علل ژنتیکی سقط مکرر
سقط جنین به معنای از دست رفتن خود به خودی جنین قبل از هفته بیستم بارداری می باشد. حدود 10 الی 20 درصد از بارداری هایی که از وجود آنها خبر داده شده است به سقط ختم می شوند. اما آمار واقعی گویا بیشتر از این رقم می باشد. چرا که بسیاری از موارد سقط در مراحل بسیار اولیه و حتی پیش از اطلاع پیدا کردن مادر از بارداری اتفاق می افتند. غالب این موارد به دلیل عدم رشد جنین به اندازه قابل انتظار است.
با وجود اینکه سقط امری رایج است اما این مسئله از دشواری آن نمی کاهد. با آگاهی نسبت به دلیل رخ دادن سقط جنین و عوامل افزایش خطر و مراقبت های پزشکی مورد نیاز، می توان در جهت بهبود روانی و عاطفی فرد قدم برداشت.
علائم سقط جنین
موارد زیر می توانند از علائم و نشانه های سقط باشند:
- لکه بینی یا خونریزی واژن
- دل پیچه و یا درد و گرفتگی در ناحیه پایین کمر
- عبور بافت و یا مایعی از ناحیه واژن
البته بیشتر زنانی که در سه ماهه اول بارداری خود لکه بینی و یا خونریزی دارند، دوران بارداری را با موفقیت به سر می برند.
فعالیت هایی که باعث سقط چنین نمی شوند
- ورزش کردن، از جمله فعالیت های شدید مثل دویدن و دوچرخه سواری
- رابطه جنسی
- کار کردن (به شرط عدم مواجهه در معرض مواد شیمیایی و تشعشعات مضر)
علل ژنتیکی سقط مکرر
حدود 50 درصد از موارد سقط با از دست دادن یک کروموزوم و یا وجود یک کروموزوم اضافی در ارتباط است. مشکلات کروموزومی غالبا نه به دلیل وراثت از طرف والدین، بلکه ناشی از خطاهایی است که به طور تصادفی در هنگام تقسیم و رشد جنین رخ می دهد. البته در موارد کمتر ابتلا مادر به بیماری هایی مثل عدم کنترل دیابت، عفونت، مشکلات هورمونی، مشکلات مربوط به رحم یا دهانه رحم و بیماری تیروئید می توانند منجر به سقط شوند.
عوامل زیادی خطر سقط را افزایش می دهند
- سن: زنانی که بالاتر از 35 سال سن دارند نسبت به افراد جوانتر در معرض خطر بیشتری هستند. این احتمال خطر در سن 35 سالگی، حدود 20 درصد، در سن 40 سالگی، حدود 40 درصد و در سن 45 سالگی حدود 80 درصد می باشد.
- سابقه سقط جنین: زنانی که دو یا چند سقط متوالی داشتند در معرض خطر بیشتری هستند.
- بیماری های مزمن
- مشکلات در رحم و یا دهانه رحم: برخی از بیماری های مربوط به این ناحیه و یا بافت های ضعیف در دهانه ی رحم (نارسایی دهانه رحم) قادرند این خطر را افزایش دهند.
- مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
عارضه ها پس از سقط جنین
برخی از زنانی که سقط جنین می کنند، به عفونت در ناحیه رحم خود دچار میشوند که به آن سقط جنین سپتیک نیز می گویند.
علائم و نشانه های این عفونت عبارتند از:
- تب
- لرز
- حساسیت در ناحیه پایین شکم
- ترشحات بدبو از واژن
راه های پیشگیری از علل ژنتیکی سقط مکرر
- انجام مراقبت های منظم دوران بارداری
- جلوگیری از استعمال دخانیات و مشروبات الکلی
- مصرف مولتی ویتامین
- محدودیت مصرف کافئین
سقط مکرر جنین
سقط مکرر، که به آن سقط همیشگی یا عادی نیز می گوینده، به حالتی اطلاق می شود که در آن زن دو یا چند سقط بالینی مکرر داشته باشد.
پزشکان در صورت وجود شواهد بالینی، مانند نشانه های بصری و یا آزمایشگاهی در سونوگرافی اولیه وجود داشته باشد، مثل کیسه حاملگی (حفره مایعی که جنین را احاطه می کند)، جفت و یا قطب جنینی (ضخیم شدن در کناره کیسه زرده جنینی) یک بارداری را از لحاظ بالینی تایید می کنند.
در بیشتر موارد، پزشک یا فرد معالج می تواند با استفاده از سونوگرافی، سقط جنین را تشخیص دهد.
ناهنجاری های ژنتیکی
ناهنجاری ژنتیکی زمانی رخ می دهد که جنین تعداد غیرطبیعی از کروموزوم را در طول فرآیند لقاخ دریافت می کند. این اتفاق ژنتیکی معمولا به صورتی اتفاقی رخ میدهد و با هیچ بیماری مرتبط شناخته نشده است. ممکن است در تعداد کمی از زوج هایی که سقط های مکرر داشتند، یکی از زوجین جابه جایی کروموزومی داشته باشد. به این معنا که قطعه ای از کروموزوم شکسته میشود و مجددا به کروموزوم دوم می چسبد.
ناهنجاری های آناتومیک
رحم دیواره دار، که در آن رحم به دو بخش تقسیم می شود بسیار شایع است و می تواند منجر به سقط مکرر شود. در حالی که علت این موضوع به طور کامل مشخص نیست. اما برخی بر این باور هستند که عروق ضعیف در سپتوم (دیواره) باعث توقف رشد جنین می گردد. برداشتن سپتوم رحم از طریق جراحی بسیار آسان است.
دلیل سقط جنین مکرر چیست؟
دلایل احتمالی زیادی برای سقط مکرر وجود دارد.
1- اختلالات مربوط به لخته شدن خون
بعضی از اختلالات انعقاد خون، مثل لوپوس و ارتماتوز سیستمیک و سندرم آنتی فسفولیپید می توانند منجر به خون چسبنده و سقط مکرر شوند. این اختلالات نادر سیستم ایمنی بر جریان خون به جفت تاثیر میگذارد و احتمالا باعث ایجاد لخته میشود و از عملکرد مناسب جفت جلوگیری می کند. احتمال دارد این امر نوزاد را از اکسیژن و مواد مغذی ضروری محروم کند و منجر به سقط شود. تمام زنانی که سقط مکرر داشتند می بایست پیش از بارداری از نظر آنتی بادی ضد فسفولیپید، غربالگری شوند. تحقیقات نشان دادند که خون زنانی که تجربه سقط مکرر دارند تمایل بیشتری به لخته شدن دارند و جریان مواد مغذی به نوزاد را مسدود می کند.
2- مشکلات تیروئیدی
مسائل مربوط به تیروئید با افزایش خطر سقط جنین و سایر عوارض بارداری مرتبط است. آزمایش این افراد از طریق نمونه خون آسان است و غالبا به طور مستقیم درمان می شوند. لازم به ذکر است که عملکرد سالم تیروئید پیش از بارداری بسیار حائز اهمیت می باشد.
3- آنتی بادی های تیروئید
این نوع از آنتی بادی ها مولکول های کوچک در جریان خون هستند که قادر به مورد حمله قرار دادن تیروئید و ممانعت از عملکرد صحیح آن هستند.
وجود سطوح بالای این نوع آنتی بادی از عوامل افزایش خطر در سقط جنین است. بنابراین بررسی عملکرد تیروئید در زنانی که دارای این آنتی بادی هستند به ویژه در زمان بارداری مهم است.
4- علت ژنتیکی
در موارد کمی، ممکن است یک و یا هردو زوج، کروموزوم غیرطبیعی را مکررا منتقل کند و باعث سقط جنین شود. بسته به سابقه این موضوع در والدین، آزمایش خون در جهت بررسی ناهنجاری های کروموزومی (که به کاریوتایپینگ معروف است) می تواند پیشنهاد شود. در صورت وجود مشکلاتی در نتایج آزمایشات، زوجین برای انجام بررسی های بیشتر به متخصص ژنتیک بالینی مراجعه میکنند.
اکثر موارد سقط به دلیل ناهنجاری های ژنتیکی در جنین، مثل وجود کروموزوم اضافی یا کروموزوم های از بین رفته رخ می دهد. وقوع این جهش ها معمولا تصادفی است و احتمال عود آنها وجود ندارد. اما در رابطه با سقط مکرر، وضعیت متفاوت است و پزشک به دنبال نوع خاصی از جهش به نام جابه جایی متعادل می گردد که با وجود مرتبط بودن با سقط مکرر اما هنوز یک اتفاق نادر و غیر معمول است.
مطالب مشابه:
