لوزالمعده و مجاری صفراوی (رگ هایی که پانکراس، کبد و کیسه صفرا را به هم متصل می کنند) نقش حیاتی در هضم و تغذیه دارند. زمانی که مشکلی در یکی از این اندام ها پیش بیاید، می تواند علائم دردناک یا ناراحت کننده ای در گوارش و کبد ایجاد کند.

بیماری های صفراوی و لوزالمعده” یک مفهوم بیماری است که اخیراً پیشنهاد شده است که بر اساس شباهت های هیستوپاتولوژیک و بالینی بین ناهنجاری های منتخب صفراوی و پانکراس است. این شرایط “تقریبا” یافته های تصویربرداری مقطعی یکسان را نشان می دهد.

بر اساس شباهت‌های موجود در یافته‌ های هیستوپاتولوژیک و رفتارهای بالینی-بیولوژیکی شرایط منتخب صفراوی و پانکراس، یک مفهوم جدید بیماری، “بیماری‌ های صفراوی با همتایان پانکراس” پیشنهاد شده است. هر دو شرایط پاتولوژیک غیر نئوپلاستیک و نئوپلاستیک مجاری صفراوی مشابه خود را در پانکراس دارند.

عوامل خطر:

در حالی که هر بیماری منحصر به فرد است، تعدادی از عوامل خطر رایج برای ایجاد بیماری های پانکراس و صفراوی عبارتند از:

• مصرف تنباکو
• مصرف زیاد الکل
• ژنتیک و سابقه خانوادگی مشکلات پانکراس

بیماری های پانکراس:

لوزالمعده آنزیم های گوارشی می سازد که به بدن اجازه می دهد غذا را تجزیه کند تا بدن مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند. وقتی لوزالمعده آسیب می بیند، هضم نیز آسیب می بیند.

پانکراتیت مزمن:

در پانکراتیت مزمن، پانکراس به دلیل بافت اسکار و التهاب در پانکراس بیمار می شود. علاوه بر این، سنگ های بزرگ و رسوبات کلسیم می توانند در بافت پانکراس و مجاری پانکراس ایجاد شوند.

عوامل خطر پانکراتیت مزمن شامل مصرف مزمن الکل و تنباکو است. اگر فرد مبتلا به پانکراتیت حاد باشد، ممکن است بیماری او عود کند.

انسداد مزمن مجرای پانکراس، شرایط خودایمنی، یا ساختار ژنتیکی فرد نیز ممکن است از عوامل خطر باشند.

پانکراتیت مزمن می تواند علائم جدی مانند: درد شکم و کمر، کاهش وزن، اسهال و دیابت را ایجاد کند.

درمان، هرگونه عارضه ای را که ممکن است فرد تجربه کند برطرف می کند. در برخی موارد، دارو می تواند موثر باشد. سایر گزینه‌ های درمانی ممکن است شامل روش‌ های آندوسکوپی مانند: ERCP یا EUS، یا ممکن است برای تسکین علائم بیمار نیاز به مداخلات جراحی باشد.

پانکراتیت حاد:

پانکراتیت حاد نتیجه یک پانکراس ملتهب است. معمولاً باعث درد شدید شکم، حالت تهوع و استفراغ می شود.

علل پانکراتیت حاد عبارتند از: سنگ‌ هایی است که در مجرای صفراوی ایجاد می‌شوند یا از آن عبور می‌کنند، مصرف زیاد الکل و سطوح بالای تری گلیسیرید یا افزایش سطح کلسیم.

اگر مجرای پانکراس باریک شود یا تومور رشد کند، ممکن است فرد به پانکراتیت حاد مبتلا شود. همچنین ممکن است یک عارضه جانبی دارو باشد. یا ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری باشد.

پزشکان پانکراتیت حاد را با ترکیبی از یافته‌ های معاینه فیزیکی، آزمایش‌ های خون و نتایج اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) (سی تی اسکن) یا کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP) تشخیص می‌دهند.

پانکراتیت حاد یک بیماری جدی است که اغلب نیاز به درمان در بیمارستان دارد، چرا که در بیمارستان  می توان به بیمار مایعات داخل وریدی داده و با آزمایش خون وضعیت بیمار را تحت نظر داشت.

کیست پانکراس:

کیست پانکراس یک ضایعه غیرطبیعی در پانکراس است. این کیست شبیه یک حباب پر از مایع است. بسیاری از انواع کیست ممکن است در پانکراس ایجاد شود. کیست التهابی (سئودوسیست) می تواند پس از پانکراتیت حاد رشد کند یا توده های خوش خیم نئوپلاستیک ممکن است سرطانی شوند.

در صورت وجود کیست اغلب، ممکن است فرد علائمی را تجربه نکند، مگر اینکه کیست بسیار بزرگ یا سرطانی شود، که ممکن است باعث بروزعلائمی مانند: زردی چشم یا پوست (یرقان)، درد شکم، کمردرد، کاهش وزن، تهوع، استفراغ یا اسهال شود.

در صورتیکه کیست پانکراس، علامتدار باشد یا سلامتی فرد در خطر باشد، ممکن است آن را با جراحی برداشت. به طور معمول، پزشکان کیست های پانکراس را با مطالعات تصویربرداری دوره ای برای تعیین نیاز به برداشتن یا سایر درمان ها کنترل می کنند.

جمع آوری مایعات پانکراس:

مایع پانکراس ممکن است در حین پانکراتیت حاد یا مزمن جمع شود. مایع ممکن است به دنبال یک آسیب تروماتیک به پانکراس که به مجرای پانکراس آسیب می رساند، جمع شود. این بیماری از نشت آنزیم ها و مایعات پانکراس ایجاد می شود.

جمع آوری مایعات پانکراس می تواند منجر به شرایط پزشکی جدی مانند: انسداد مجرای صفراوی، انسداد روده، درد و پانکراتیت مکرر شود. مجموعه مایع پانکراس ممکن است عفونی شود و نیاز به درمان با آندوسکوپی، جراحی، رادیولوژی مداخله ای یا ترکیبی از روش ها داشته باشد.

پانکراتیت خود ایمنی:

پانکراتیت خود ایمنی به ندرت زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به پانکراس حمله کند. در این صورت علائمی که بروز پیدا می کند شامل: زردی پوست یا چشم (یرقان)، درد شکم، کمردرد، کاهش وزن و اسهال است.

ما اغلب پانکراتیت خود ایمنی را با مطالعات تصویربرداری و آزمایش خون تشخیص می دهیم. سونوگرافی آندوسکوپی (EUS) (آندوسونو) به پزشک این امکان را می دهد که بیوپسی پانکراس را در زمانی که آزمایش خون و تصویربرداری بی نتیجه است انجام دهد.

پزشکان پانکراتیت خود ایمنی را با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند: استروئیدها درمان می کنند. این درمان ها باعث کاهش پاسخ ایمنی علیه لوزالمعده و در نتیجه کاهش التهاب می شود.

سرطان پانکراس:

تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس کلید درمان موفقیت آمیز است. بنابراین لازم است که پزشکان در شناسایی علائم و انجام آزمایشات مناسب برای تعیین پیشرفت بیماری متخصص باشند. به طور کلی سرطان لوزالمعده، فقط یکی از انواع سرطان دستگاه گوارش است که پزشکان آن را درمان می کنند.

پانکراتیت: التهاب پانکراس که یا حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (طولانی مدت) است.

بیماری های کیسه صفرا و مجاری صفراوی:

کیسه صفرا، صفرایی را که بدن در طول فرآیند گوارشی که در روده کوچک اتفاق می‌افتد استفاده می‌کند، ذخیره و متمرکز می‌کند.

یرقان: زرد شدن پوست و سفیدی چشم در صورت وجود بیش از حد یک ماده شیمیایی خاص (بیلی روبین) در خون می باشد.

کُله‌سیستیت (التهاب کیسه صفرا – Cholecystitis):

کُله‌سیستیت زمانی رخ می دهد که کیسه صفرا به شدت ملتهب و عفونی می شود. شایع ترین علت کُله‌سیستیت انسداد کیسه صفرا توسط سنگ های صفراوی است. علائم معمولاً شامل درد شکم در سمت راست یا بخش میانی بالای شکم است. ممکن است بیمار حالت تهوع، استفراغ و تب را تجربه کند. درمان ممکن است شامل برداشتن جراحی کیسه صفرا و احتمالاً روش‌های آندوسکوپی برای پاکسازی مجرای صفراوی باشد.

سنگ کیسه صفرا و سنگ مجرای صفراوی:

سنگ ممکن است در کیسه صفرا یا سیستم مجرای صفراوی تشکیل شود. این سنگ ها باعث انسداد، درد شکم و عفونت می شوند. شایع ترین علائم سنگ کیسه صفرا درد ناگهانی و به سرعت در حال تشدید شکم و همچنین کمردرد، تهوع و استفراغ است.

کیست کلدوکال (کلدوکوسل):

یعنی التهاب کیسه صفرا، این بیماری اغلب ناشی از سنگ کیسه صفرا (کله لیتیاز) می‌باشد. کیست کلدوکال (کلدوکوسل) نادر است. وقتی این کیست ها رخ می دهند، به این دلیل است که فرد با این بیماری (مادرزادی) متولد شده است. کیست ها کیسه ای مانند بزرگ شدن مجاری صفراوی هستند، سیستمی از ساختارهای لوله ای که صفرا را برای هضم از کبد به روده کوچک می برند.

پنج نوع اصلی کیست کلدوکال وجود دارد که بر اساس محل آنها طبقه بندی می شوند. اگر کیست درمان نشود، کلانژیت و عفونت درخت صفراوی (سیستم مجاری صفراوی)، ممکن است رخ دهد. علاوه بر این، برخی از انواع کیست های کلدوکال ممکن است خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را ایجاد کنند. درمان جراحی معمولاً شامل برداشتن کیست ها و بازسازی مجاری صفراوی است.

تنگی مجرای صفراوی:

تنگی مجرای صفراوی زمانی رخ می دهد که مجاری صفراوی بیش از حد باریک باشد. این تنگی ها ممکن است غیر سرطانی (خوش خیم) یا سرطانی (بدخیم) باشند. تروما به مجرای صفراوی، معمولاً ناشی از جراحی، ممکن است باعث این وضعیت شود. تنگی‌های بدخیم ممکن است ناشی از رشد در مجاری صفراوی یا از فشرده‌ سازی رشد در خارج از مجرای صفراوی، به طور معمول سرطان پانکراس باشد. برخی از تنگی های مجرای صفراوی هیچ علائمی ندارند. برخی دیگر ممکن است باعث عوارض جدی مانند: کلانژیت، آبسه کبد یا سیروز صفراوی ثانویه شوند.

سنگ های صفراوی: سنگ های ریزی که در کیسه صفرا تشکیل می شوند و از کلسترول و ذرات صفرا تشکیل شده اند که به صورت توده ای جامد جمع می شوند.

مطالب مشابه:

علت بوی عرق شبانه چیست؟

آزمایش هموگرام

تنگی مری

کیست های کبدی

تفاوت بیماری کرون و کولیت اولسراتیو

منبع: mountsinai