تحلیل لثه چیست؟
تحلیل لثه فرآیندی است که در آن حاشیه بافت لثه که دندانها را احاطه کرده است، ساییده یا به عقب کشیده میشود و بخش بیشتری از دندان یا ریشه دندان را نمایان میکند. هنگامی که تحلیل لثه رخ میدهد، “پاکتها” یا شکافهایی بین دندانها و خط لثه ایجاد میشود و تجمع باکتریهای بیماریزا را آسان میکند. در صورت عدم درمان، بافتهای نگهدارنده و ساختارهای استخوانی دندانها میتوانند به شدت آسیب ببینند و در نهایت منجر به از دست دادن دندان شوند.
تحلیل لثه یک مشکل شایع دندانپزشکی است که می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. ممکن است یک یا چند دندان را تحت تأثیر قرار دهد. اکثر مردم نمیدانند که تحلیل لثه دارند، زیرا به تدریج رخ میدهد. اولین علامت تحلیل لثه معمولاً حساسیت دندان است، یا ممکن است متوجه شوید که دندان بلندتر از حد معمول به نظر میرسد. به طور معمول، میتوان یک فرورفتگی را در نزدیکی خط لثه احساس کرد.
تحلیل لثه چیزی نیست که بخواهید نادیده بگیرید. اگر فکر میکنید لثههایتان در حال تحلیل رفتن هستند، به دندانپزشک مراجعه کنید. درمانهایی وجود دارد که میتوانند لثه را ترمیم کرده و از آسیب بیشتر جلوگیری کنند.
تحلیل لثه چقدر شایع است؟
تحلیل لثه یک مشکل رایج دندانپزشکی است. در واقع، تقریباً ۸۸٪ از افراد بالای ۶۵ سال، تحلیل لثه را در یک یا چند دندان خود دارند.
علائم تحلیل لثه چیست؟
مشهودترین علامت تحلیل لثه، نمایان شدن ریشه دندان است. سایر علائم هشدار دهنده تحلیل لثه عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در نزدیکی خط لثه.
- حساسیت به گرما، سرما و شیرینی.
- حساسیت هنگام مسواکزدن و نخ دندان کشیدن.
- حساسیت در طول تمیزکردن دندان.
در صورت عدم درمان، تحلیل لثه میتواند منجر به سایر مشکلات جدی سلامت دهان و دندان، مانند ازدستدادن استخوان، لق شدن دندان یا احساس “لرزش” یا حتی ازدست دادن دندان شود. اگر متوجه هر یک از علائم ذکرشده در بالا شدید، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
چرا لثهها تحلیل میروند؟
عوامل مختلفی میتوانند باعث تحلیل لثه شوند، از جمله:
بیماریهای پریودنتال. این بیماریها عفونتهای باکتریایی لثه هستند که بافت لثه و استخوان نگهدارنده دندانها را از بین میبرند. بیماری لثه علت اصلی تحلیل لثه است.
ژنها. برخی افراد ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به بیماری لثه باشند. در واقع، مطالعات نشان میدهد که 30 درصد از جمعیت، صرف نظر از میزان مراقبت از دندانهایشان، ممکن است مستعد ابتلا به بیماری لثه باشند.
مسواک زدن شدید. اگر دندانهایتان را خیلی محکم یا به روش اشتباه مسواک بزنید، میتواند باعث ساییدگی مینای دندان و تحلیل لثه شود.
مراقبت ناکافی از دندان. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشو با دهانشویه ضد باکتری به طور ناکافی، تبدیل پلاک به جرم (تارتار) را آسان میکند – مادهای سخت که روی دندانها و بین آنها تشکیل میشود و فقط با تمیز کردن حرفهای دندان قابل حذف است. این میتواند منجر به تحلیل لثه شود.
تغییرات هورمونی. نوسانات سطح هورمونهای زنانه در طول زندگی یک زن، مانند بلوغ، بارداری و یائسگی، میتواند لثهها را حساستر و در برابر تحلیل لثه آسیبپذیرتر کند.
مصرف دخانیات. مصرفکنندگان دخانیات بیشتر احتمال دارد پلاکهای چسبندهای روی دندانهای خود داشته باشند که پاک کردن آنها دشوار است و میتواند باعث تحلیل لثه شود.
دندانقروچه و فشردن دندانها. فشردن دندانها میتواند فشار زیادی به دندانها وارد کند و باعث تحلیل لثه شود.
دندانهای کج یا بایت نامرتب. وقتی دندانها به طور مساوی روی هم قرار نمیگیرند، فشار زیادی به لثهها و استخوان وارد میشود و باعث تحلیل لثه میشود.
سوراخ کردن لب یا زبان. جواهرات میتوانند لثهها را ساییده و آنها را تحریک کنند تا جایی که بافت لثه ساییده شود.
چگونه تحلیل لثه درمان میشود؟
تحلیل لثه خفیف را میتوان با تمیز کردن عمیق ناحیه آسیبدیده توسط دندانپزشک درمان کرد. در طول تمیزکردن عمیق – که به آن جرمگیری دندان و صاف کردن ریشه نیز گفته میشود – پلاک و جرمی که روی دندانها و سطوح ریشه زیر خط لثه تشکیل شدهاست، با دقت برداشته میشود و ناحیه ریشه نمایان صاف میشود تا اتصال باکتریها دشوارتر شود. همچنین ممکن است آنتیبیوتیک برای خلاص شدن از شر هرگونه باکتری مضر باقی مانده تجویز شود.
اگر به دلیل از بین رفتن بیش از حد استخوان و پاکتهای خیلی عمیق، تحلیل لثه با تمیز کردن عمیق قابل درمان نباشد، ممکن است برای ترمیم آسیب ناشی از تحلیل لثه، جراحی لثه لازم باشد.
روشهای جراحی زیر برای درمان تحلیل لثه استفاده میشوند:
- جراحی باز لثه و صاف کردن ریشه: در طول این روش، دندانپزشک یا پریودنتیست (پزشک لثه) بافت لثه آسیبدیده را به عقب تا میکند، باکتریهای مضر را از پاکتها خارج میکند و سپس بافت لثه را به طور محکم روی ریشه دندان محکم میکند، در نتیجه پاکتها از بین میروند یا اندازه آنها کاهش مییابد.
- بازسازی: اگر استخوان نگهدارنده دندانهای شما در نتیجه تحلیل لثه از بین رفتهباشد، ممکن است روشی برای بازسازی استخوان و بافت ازدسترفته توصیه شود. مانند کاهش عمق پاکت، دندانپزشک بافت لثه را به عقب تا میکند و باکتریها را خارج میکند. سپس یک ماده بازسازیکننده، مانند غشاء، بافت پیوندی یا پروتئین تحریککننده بافت، برای تشویق بدن شما به بازسازی طبیعی استخوان و بافت در آن ناحیه اعمال میشود. پس از قراردادن ماده بازسازیکننده در محل، بافت لثه روی ریشه دندان یا دندانها محکم میشود.
- پیوند بافت نرم: انواع مختلفی از روشهای پیوند بافت لثه وجود دارد، اما رایجترین آنها پیوند بافت همبند نام دارد. در این روش، یک لایه از پوست در سقف دهان (کام) بریده میشود و بافتی از زیر لایه، به نام بافت همبند زیر اپیتلیال، برداشته شده و سپس به بافت لثه اطراف ریشه نمایان بخیه زده میشود. پس از اینکه بافت همبند – پیوند – از زیر لایه برداشته شد، لایه دوباره بخیه زدهمیشود. در نوع دیگری از پیوند، به نام پیوند لثه آزاد، بافت به جای زیر پوست، مستقیماً از سقف دهان گرفتهمیشود. گاهی اوقات، اگر بافت لثه کافی در اطراف دندانهای آسیبدیده وجود داشته باشد، دندانپزشک میتواند لثه را از نزدیکی دندان پیوند بزند و بافت را از کام جدا نکند. به این پیوند پدیکول میگویند.
دندانپزشک میتواند بر اساس نیازهای فردی شما، بهترین نوع روش درمانی را برای شما تعیین کند.
آیا لثهها میتوانند دوباره رشد کنند؟
متاسفانه، لثههای تحلیلرفته نمیتوانند دوباره رشد کنند. اما میتوانید اقداماتی را برای جلوگیری از بدتر شدن تحلیل لثه انجام دهید.
پیشگیری از تحلیل لثه:
بهترین راه برای جلوگیری از تحلیل لثه، مراقبت خوب از دهان است. هر روز دندانهای خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و حداقل سالی دو بار یا طبق توصیه پزشک به دندانپزشک یا متخصص پریودنتیست مراجعه کنید. اگر دچار تحلیل لثه هستید، ممکن است دندانپزشک شما بخواهد بیشتر شما را ویزیت کند. همیشه از مسواک نرم استفاده کنید و از دندانپزشک خود بخواهید روش صحیح مسواکزدن دندانهایتان را به شما نشان دهد. اگر بایت نامناسب یا دندان قروچه علت تحلیل لثه است، با دندانپزشک خود در مورد چگونگی اصلاح مشکل صحبت کنید. راههای دیگر برای جلوگیری از تحلیل لثه عبارتند از:
- اگر سیگار میکشید، سیگار را ترک کنید.
- یک رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید.
- تغییراتی را که ممکن است در دهان شما رخ دهد، زیر نظر داشته باشید.
- با مراقبت خوب از دندانهایتان، میتوانید برای همیشه لبخندی سالم داشته باشید.
به طور کلی
اگر تحلیل لثه درمان نشود، میتواند سلامت دهان و دندان را به خطر بیندازد. حتی اگر درد یا حساسیتی نداشته باشید، اگر لثههایتان در حال تحلیل رفتن است، مهم است که با دندانپزشک خود مشورت کنید. آنها میتوانند به شما بگویند که مشکل چقدر جدی است و چه اقداماتی میتوانید برای محافظت از سلامت دهان و دندان خود انجام دهید.
مطالب مشابه:
بوی بد دهان
آبسه دندان در دوران بارداری
سرطان دهان
آفت دهان
پوسیدگی دندان در بارداری
منابع: webmd, my.clevelandclinic
