سرخجه در بارداری

سرخجه (Rubella) یک عفونت ویروسی مسری است که بیشتر با بثورات قرمز متمایز آن شناخته می شود و به آن سرخک آلمانی نیز میگویند. این عفونت ممکن است در اکثر افراد بدون علامت باشد و یا علائم خفیف ایجاد کند. بیش از نیمی از افراد مبتلا به سرخجه هیچ علامتی ندارند. اما همچنان می توانند آن را به دیگران انتقال دهند. با این حال، در صورت ابتلا در دوران بارداری این بیماری می تواند سبب ایجاد مشکلات جدی برای جنین شود.

خطرات سرخجه در بارداری

سرخجه یکی از خطرات مهم و اثرگذار در دوران بارداری فرد و رشد جنین می باشد. تمامی افرادی که واکسن سرخجه (MMR) دریافت نکردند در معرض خطر ابتلا به این بیماری خواهند بود. لازم است افراد پیش از بارداری از ایمنی و مصونیت خود در برابر این ویروس اطمینان حاصل کنند. زیرا در صورتی که فرد طی بارداری به سرخجه مبتلا شود ممکن است منجر به سندرم سرخجه مادرزادی در جنین گردد که می تواند خطرات جدی برای جنین ایجاد کند.

از طرفی نگرانی های گسترده ای در مورد ارتباط احتمالی بین واکسن MMR و اوتیسم مطرح شده است. با توجه به این موضوع که اوتیسم اغلب در کودکان نوپا بین 18 تا 30 ماهگی شناسایی می ‌شود. یعنی زمانی که کودکان اولین واکسن MMR خود را دریافت می‌ کنند. اما این تصادف در زمان بندی را نباید با یک رابطه علت و معلولی اشتباه گرفت. گزارش های گسترده از آکادمی اطفال آمریکا، آکادمی ملی پزشکی و CDC حاکی از این است که هیچ ارتباط علمی بین واکسن MMR و اوتیسم وجود ندارد.

عموما فرد در دوران بارداری از نظر ایمنی در برابر سرخجه غربالگری می شود. در صورت عدم دریافت واکسن سرخجه و احتمال ابتلا به این بیماری آزمایش خون می تواند ایمن بودن فرد در مقابل این ویروس را تایید کند. همچنین اطمینان از مصونیت به ویژه در زنان غیربارداری که در سنین باروری هستند و افرادی که در بیمارستان ها، مراکز پزشکی، مراکز مراقبت از کودکان یا مدرسه کار می کنند، بسیار حائز اهمیت است.

ابتلا به سرخجه در اوایل دوران بارداری فرد (خصوصا 12هفته اول بارداری) خطرات شدیدتری را به دنبال خواهد داشت و ممکن است منجر به مرگ جنین و یا نقایص مادرزادی جدی در جنین در حال رشد شود. سرخجه در دوران بارداری شایع ترین علت ناشنوایی مادرزادی است.

سرخجه چگونه ایجاد می شود؟

این ویروس متفاوت با ویروسی است که سبب ابتلا به بیماری سرخک می شود. همچنین این بیماری به شدت مسری است. این بیماری هنگامی که فرد مبتلا به سرفه یا عطسه می شود، یا از طریق اشتراک غذا یا نوشیدنی با فردی که مبتلاست، از طریق هوا و به سایر افراد انتقال می یابد. این بیماری همچنین می تواند از مادر باردار مبتلا به جنین منتقل شود. فرد مبتلا به سرخجه ممکن است تا یک هفته پیش از ظهور بثورات پوستی، بیماری را به افراد دیگر انتقال دهد. افراد مبتلا می توانند تا 7 روز پس از ایجاد بثورات نیز سبب گسترش و سرایت بیماری به سایر افراد شوند.

ابتلا به سرخجه در طی بارداری چه خطراتی به همراه دارد؟

• سندرم سرخجه مادرزادی (CRS) در جنین
• سقط جنین (زمانی که نوزاد پیش از هفته 20 بارداری می میرد)
• مرده زایی (زمانی که نوزاد پس از هفته بیستم بارداری می میرد)
• زایمان زودرس (زمانی که زایمان پیش از هفته 37 بارداری اتفاق می افتد)

سندرم سرخجه مادرزادی (CRS) چیست؟

سندرم سرخجه مادرزادی (CRS) وضعیتی است که جنین در حال رشد در رحم مادری که به ویروس سرخجه مبتلا است، رخ می دهد. زنان باردار مبتلا به سرخجه در معرض خطر سقط جنین یا مرده زایی قرار دارند و نوزادان در حال رشد آنها در معرض خطر نقایص شدید مادرزادی با عواقب مخرب و مادام العمر قرار دارند. CRS میتواند تقریباً همه چیز را در بدن کودک در حال رشد تحت تأثیر قرار دهد. با این حال بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، از سال 2005 تا 2018، تنها 15 نوزاد مبتلا به CRS در ایالات متحده شناسایی شدند.

احتمال ابتلا به CRS در جنینی که در اوایل بارداری (خصوصاً در سه ماهه اول) مبتلا شده باشد، زیاد است. در زنان مبتلا به سرخجه که علائم بیماری را نشان می دهند در 12 هفته اول (سه ماهه اول بارداری)، نقص مادرزادی مرتبط با CRS در 85٪ از نوزادان رخ می دهد.

شایع ترین نقایص مادرزادی ناشی از CRS می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ناشنوایی
• آب مروارید
• نقایص قلبی
• ناتوانی های ذهنی
• آسیب کبد و طحال
• وزن کم نوزاد به هنگام تولد
• بثورات پوستی در بدو تولد

اگرچه علائم قابل درمان هستند. اما هیچ درمان قطعی برای CRS وجود ندارد. به همین خاطر، برای زنان مهم است که پیش از بارداری واکسینه شوند.

علائم ابتلا به سرخجه چیست؟

علائم ابتلا به ویروس سرخجه در افراد و خصوصا کودکان به سختی قابل مشاهده است. نیمی از افرادی که به سرخجه مبتلا می شوند علائمی ندارند. علائم این بیماری معمولا بین 2 تا 3 هفته پس از مواجهه در معرض ویروس بروز پیدا میکند. عموما 1 تا 5 روز طول می کشند.

در صورت بروز علائم فرد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب خفیف (9/38 درجه سانتیگراد یا کمتر)
• سردرد
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• قرمزی و خارش چشم ها
• غدد لنفاوی حساس و بزرگ شده در پایه جمجمه، پشت گردن و پشت گوش
• راش ریز و صورتی که از صورت شروع می شود و به سرعت به تنه و سپس بازوها و پاها گسترش می یابد.
• درد مفاصل، به ویژه در زنان جوان

چه مواقعی نیاز به تزریق واکسن سرخجه دارید؟

در صورتی که دو دوز واکسن MMR پس از 12 ماهگی دریافت نکردید و یا آزمایش خون مصونیت شما در برابر این ویروس را تایید نمی کند لازم است اقدام به تزریق واکسن کنید. از آنجایی که واکسن MMR یک واکسن ویروس زنده ضعیف شده است، زنان باردار که واکسینه نشدند باید تا زمان زایمان واکسن MMR دریافت نکنند.

همچنین تزریق واکسن در افراد زیر توصیه نمی شود:

• مادران باردار یا زنانی که قصد بارداری در چهار هفته آینده را دارند.
• افرادی که واکنش آلرژیک تهدید کننده زندگی به ژلاتین، آنتی بیوتیک نئومایسین یا دوز قبلی واکسن MMR داشتند.

در صورت ابتلا به سرطان، اختلال خونی یا سایر بیماری ها و یا در صورت استفاده از داروهایی که بر سیستم ایمنی شما تأثیر می گذارد، پیش از دریافت واکسن MMR حتما با پزشک متخصص صحبت کنید.

مطالب مشابه:

HPV و سایر سرطان ها

بررسی نقایص هنگام تولد

عوارض جانبی قرص ضد بارداری

جدول واکسیناسیون کودکان

مایع آمنیوتیک و کاربرد آن

منابع: cdc ، marchofdimes ، mayoclinic