بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) اصطلاحی است که برای طیفی از شرایط ناشی از تجمع چربی در کبد اطلاق می­شود. معمولا در افراد دارای اضافه وزن یا چاق مشاهده می­شود.

NAFLD در مراحل اولیه معمولا آسیبی به بدن وارد نمی­کند. ولی در صورت بدتر شدن می­تواند آسیب­ های جبران­ ناپذیری به کبد وارد کند.

افزایش سطوح چربی در کبد همچنین با افزایش خطر ابتلا به بیماری ­های مانند دیابت، فشار خون بالا، و بیماری کلیه همراه است.

اگر شما از قبل مبتلا به دیابت هستند، NAFLD احتمال ایجاد ناراحتی­ های قلبی را افزایش می­دهد.

اگر NAFLD در مراحل اولیه شناسایی و مدیریت شود، از بدتر شدن آن جلوگیری می­شود و مقدار چربی موجود در کبد کاهش می­ یابد.

مراحل بیماری کبد چرب غیرالکلی

این بیماری دارای 4 مرحله است:

اکثر افراد معمولا بدون اینکه متوجه شوند دچار مرحله اول بیماری کبد چرب غیرالکلی می­شوند.

در تعداد کمی از موارد، این بیماری می­تواند پیشرفت کند و در صورت عدم تشخیص باعث آسیب برگشت ­ناپذیر به کبد شود.

مراحل اصلی NAFLD شامل:

1. کبد چرب ساده (استئاتوز): تجمع مقادیر بی­ ضرر چربی در کبد که ممکن است تنها در طی انجام آزمایشاتی که به دلایل دیگری انجام شدند، شناسایی شود.
2. استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH): شکل جدی­تر از NAFLD است که کبد ملتهب می­شود.
3. فیبروز: که التهاب مداوم باعث ایجاد بافت اسکار در اطراف کبد و رگ­ های خونی اطراف می­شود. اما کبد همچنان عملکرد طبیعی خود را انجام می­دهد.
4. سیروز: شدیدترین مرحله است. که پس از سال­ ها التهاب رخ می­دهد. در این مرحله کبد منقبض می­شود و به صورت توده ­ای و اسکار در می­ آید. این آسیب دائمی است و می­تواند باعث نارسایی کبد و سرطان کبد شود.

سال­ ها طول خواهد کشید تا کبد چرب وارد مرحله فیبروز یا سیروز شود. برای اینکه کبد چرب وارد مراحل بحرانی و حاد نشود باید سبک زندگی را تغییر داد.

آیا من در معرض خطر بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) هستم؟

شما در معرض افزایش خطر ابتلا به NAFLD هستید اگر:

• اضافه وزن دارید یا چاق هستید – به ویژه اگر شما مقدار زیادی چربی در اطراف کمر خود دارید.
• مبتلا به دیابت نوع 2 هستید.
• شرایطی دارید که بر نحوی استفاده بدن از انسولین اثر می­گذارد.
• مقاوم به انسولین هستید. مانند سندرم تخمدان پلی­کیستیک.
• مبتلا به کم کاری تیروئید هستید.
• کلسترول خون بالا دارید.
• مبتلا به سندرم متابولیک (ترکیبی از دیابت، فشار خون بالا، و چاقی) هستید.
• سن بالای 50 سال دارید.
• سیگار می­کشید.

اما NAFLD در افراد بدون هیچ کدام از این فاکتورهای خطر نیز شناسایی شدند، برای مثال در کودکان.

هر چند بسیار شبیه به کبد چرب وابسته به الکل (ARLD) است. اما NAFLD ناشی از مصرف زیاد الکل نیست.

علائم بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD):

در مراحل اولیه هیچ علائم ظاهری ندارد. شما ممکن است اصلا متوجه نشوید که NAFLD دارید مگر اینکه در طی انجام آزمایش بنا به دلایل دیگر این بیماری تشخیص داده شود.

گاهی اوقات، افراد مبتلا به NASH یا فیبروز (مراحل پیشرفته ­ی NAFLD) ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• درد مبهم یا دردناک در سمت راست بالای شکم (در سمت راست پایین دنده­ ها)
• خستگی مفرط
• کاهش بی دلیل وزن
• ضعف

در صورت پیشرفت بیماری و بروز سیروز (پیشرفته­ ترین مرحله بیماری)، شما می­توانید شدیدترین علائم داشته باشید، از جمله زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)، خارش پوست، تورم در ساق پاها، مچ پا و شکم (ادم).

تشخیص بیماری کبد چرب غیر الکلی

NAFLD اغلب بعد از آزمایش خونی به نام آزمایش عملکرد کبد تشخیص داده می­شود زمانی که نتایج آزمایش غیرطبیعی است و سایر بیماری ­های مرتبط با کبد مانند هپاتیت رد می­شود.

اما آزمایش خون همیشه NAFLD را نشان نمی­دهد. این بیماری همچنین از طریق سونوگرافی شکم قابل تشخیص است.

اگر NAFLD تشخیص داده شود، ممکن است آزمایشات بیشتری نیاز باشد که مشخص شود بیماری در چه مرحله ­ای است و چقدر پیشرفت کرده است. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون اختصاصی یا انجام فیبرواسکن (نوع خاصی از سونوگرافی) باشد.

در برخی موارد حتی ممکن است نیاز به بیوپسی باشد، یعنی نمونه کوچکی از بافت کبد را برمیدارند و برای آنالیز بیشتر به آزمایشگاه تحویل میدهند.

افراد جوان و کودکان با افزایش خطر ابتلا به NAFLD (افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یا سندرم متابولیک) باید هر سه سال یکبار سونوگرافی کبد انجام دهند.

درمان کبد چرب غیرالکلی

در اکثر افراد مبتلا به NAFLD علائم حاد و جدی ایجاد نمی­شود. اما اگر این شرایط شناسایی شود، بهتر است با تغییر سبک زندگی از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان کبد چرب وجود ندارد. ولی انتخاب سبک زندگی درست بسیار مفید است.

همچنین ممکن است برای عوارض و شرایط همراه با کبد چرب (مانند دیابت، فشار خون و کلسترول بالا) دارو تجویز شود.

پیوند کبد

اگر بیماری پیشرفت کند و وارد مرحله سیروز برسد و عملکرد صحیح کبد مختل شود، شما ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشید. البته ممکن است بخشی از کبد فردی زنده به شما پیوند شود.

برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان آزمایشگاه آرمین از طریق بخش گفتگوی آنلاین ارتباط برقرار کنید و یا با شماره تلفن 02141884 تماس حاصل فرمایید.

مطالب مشابه:

ارتباط اختلالات کبدی با دوره قاعدگی

موفقیت پزشکان با پیوند کبد

سیروز کبدی

افزایش شیوع بیماری های گوارشی

روش های تشخیص اختلالات گوارشی