کمبود تستوسترون در مردان مسن

مقدمه ای بر“کمبود تستوسترون در مردان“

به حالتی که در آن میزان تستوسترون در خون مردان (مردان بالاتر از 40 سال) کمتر از سطح طبییعی است، کمبود تستوسترون میگویند. گاهی این حالت به عنوان هیپوگنادیسم دیررس، آندروپوز یا یائسگی مردانه نیز معرفی می شود. کمبود تستوسترون در مردان مسن به علت کاهش طبیعی تولید تستوسترون از طریق بالاتر رفتن سن است.

تستوسترون یک هورمونی جنسی اولیه است که در بدن مردان تولید شده و تنظیم میل جنسی و تقویت تولید اسپرم را برعهده دارد و موجب رشد ویژگی های جنسی ثانویه (مثل اندام تناسلی، موی بدن، صدای بم) می گردد. تولید این هورمون ابتدا در سلول های بینابینی لیدیگ که در بیضه ها یافت می شوند، انجام می شود. تولید این هورمون در پاسخ به سیگنال های هورمونی از طرف هیپوتالاموس و غده هیپوفیز در مغز انجام می شود.

کمبود تستوسترون در مردان مسن

در مردان بالای 40 سال، تولید تستوسترون به شکل طبیعی و به میزان 1 درصد در هر سال کاهش پیدا می کند. بخشی از این موضوع به دلیل کاهش سلول های لیدیگ در بیضه ها و همچنین ظاهرا، در ارتباط با ایجاد تغییراتی درغدد هیپوتالاموس و هیپوفیز است. هورمون تستوسترون تولید شده در یک مرد مسن در اجرای عملکرد خود نیز از کارآیی کمتری برخوردار است. این موضوع به این دلیل است که این افراد میزان بیشتری از هورمون جنسی متصل شونده به گلوبولین را تولید می کنند. این هورمون به تستوسترون متصل شده و مقدار موجود را برای انجام عملکردهای آن کاهش می دهد. بنابراین؛ با وجود اینکه سالانه تنها 1درصد از تولید تستوسترون کاهش می یابد، اما 2 تا 3 درصد از میزان این هورمون که میل جنسی مردانه و ویژگی های ثانویه را تقویت می کند، کاسته می شود.

بیماری های مزمن (مثل دیابت) و داروهایی که برای درمان آنها مصرف می گردد نیز باعث کاهش سطح تستوسترون می شود. مردان مسن بیشتر از مردان جوان به این بیماری های مزمن مبتلا می گردند. چالش های فراوانی وجود دارد که بدن مرد در حفظ سطح تستوسترون با آن روبه رو است، اما گاهی افزایش سن باعث کاهش در سطح این هورمون می شود.

شیوع در مردان مسن

اطلاعات مربوط به بررسی های انجام شده در سایر کشورهای توسعه یافته (به جز استرالیا) نشان می دهد که حدود 20 درصد از مردان بالای 50 سال یا سطح تستوسترون در خون آنها پایین بوده یا نشانگر علائم کمبود تستوسترون (مثل رشد بیش از حد سینه، ریزش موهای صورت و بلند شدن صدا) هستند.

البته میان متخصصان در مورد معیارهای لازم برای تعریف کمبود تستوسترون در مردان مسن بحث فراوانی وجود دارد. برخی اعتقاد دارند که حتی در صورت پایین نبودن سطح تستوسترون خون، علائم بالینی نشانگرهای مهمی برای کمبود تستوسترون هستند. آنها نشان دهنده آن هستند که مردان دارای علائم بالینی، می بایست برای درمان جایگزینی تستوسترون واجد شرایط باشند. درهرحال، دیگران (شامل جامعه غدد استرالیا، که دستورالعمل های کشوری برای درمان تستوسترون ایجاد می کنند) اعتقاد دارند عمدتا درمان افراد سالخورده ای که به شکل طبیعی سطوح تستوسترون روبه کاهشی دارند، بوسیله درمان جایگزینی تستوسترون ضروری نبوده و انجام این عمل شبیه به معکوس کردن فرآیند پیری می باشد. درمان کمبود تستوسترون در این افراد، بایستی بر حالاتی مثل دیابت و چاقی تمرکز نمود.

آیا چیزی شبیه به یائسگی در مردان وجود دارد؟

گاهی اوقات کمبود هورمون تستوسترون ناشی از روند پیری، با منوپاز (یائسگی) مقایسه شده و عنوان یائسگی مردانه یا آندروپوز را به خود می گیرد. در هر حال، تفاوت های قابل توجهی میان این دو حالت وجود دارد.

در زنان، منوپاز شامل توقف چرخه قاعدگی و کاهش شدید تولید هورمون جنسی زنانه استروژن در مقایسه با کاهش تستوسترون در حالت آندروپوز است. علاوه بر این، در حالی که تمامی بانوان تحت تاثیر منوپاز قرار می گیرند، کاهش تستوسترون بر روی تمامی آقایان تاثیر نمی گذارد. برخی از مردان پس از 80 سالگی نیز دارای مقادیر طبیعی از تستوسترون هستند.

تشخیص

در استرالیا، شواهدگویای تشخیص بیش از حدکمبود تستوسترون در مردان سالخورده بوده و پزشک هنگام تلاش برای تشخیص، با چالش های قابل توجهی مواجه می شود. احتمال رخ دادن علائم کمبود تستوسترون همراه با سایر بیماری ها وجود دارد و اغلب در مردان مسنی اتفاق می افتد که به کمبود این هورمون مبتلا نیستند.

به این ترتیب، تشخیص تنها بر اساس شواهد بالینی ممکن نبوده و باید مدرکی مبنی بر سطح پایین تستوسترون در خون موجود باشد. به هر حال، چون سطح این هورمون با افزایش سن به شکل طبیعی کاهش پیدا کرده و مردان مسن نسبت با افراد جوان به شکل طبیعی سطح تستوسترون پایین تری دارند، تشخیص یک میزان “طبیعی و نرمال” برای تستوسترون خون و استفاده از آن به عنوان یک منبعی برای تشخیص کمبود این هورمون در مردان مسن دشوار می باشد.

عوارض جانبی

کمبود مقدار تستوسترون دارای طیفی از عوارض، شامل موارد زیراست:

• کاهش انرژی
• کاهش میل جنسی
• اختلال در نعوظ: کمبود تستوسترون در 45 درصد از موارد اختلال نعوظ محتمل است.
• درد مفصلی
• بیماری های روحی-روانی مثل اختلال در عملکرد حافظه، تحریک پذیری و افسردگی
• چربی اضافه در بدن

مردانی که دچار کمبود تستوسترون هستند در معرض خطر بیشتر موارد زیر می باشند:

• دیابت شیرین
• سندرم متابولیک
• بیماری قلبی
• چاقی
• پوکی استخوان
• ضعف
• بیماری آلزایمر
• مصرف بیش از حد الکل
• فشار و استرس بیش از حد ازنظر جسمی و روحی
• کاهش امید به زندگی

درمان و توصیه

کمبود این هورمون در مردان کمتر از 40 سال معمولا با انجام درمان جایگزینی تستوسترون درمان می شود.

با این حال، بحث قابل توجهی مبنی بر اینکه آیا درمان جایگزینی تستوسترون برای افراد بالای 40 سال سودمند هست یا خیر، وجود دارد.

شواهد علمی گویای آن است که این شیوه درمانی در مردان مسن تر موجب بهبود کیفیت استخوان یا عضلات فرد، زندگی یا میل جنسی نمی شود. این روش اخیرا برای مردان مسن توصیه نمی شود.

برخی از آقایان به طور مثال، به این علت که به عنوان یک تقویت کننده میل جنسی تبلیغ می شوند، از پزشک خود درخواست تجویز این نوع درمان را دارند. پزشک بایستی که تنها برای مردانی که دارای معیارهای تشخیصی هستند یا به عبارتی دارای هردو، علائم بالینی و سطح پایین تستوسترون در خون، می باشند درمان جایگزینی تستوسترون را تجویز کنند.

مطالب مشابه:

تومور کارسینوئید

تنگی دریچه ریوی

تستوسترون پایین در زنان

ایمونوهیستوشیمی (IHC)

آزمایش هورمون تستوسترون

منبع: healthinfo.healthengine