سندرم روده کوتاه

بیماری سندرم روده کوتاه (SBS) یک بیماری نادر است که در آن اختلال شدید عملکرد روده مانع از جذب درشت مغذی­ ها و ریزمغذی­ ها می­شود. بزرگسالان معمولا پس از عمل جراحی برداشتن بخش بزرگی از روده یا آسیب قابل توجهی به روده کوچک دچار SBS می­شوند. این وضعیت سخت می­تواند باعث شود فرد برای مدتی طولانی مدت یا دائمی به تغذیه تزریقی نیاز داشته باشد و منجر به عوارض قابل توجه، افزایش استفاده از مراقبت­ های بهداشتی و کاهش قابل ملاحظه کیفیت زندگی شود.

علت و پاتولوژی بیماری:

اگر چه این بیماری نادر است. اما محققان چندین عامل خطر و اختلالات مرتبط با SBS را شناسایی کرده ­اند. اینها شامل ایسکمی مزانتریک، ترومای شکمی، بیماری کرون، آنتریت پرتویی، انسداد عروق یا سایر عوارض انسدادی بعد از عمل و جراحی­ های مکرر شکم است. در 50 درصد موارد جراحی­ های قدیمی شکم علت اصلی SBS هستند.

عوارض بیماری روده کوتاه:

انواع عوارض بالینی می­تواند در بیماران مبتلا به SBS رخ دهد. از جمله اسهال مزمن، کاهش وزن مرتبط با سوء جذب، اختلالات مایعات و الکترولیت­ ها، کمبود ریزمغذی ­ها، سنگ­ های کلیوی، و بیماری­ های کبد و کلیه. این عوارض اغلب با از بین رفتن سطح جذب روده و انتقال سریع روده ناشی از بیماری زمینه­ ای، تغییر آناتومی روده و فیزیولوژی، یا درمان­ هایی مانند تغذیه تزریقی (PN) و کاتتر ورید مرکزی که از طریق آن تجویز می­شود، همراه است. دکتر DiBaise توضیح می­دهد که «عوارض ناشی از SBS معمولا مربوط به مناطق خاصی از روده است که از بین رفته است». بنابراین، این پیامدها می­توانند به پزشکان کمک کنند تا رویکرد خود را به مدیریت SBS معطوف کنند.

مدیریت:

بنا به اظهارات دکتر BiBaise و Bering، مدیریت این بیماری می­تواند سخت باشد و ممکن است نیاز به حمایت تغذیه ­ای، مدیریت مایعات و الکترولیت­ ها و درمان های دارویی داشته باشد. به این ترتیب، یک رویکرد چند رشته ­ای به مدیریت این بیماری توصیه می­شود تا بهترین و مناسب ­ترین مراقبت­ های بهداشتی ارائه شود.

ملاحظات غذایی برای مدیریت SBS:

بزرگسالان مبتلا به SBS باید تحت یک ارزیابی تغذیه ­ای کامل قرار گیرند که می­تواند به اصلاح رژیم غذایی و مایعات کمک کند. برای به حداکثر رساندن جذب مایعات و مواد مغذی، رژیم غذایی شامل کربوهیدارت­ ها، پروتئین با کیفیت بالا، مکمل­ های سدیم و قندهای ساده برای اکثر بیماران مفید میباشد. مقدار کربوهیدرات، چربی، اگزالات و فیبر رژیم غذایی باید متناسب با آناتومی روده بیمار باشد. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به کولون پیوسته (colon in continuity) نیاز به محدودسازی چربی و اگزالات دارند.

مایعات و الکترولیت­ ها:

از آنجایی که بیماران مبتلا به SBS در معرض افزایش خطر کم آبی هستند، نظارت روتین بر برون­ده ادرار، عملکرد کلیه و سطح الکترولیت­ ها مهم است. مایعات تزریقی و الکترولیت­ های خوراکی یا تزریقی ممکن است برای برخی از بیماران ضروری باشد. علاوه بر این، اکثر بیماران مبتلا به SBS باید از مایعات خوراکی هیپرتونیک و هیپوتونیک نیز اجتناب کنند. محلول­ های آبرسان خوراکی می­تواند به ویژه برای بیمارانی که ژژنوستومی انتهای دارند مفید باشد.

داروهای سندرم روده کوتاه:

در حال حاضر چندین دسته از داروها برای کمک به مدیریت اسهال در بیماران مبتلا به SBS در دسترس هستند. دکتر DiBaise و Being در مقاله مروری خود بیان میکند که عوامل ضد تحرک و ضد ترشح یک پایه اصلی در درمان SBS هستند. نویسندگان این مقاله همچنین نمودار مفصلی را ارائه می­دهند که توصیه­ هایی برای این داروها و سایر داروها و هر گونه ملاحظات مرتبط را توضیح می­دهد.

مهم است بدانیم که از آنجایی که ممکن است این داروها به راحتی توسط بیماران مبتلا به SBS جذب نشوند، می­توان از داروهای استفاده کرد که در ناحیه پروگزیمال ژژنوم جذب می­شوند. در صورت امکان با نظارت بر سطح دارو در خون می­توان از جذب آن اطمینان حاصل کرد. به طور کلی نباید از داروهای که دارای رهایش تاخیر هستند، استفاده شود. به جای آنها میتوان از مایعات موضعی یا سایر روش های تحویل دارو استفاده کرد.

محققین علاقه زیادی به توسعه فاکتورهای رشد روده ­ای و سایر عوامل برای کند کردن عبور از روده و در نتیجه افزایش جذب روده­ای دارند. یک آنالوگ پپتیدی شبه گلوتاتیون (GLP)- 2 در دسترس است که می­توان از آن برای درمان SBS استفاده کرد. این دارو به صورت تزریق زیرجلدی روزانه تجویز می­شود که می­تواند باعث بهبود جذب روده شود. سایر عوامل با اثر طولانی­تر از GLP-2 و GLP-1 در حال حاضر در حال توسعه هستند که می­توانند نویدبخش باشند که با دسترسی به این داروها می­توان امید داشت دوز تجویزی کمتری نیاز باشد و کارایی درمان بهبود یابد.

جراحی برای درمان سندرم روده کوتاه:

چندین گزینه جراحی برای درمان SBS و عوارض مربوط به آن و بهبود کیفیت زندگی در دسترس است. آنها عبارتند از:

• برداشت پیوستگی روده و حذف استوما برای کمک به بهبود عملکرد روده و کاهش خطر عفونت ­های مرتب با کاتتر
• باریک شدن روده برای بهبود عملکرد بیماران مبتلا به روده متسع
• استریکچروپلاستی برای برداشتن تنگی­ های خوش­خیم
• چسباندن سروز برای بستن فیستول­ های مزمن. در این روش ممکن است دیگر نیازی به برداشتن فیستول نباشد. همچنین میتوان با روش ­های بازسازی و اتولوگ دستگاه گوارش طول روده را افزایش داد. در نتیجه سرعت انتقال در طول روده کاهش می یابد.
• پیوند روده برای بیمارانی که وابستگی مادام ­العمری به PN و عوارض شدید مرتبط به آن دارند، از جمله بیماری کبد، سپسیس کاتتر وردید مرکزی.

مطالب مشابه:

بیماری های گوارشی

شایع ترین بیماری های گوارشی

خستگی و مشکلات گوارشی

شایع ترین علائم بیماری سلیاک

بیماری کیسه صفرا