آنژیوگرافی مزانتریک

آنژیوگرافی مزانتریک یک تکنیک تصویربرداری پزشکی که از اشعه ایکس و یک رنگ کنتراست برای تجسم رگ‌های خونی مزانتریک، که رگ‌های خونی تغذیه‌کننده معده، روده کوچک و بزرگ و سایر اندام‌های شکمی هستند، استفاده می‌کند. تا مشکلات مربوط به این رگ‌ها، مانند خونریزی، انسداد یا ناهنجاری‌ها را تشخیص داده و به طور بالقوه درمان کنند.

آنژیوگرافی مزانتریک نوعی آنژیوگرافی است.

این روش به طور خاص بر شریان‌ها و وریدهای مزانتریک تمرکز دارد که برای رساندن خون به دستگاه گوارش بسیار مهم هستند.

نحوه انجام آنژیوگرافی مزانتریک:

• این آزمایش در بیمارستان انجام می‌شود.
• در طول آزمایش، فشار خون، ضربان قلب و تنفس فرد بررسی می‌شود.
• یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) به داخل شریان، معمولاً در ناحیه کشاله ران، وارد می‌شود و تحت هدایت اشعه ایکس به سمت شریان‌های مزانتریک هدایت می‌شود.
• رنگ کنتراست تزریق می‌شود، که رگ‌های خونی را در تصاویر اشعه ایکس قابل مشاهده می‌کند.
• سپس پزشک می‌تواند تصاویر را برای ارزیابی رگ‌های خونی و شناسایی هرگونه ناهنجاری بررسی کند.

کاربردهای آنژیوگرافی مزانتریک:

• تشخیص و ارزیابی بیماری‌های عروقی روده:

این روش می‌تواند برای تشخیص تنگی، انسداد، یا سایر مشکلات عروقی که جریان خون به روده را مختل می‌کنند، استفاده شود.

• بررسی علل درد شکمی مزمن:

درد شکمی مزمن ممکن است ناشی از مشکلات عروقی باشد که آنژیوگرافی مزانتریک می‌تواند به تشخیص آنها کمک کند.

• ارزیابی خونریزی‌های گوارشی:

در صورت خونریزی گوارشی که منبع آن مشخص نیست، آنژیوگرافی مزانتریک می‌تواند به شناسایی منبع خونریزی کمک کند.

• ارزیابی قبل از جراحی:

این روش می‌تواند قبل از جراحی‌های روده برای بررسی وضعیت عروق و برنامه‌ریزی دقیق‌تر جراحی استفاده شود.

خطرات احتمالی:

مانند هر روشی که شامل کاتتر و رنگ کنتراست است، آنژیوگرافی مزانتریک نیز خطراتی از جمله واکنش‌های آلرژیک به رنگ، خونریزی یا لخته شدن خون در محل ورود و آسیب احتمالی به رگ‌های خونی را به همراه دارد.

با این حال، عوارض معمولاً نادر هستند و مزایای این روش اغلب از خطرات آن بیشتر است.

در طول این عمل می‌توان درمان‌های خاصی انجام داد. این موارد از طریق کاتتر به ناحیه‌ای از شریان که نیاز به درمان دارد، منتقل می‌شوند. این موارد عبارتند از:

• حل کردن لخته خون با دارو
• باز کردن شریانی که تا حدی مسدود شده است با بالون
• قرار دادن یک لوله کوچک به نام استنت در شریان برای کمک به باز نگه داشتن آن

پس از اتمام عکسبرداری با اشعه ایکس یا درمان، کاتتر خارج می‌شود. به مدت 20 تا 45 دقیقه به محل سوراخ فشار وارد می‌شود تا خونریزی متوقف شود. پس از این مدت، ناحیه بررسی شده و یک بانداژ محکم بسته می‌شود. پایی که سوزن در آن قرار گرفته است، اغلب تا 6 ساعت دیگر پس از عمل صاف نگه داشته می‌شود. باید به مدت 24 تا 48 ساعت از فعالیت‌های شدید مانند بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.

مزایای آنژیوگرافی مزانتریک:

• تشخیص دقیق مشکلات عروقی:

وقتی روش‌های دیگر مانند آندوسکوپی بی‌نتیجه هستند، آنژیوگرافی مزانتریک می‌تواند به تشخیص دقیق مشکلات عروقی و همچنین محل دقیق خونریزی در دستگاه گوارش را مشخص کند.

• کمک به درمان‌های هدفمند:

با تشخیص دقیق مشکلات، پزشکان می‌توانند درمان‌های هدفمندتری را برای بهبود جریان خون به روده ارائه دهند.

• ارزیابی آسیب رگ‌های خونی:

این روش می‌تواند آسیب به رگ‌های مزانتریک را پس از ترومای شکمی یا سایر آسیب‌ها ارزیابی کند.

• شناسایی انسداد یا تنگی:

به تشخیص شرایطی مانند ایسکمی مزانتریک (کاهش جریان خون به روده‌ها) یا لخته‌های خون کمک می‌کند.

• راهنمای درمان:

آنژیوگرافی می‌تواند برای رساندن مستقیم داروها به ناحیه آسیب‌دیده (مثلاً برای حل کردن لخته‌ها) یا انجام روش‌هایی مانند آنژیوپلاستی (گشاد کردن رگ‌های تنگ شده) یا استنت‌گذاری استفاده شود.

شرایط انجام آنژیوگرافی:

بیمار نباید ۶ تا ۸ ساعت قبل از آزمایش چیزی بخورد یا بنوشد.

 ماده حاجب حاوی ید است و از طریق کلیه‌ها از طریق ادرار دفع می‌شود. لطفاً موارد زیر را به رادیولوژیست یا پرتونگار اطلاع دهید:

• اگر به ید حساسیت دارید، آلرژی دیگری دارید یا از آسم رنج می‌برید.
• اگر قبلاً به تزریق مورد استفاده برای عکس‌برداری با اشعه ایکس از کلیه یا سی‌تی‌اسکن واکنش نشان داده‌اید.
• اگر مشکلات کلیوی شناخته شده‌ای دارید.
• خطرات تابش برای جنین بیشتر است، بنابراین قبل از شروع معاینه از شما خواسته می‌شود که تأیید کنید باردار نیستید.

نتایج غیرطبیعی:

نتیجه غیرطبیعی رایج، تنگ شدن و سفت شدن شریان‌هایی است که روده بزرگ و کوچک را تغذیه می‌کنند. این می‌تواند باعث ایسکمی مزانتریک شود که در آن روده خون کافی برای عملکرد طبیعی دریافت نمی‌کند. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که مواد چربی (پلاک) روی دیواره شریان‌ها تجمع پیدا می‌کند.

نتایج غیرطبیعی همچنین ممکن است به دلیل خونریزی در روده کوچک و بزرگ باشد. این ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• آنژیودیسپلازی روده بزرگ
• پارگی رگ‌های خونی در اثر آسیب

سایر نتایج غیرطبیعی ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:

• لخته‌های خون
• سیروز
• تومورها

خطرات:

خطر آسیب کاتتر به شریان یا کندن قسمتی از دیواره شریان وجود دارد. این می‌تواند جریان خون را کاهش یا مسدود کند و منجر به مرگ بافت شود. که یک عارضه نادر است.

سایر خطرات عبارتند از:

• واکنش آلرژیک به ماده حاجب
• آسیب به رگ خونی که سوزن و کاتتر در آن قرار گرفته‌اند.
• خونریزی بیش از حد یا لخته شدن خون در محل ورود کاتتر، که می‌تواند جریان خون به پا را کاهش دهد.
• حمله قلبی یا سکته مغزی
• هماتوم، تجمع خون در محل سوراخ شدن سوزن
• عفونت
• آسیب به اعصاب در محل سوراخ شدن سوزن
• آسیب کلیوی ناشی از ماده حاجب
• آسیب به روده در صورت کاهش خونرسانی

به طورکلی

برای تشخیص، پزشک ممکن است قبل یا به جای آنژیوگرافی با کاتتر، آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CT) یا آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA) نیز انجام دهد.

نام‌های دیگر این روش:

آرتریوگرام شکمی؛ آرتریوگرام – شکم؛ آنژیوگرام مزانتریک

مطالب مشابه:

روش های تشخیص اختلالات گوارشی

خونریزی دستگاه گوارشی

آنوریسم کلیه

سرفه خونی (هموپتیزی)

تومور استرومایی گوارشی (GIST)

منابع: medlineplus, uhcw