سیاتیک

عصب سیاتیک طولانی ترین و ضخیم ترین عصب بدن است. عرض آن تا 2 سانتی متر است. علیرغم نامش، فقط یک عصب نیست. این در واقع یک دسته از اعصاب است که از پنج ریشه عصبی منشعب از نخاع است.

هر فرد دو عصب سیاتیک در هر طرف بدن دارد. هر عصب سیاتیک از یک طرف از لگن و باسن عبور می کند و از هر کدام از پاها در هر سمت بدن پایین می روند تا به زیر زانو برسند. هنگامی که به آنجا می رسند، آنها به اعصاب دیگری تقسیم می شوند که به قسمت های پایین تر از جمله ساق پا، پا و انگشتان پا متصل می شوند.

داشتن این عارضه به این معنی است که فرد می تواند درد خفیف تا شدید را در هر جایی با اعصاب متصل به عصب سیاتیک تجربه کند. این علائم می تواند کمر، باسن یا پاها را تحت تاثیر قرار دهد. برخی علائم بسته به عصب(های) خاصی که تحت تاثیر قرار گرفته است ممکن است تا پاها و انگشتان پا گسترش یابد.

این بیماری درد عصبی ناشی از آسیب یا تحریک عصب سیاتیک است. علاوه بر درد، می تواند شامل سوزن سوزن شدن یا بی حسی در پشت پا یا باسن باشد که ممکن است به پایین ساق پا نیز سرایت کند.

سیاتیک اغلب زمانی رخ می دهد که فتق دیسک یا رشد بیش از حد استخوان به بخشی از عصب فشار وارد کند و باعث التهاب، درد و اغلب کمی بی حسی در پای آسیب دیده می شود.

انواع سیاتیک:

دو نوع سیاتیک وجود دارد. صرف نظر از نوع سیاتیک، اثرات آن یکسان است. انواع آن عبارتند از:

سیاتیک واقعی: هر شرایط یا آسیبی است که مستقیماً بر عصب سیاتیک تأثیر می گذارد.

شرایطی شبیه سیاتیک: شرایطی هستند که شبیه این بیماری هستند، اما به دلایل دیگر مربوط به عصب سیاتیک یا اعصابی که به هم متصل می شوند و آن را تشکیل می دهند اتفاق می افتد.

پزشکان هر دو نوع را فقط “سیاتیک” معرفی کنند. تفاوت بین آنها معمولاً فقط زمانی اهمیت دارد که پزشک نحوه درمان آن را تعیین کند.

شیوع سیاتیک:

سیاتیک یک بیماری بسیار شایع است. حدود 40 درصد از مردم در ایالات متحده در طول زندگی خود نوعی سیاتیک را تجربه می کنند. به ندرت قبل از 20 سالگی اتفاق می افتد مگر اینکه مربوط به آسیب باشد.

علائم:

درد این بیماری می تواند تقریباً در هر نقطه ای از مسیر عصبی به خصوص از کمر تا باسن و پشت ران و ساق پا باشد.

درد می تواند از یک درد خفیف تا یک درد تیز و سوزان متفاوت باشد. گاهی اوقات ممکن است مانند یک تکان یا شوک الکتریکی احساس شود. هنگام سرفه یا عطسه یا نشستن طولانی مدت می تواند بدتر شود. معمولاً سیاتیک فقط یک طرف بدن را درگیر می کند.

برخی از افراد نیز بی حسی (این زمانی است که نمی توان روی پوست در نواحی آسیب دیده پشت یا پای خود احساس کرد. این به این دلیل اتفاق می افتد که سیگنال های پشت یا پا در رسیدن به مغز مشکل دارند) گزگز یا ضعف عضلانی در ساق پا دارند. یک قسمت از پا ممکن است درد داشته باشد، در حالی که قسمت دیگر می تواند احساس بی حسی داشته باشد.

علت سیاتیک:

این بیماری می تواند به دلیل هر شرایطی که عصب سیاتیک را تحت تاثیر قرار می دهد رخ دهد. علت معمولاً فتق دیسک در ستون فقرات یا رشد بیش از حد استخوان می باشد که گاهی اوقات خار استخوانی نام دارد و روی استخوان های ستون فقرات ایجاد می شود. به ندرت، تومور می تواند به عصب فشار وارد کند یا بیماری مانند: دیابت می تواند به عصب آسیب برساند.

همچنین ممکن است به دلیل شرایطی رخ دهد که بر روی هر یک از پنج عصب نخاعی تأثیر می گذارد که عصب سیاتیک را تشکیل می دهند.

شرایطی که می تواند باعث این بیماری شود، عبارتند از:

• فتق دیسک.
• بیماری دژنراتیو دیسک.
• تنگی کانال نخاعی.
• Spondylolisthesis .
• آرتروز.
• صدمات.
• بارداری.
• تومورها، کیست ها یا سایر رشدها.
• سندرم مخروط مدولاس.
• سندرم دم اسب

عوامل خطر:

سن: تغییرات مرتبط با افزایش سن در ستون فقرات، مانند: فتق دیسک و خار استخوان، شایع ترین علل سیاتیک هستند.

چاقی: اضافه وزن فشار بر ستون فقرات را افزایش می دهد.

اشتغال: شغلی که به چرخاندن کمر، حمل بارهای سنگین یا رانندگی طولانی مدت با وسیله نقلیه موتوری نیاز دارد ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشد.

نشستن طولانی مدت: افرادی که زیاد می نشینند یا زیاد حرکت نمی کنند بیشتر از افراد فعال در معرض ابتلا به سیاتیک هستند.

دیابت: این وضعیت که بر نحوه استفاده بدن از قند خون تأثیر می گذارد، خطر آسیب عصبی را افزایش می دهد.

عوارض:

اکثر مردم اغلب بدون درمان به طور کامل از سیاتیک بهبود می یابند. اما سیاتیک می تواند به اعصاب آسیب برساند.

در صورت موارد زیر توصیه می شود فوری به دنبال مراقبت های پزشکی بود:

• عدم احساس در پای آسیب دیده
• ضعف در پای آسیب دیده
• عدم کنترل روده یا مثانه

تشخیص:

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است قدرت و رفلکس های عضلانی را بررسی کند. به عنوان مثال، ممکن است از فرد خواسته شود روی پنجه یا پاشنه پا راه برود، از حالت چمباتمه بلند شود و در حالی که به پشت دراز کشیده، پاهای خود را یکی یکی بلند کند. درد ناشی از سیاتیک معمولاً در حین انجام این حرکات بدتر می شود.

تست ها:

افرادی که درد شدید دارند یا دردی که در عرض چند هفته بهبود نمی‌یابد ممکن است نیاز داشته باشند:

تصویربرداری با اشعه ایکس: عکسبرداری با اشعه ایکس از ستون فقرات ممکن است رشد بیش از حد استخوان را نشان دهد که می تواند به عصب فشار وارد کند.

MRI :MRI تصاویر دقیقی از استخوان و بافت های نرم تولید می کند. بنابراین فتق دیسک و اعصاب تحت فشار در اسکن نشان داده می شود.

سی تی اسکن: انجام سی تی اسکن ممکن است شامل تزریق یک رنگ به کانال نخاعی قبل از گرفتن اشعه ایکس باشد (CT میلوگرام). سپس رنگ در اطراف طناب نخاعی و اعصاب نخاعی حرکت می کند و دیدن آنها را در تصاویر آسان تر می کند.

الکترومیوگرافی (EMG): این تست تکانه های الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ عضلات را اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند شدت آسیب ریشه عصبی را تایید کند.

درمان سیاتیک:

برای دردی که با اقدامات خودمراقبتی بهبود نمی یابد، برخی از درمان های زیر ممکن است کمک کننده باشد.

داروها: انواع داروهایی که ممکن است برای درمان درد سیاتیک استفاده شوند، عبارتند از:

• ضد التهاب
• کورتیکواستروئیدها
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد تشنج
• مواد افیونی Opioid (به مجموعه ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن شبیه به مرفین میگویند که در سیناپس، گیرنده‌ های عصبی اپیوئید را تحریک می‌کنند).

فیزیوتراپی:

هنگامی که درد بهبود یافت، پزشک می تواند برنامه ای برای کمک به جلوگیری از آسیب های بعدی طراحی کند. این معمولاً شامل تمریناتی برای اصلاح وضعیت بدنی، تقویت عضلات مرکزی و بهبود دامنه حرکتی است.

تزریق استروئید:

در برخی موارد، تزریق یک داروی کورتیکواستروئیدی در ناحیه اطراف ریشه عصبی که باعث درد می شود می تواند کمک کند. اغلب، یک تزریق به کاهش درد کمک می کند. در یک سال حداکثر سه تزریق می تواند انجام شود.

عمل جراحی:

جراحان می توانند خار استخوانی یا بخشی از فتق دیسک را که بر روی عصب فشار می آورد، خارج کنند. اما جراحی معمولا تنها زمانی انجام می شود که سیاتیک باعث ضعف شدید، عدم کنترل روده یا مثانه یا دردی شود که با درمان های دیگر بهبود نیابد.

مطالب مشابه:

آزمایش خون هماتوکریت

سوزش سر دل

آرتریت پسوریاتیک

تفاوت پوکی استخوان و استئوآرتریت

آزوتمی

منابع: mayoclinic ، my.clevelandclinic ، webmd