خطرات اورولوژیک بارداری
خطرات اورولوژیک که می توانند در دوران بارداری ایجاد شوند، عبارتنداز: هیدرونفروز، هیدرویورتر(تورم حالب)، پیلونفریت، سنگ کلیه، انسداد محل اتصال لگنی (PUJ) و تومور مثانه همراه با علائم مختلف مانند: درد پهلو، تب، احتباس ادرار، هماچوری، دیسوری و یا ترکیبی از علائم متعدد.
بدن فرد در دوران بارداری هورمون های مختلفی را درجهت پیش فراهم کردن سلامت رشد جنین آزاد می نماید. با رشد کودک در رحم مادر، اندام فرد برای جایگیری بهتر جابه جا می شود و این موضوع می تواند منجر به ایجاد عوارض مختلفی، از خفیف تا شدید، گردد. دراغلب موارد، فرآیند بارداری جلو رفته کرده و با نزدیک شدن زمان زایمان، مادر دچار درد فزاینده ای می شود. این موضوع کاملا طبیعی و صرفا به دلیل فشار و وزن بارداری می باشد. به هرحال، مواردی هستند که ممکن است ایجادکننده ی شرایطی باشند که درآن فرد نیازمند مراجعه به پزشک و درمان باشد.
بارداری چگونه بر مجاری ادراری تاثیر می گذارد؟
هورمون هایی که در دوران بارداری احتمال ترشح آن ها وجود دارد، می توانند مستقیما ساختار کلی و عملکرد دستگاه ادراری را تحت تاثیر قرار دهند. تغییرات کوچک در تعادل، ممکن است باعث افزایش خطر عفونت و همچنین سایر حالات و شرایط اورولوژیکی باشند.
با رشد کودک، میزان فشار بر مثانه افزایش می یابد و می تواند منجر به افزایش تکرر ادرار شود. اما این مشکل پس از زایمان فروکش خواهد کرد. فرد می بایست که از خالی شدن کامل مثانه ی خود در هربار استفاده از سرویس بهداشتی اطمینان حاصل نماید و به محض بروز نشانه های نگران کننده، به بررسی آن ها بپردازد.
بهترین راه برای تشخیص راه های مراقبتی مورد نیاز، مراجعه ی منظم به پزشک برای مراقبت های دوران بارداری و پیش از زایمان و همچنین درصورت مشاهده ی موارد غیرعادی، مراجعه به پزشک اورولوژیست می باشد.
7عامل خطرزای اورولوژیکی احتمالی در دوران بارداری:
عدم درمان عفونت یا مشکلات اورولوژیکی که بر سایر دستگاه های بدن تاثیر می گذارد، می توانند برای بارداری خطرزا باشند. پیگیری و رسیدگی هر شرایطی در اسرع وقت، به منظور ایمن نگه داشتن مادر وکودک و کمک به رشد سالم، حائز اهمیت است. درصورت آگاهی از هر نشانه و علائم زیر، حتما به پزشک مراجعه شود.
1-عفونت مجاری ادراری:
یکی از رایج ترین خطرات اورولوژیک بارداری، عفونت مجاری ادراری (UTI) است. این حالت در شرایطی ایجاد می شود که باکتری های مضر به دستگاه ادراری وارد و تکثیر می شوند. مادران باردار به دلیل تغییرات طبیعی مجاری ادراری دربین هفته ی 6 تا 24 بارداری، در معرض بیشترین خطر انواع UTI در این بازه زمانی هستند.
برخی از بارزترین نشانه های UTI:
- درد
- احساس سوزش یا ناراحتی هنگام ادرار
- افزایش نیاز به ادرار کردن
- احساس فوریت برای رفتن به دستشویی و حتی دلپیچه
- احتمال کدر شدن و بوی تند ادرار
- احساس لرز کردن، درد یا فشار برمثانه در برخی زنان
یکی از راه های اطمینان یافتن از ایمن بودن روند بارداری و عدم تاثیرپذیری رشد کودک از این موضوع، تحت درمان بودن مادر برای UTI با شیوه ای مناسب است. پس از مشاهده ی اولین نشانه ی UTI، درجهت درمان بهتر و موثر میبایست به پزشک مراجعه شود.
2-رفلاکس وزیکویورترال (برگشت غیرعادی ادرار از مثانه):
از خطرات احتمالی اورولوژیک دیگر در دوران بارداری رفلاکس وزیکویورترال (VUR) می باشد. این حالت زمانی رخ می دهد که ادرار در مثانه، مسیر اشتباهی را طی می کند. در این شرایط، ادرار به جای جریان یافتن به سمت پایین و خارج از مجرای ادرار، میزنای ها را به عقب رانده و وارد کلیه می شود. این حالت به ویژه به دلیل منجر شدن به عفونت های مجاری ادراری بیشتر و افزایش خطر رشد عفونت کلیوی شدیدتر، مشکل ساز است.
گرچه VUR معمولا میان کودکان و نوجوانان شایع ترمی باشد اما تغییرات فیزیکی که در بارداری بروز پیدا می کند می تواند منجر به ایجاد آن گردد. فرد می بایست که از علائم آن آگاه باشد و درصورت بروز، از مراجعه به پزشک خودداری ننماید.
برخی از شایع ترین علائم عبارتند از:
- عفونت مزمن UTI
- بی اختیاری ادراری
- احتباس ادراری
- مشکلات روده، مثل یبوست
- احتمال کدر شدن یا بوی بد ادرار
- احتمال وجود خون در ادرار(هماچوری)
عدم کنترل هریک از موارد بالا، ممکن است منجر به علائم عفونت کلیوی؛ مثل تب، درد شکم و بی اشتهایی شود. مراجعه به پزشک می تواند در درمان VUR و مدیریت علائم آن به فرد کمک نماید.
3- سنگ کلیه:
برخی از افراد به شکل طبیعی بیشتر از سایر افراد دچار سنگ کلیه می شوند. این حالت باعث ایجاد میزان زیادی درد و همچنین احساس ناراحتی درفرد می شود. اما با این حال؛ گزینه های درمانی در دسترس برای کمک به دفع سنگ کلیه وکاهش حس ناراحتی و نگرانی وجود دارند. متاسفانه در زمان بارداری این مشکل کمی پیچیده می شود. تغییرات هورمونی فرد می تواند تخلیه ی کامل مثانه را برای فرد دشوارتر سازد، که این موضوع منجر به تجمع بیش از پیش ترکیبات سنگ ساز می گردد و خطر ایجاد سنگ را افزایش می دهد.
درمان سنگ کلیه در دوران بارداری غالبا به همان صورت که در زمان های دیگر انجام می شود قابل انجام نیست. برخی از داروها و روش ها می توانند برای نوزاد بسیار خطرناک باشد بنابراین، احتمال دارد بسیاری از پزشکان از فرد باردار بخواهند که سنگ کلیه را به شکل طبیعی دفع کند.
با این حال، درصورت احساس وجود سنگ کلیه، همچنان باید به پزشک مراجعه شود، چراکه انجام سونوگرافی می تواند بر وجود سنگ کلیه مهر تایید زند و سایر مشکلات را نیز مشخص نماید. بهترین اقدام، به ویژه در دوران بارداری، غالبا انجام هر عمل مقدور برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه می باشد.
4- تکرر ادرار:
یکی از شایع ترین خطرات اورولوژیک بارداری، افزایش دفعات ادرار است. با رشد کودک، فشار بیشتری برمثانه و سایر اندام های حمایت کننده وارد می شود. این موضوع ممکن است حفظ مایعات را برای بدن دشوار سازد. از آنجایی که هیدراتاسیون(آبرسانی به بدن) در دوران بارداری ضروری است، درنتیجه، دفعات ادرار افزایش می یابد. با این حال، با پرهیز از مصرف نوشیدنی هایی که ادرارآور هستند (مثل: چای و قهوه؛ که به هرحال باید مصرف آن ها را محدود نمود)، می توان به کاهش مقادیر غیرضروری دفع، کمک کرد.
به غیر از پرهیز از دیورتیک ها(نوشیدنی های ادرار آور) کار چندانی برای تکرر ادرار نمی توان انجام داد. اما پس از زایمان این میزان می بایست کاهش یابد. درصورت تجربه ی سطح غیرطبیعی یا مختل کننده ی ادرار، می توان دررابطه با راه های احتمالی درمان و کنترل علائم با پزشک مشورت نمود.
5- بی اختیاری ادرار:
با نزدیک شدن زمان زایمان فرد، خطر بی اختیاری ادرار افزایش پیدا می کند. این موضوع از همان مواردی که بر تکرر ادرار تاثیر می گذارند، نشات می گیرد. با رشد کودک، فشار وارده به مثانه ی فرد افزایش می یابد و ممکن است باعث ترشح و بی اختیاری ادرار شود.
بی اختیاری ادرار می تواند در هرزمانی، با محرک یا بدون آن، رخ دهد. اما بسیاری از زنان باردار بیشتر هنگام عطسه یا سرفه به آن دچار می شوند. خطر این مسئله با افزایش سن افزایش می یابد. به همین نحو، زنانی که قبل از بارداری تجربه ی مثانه بیش فعال (OAB) داشته اند، احتمالا مراتب بالاتری از بی اختیاری در طول بارداری را تجربه خواهند کرد.
6- رحم حاملگی حبس شده:
یکی از خطرات اورولوژیک کمتر شناخته شده بارداری، رحم حاملگی حبس شده می باشد. این موضوع به، به دام افتادن یا فرو رفتن رحم در لگن اشاره دارد. این حالت به طور معمول پس از سه ماهه ی اول حاملگی و به دلایل مختلف ایجاد می گردد. زنانی که به اندومتریوز، ناهنجاری های رحمی یا تومورهای لگنی مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر این مسئله می باشند. این حالت باید در اسرع وقت تحت درمان قرار بگیرد چراکه ممکن است به عوارض متعددی مثل خونریزی، درد و ناتوانی در دفع ادرار و مدفوع منتهی شود.
رحم فرد می تواند باتوجه به میزان شدت یافتن این مورد، به صورت دستی و با کمک کاتتر فولی (سوند فولی) در محل صحیح قرار گیرد. زنان مبتلا به این مسئله معمول برای جلوگیری از ایجاد مشکلات، به زایمان به روش سزارین نیاز دارند.
7- سرطان اورولوژیک:
سرطان اورولوژیک می تواند خطر بیشتری برای مادر و جنین داشته باشد.
برخی از انواع رایج سرطان های اورولوژی که احتمال دارد در این زمان رخ دهند عبارت هستند از:
- سرطان مثانه
- سرطان کلیه
- تومورهای آدرنال
برای کمک به نظارت بر سلامت هردو فرد، مادر و فرزند، ملاقات های دوران بارداری با پزشک می بایست مداومت داشته باشد. درصورت مشکوک شدن پزشک به هر توده ی سرطانی، تشخیص مناسب انجام می گیرد. درصورت تشخیص سرطان، برای تعیین بهترین شیوه در دوران بارداری همراه با پزشک اورولوژیست اقدام خواهد شد.
مراجعه به پزشک:
درصورت تجربه ی هرکدام از شرایط بالا، شروع روند درمان طبق نظر پزشک بسیارحائز اهمیت است. آن ها به تشخیص راهی برای درمان بیماری زمینه ای مادر، برای به حداکثر رساندن ایمنی و درعین حال؛ ازبین بردن عفونت یا به حداقل رساندن علائم مخرب کمک می کنند.
مادر می بایست از مصرف خودسرانه ی هرگونه دارو بدون نسخه برای رفع بیماری در منزل خودداری نماید. درصورت تجربه ی هرگونه علامت هشداردهنده در طول درمان، سریعا برای دریافت مراقبت های پزشکی پیگیری شود.
مطالب مشابه:
باید و نبایدهای بارداری پرخطر
واریس در دوران بارداری
روزه گرفتن در دوران بارداری
ناراحتی های رایج بارداری
حملات پانیک در دوران بارداری
منبع: byramhealthcare
3 دیدگاه