واریس پس از زایمان
واریس پس از زایمان شایع است. رگهای واریسی در بارداری معمولاً در پاها شایعتر هستند. این رگهای برآمده و گشاد شده ممکن است دردناک یا خارشدار باشند، اما به طور کلی بیضرر هستند. واریسهای پس از زایمان اغلب در عرض ۱۲ هفته پس از تولد نوزاد، کمرنگ یا ناپدید میشوند. تکنیکهایی برای کاهش واریس در دوران بارداری و پس از زایمان شامل بالا نگه داشتن پاها، پوشیدن جورابهای فشردهساز (واریس)، اجتناب از لباسهای تنگ و پیروی از یک رژیم غذایی کمسدیم است.
واریس چیست؟
واریس (Varicose veins) رگهای گشاد شده و برآمدهای هستند که بیشتر در پاها شایعاند. این رگها میتوانند به رنگ آبی تیره یا بنفش و شبیه یک طناب پیچخورده به نظر برسند. واریس همچنین میتواند روی واژن یا فرج (وُلوا) ایجاد شود. در واقع، واریس در ناحیه مقعد، بواسیر ( Hemorrhoids) نامیده میشود.
چه چیزی باعث واریس در بارداری میشود؟
در دوران بارداری، بدن تغییرات زیادی را پشت سر میگذارد. حجم خون تا ۵۰ درصد افزایش مییابد و فشار اضافی بر رگها وارد میکند. علاوه بر این، هورمونهای بارداری (عمدتاً پروژسترون) باعث شل شدن عضلات صافی که در پوشش داخلی رگها قرار دارند میشوند. در نهایت، رحم در حال رشد بر روی رگهای بزرگتر لگن و شکم فشار وارد میکند. این به نوبه خود، فشار داخل رگهای پا را افزایش میدهد، بازگشت خون به قلب را برای آنها دشوارتر میکند و باعث تورم و برآمدگی آنها میشود. حدود ۳۰ درصد از مادرانی که برای اولین بار باردار میشوند و سابقه قبلی واریس ندارند، در دوران بارداری دچار واریس میشوند. عوامل ژنتیکی نیز اغلب در این امر نقش دارند.
علائم واریس میتواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس درد و کوفتگی در پاها
- خارش در اطراف رگها
- تغییر رنگ پوست
- گرفتگی عضلات و تورم در پاها
- بدتر شدن درد پس از ایستادن یا نشستن طولانیمدت
من در بارداری دچار واریس شدم. چرا پس از زایمان هنوز آنها را دارم؟
واریسهای دوران بارداری معمولاً پس از زایمان بهتر میشوند و حدود ۱۲ هفته پس از زایمان، کمرنگ یا ناپدید میشوند. اما اگر قبل از بارداری واریس داشتهاید، چندین بار باردار شدهاید، سابقه خانوادگی واریس دارید، دچار اضافه وزن هستید یا تمایل دارید برای مدت طولانی بایستید، ممکن است واریس شما پس از زایمان به اندازه کافی کوچک نشود.
برخی از راههای به حداقل رساندن واریس در بارداری چیست؟
واریس در بارداری اغلب بیضرر است. برای به حداقلرساندن واریس در دوران بارداری و پس از زایمان، این پیشنهادات را امتحان کنید:
- ورزش کنید. یک پیادهروی سریع روزانه میتواند گردش خون و جریان خون برگشتی به قلب را بهبود بخشد. اگر میتوانید شنا کنید، این ورزش بدون وزن میتواند بدون فشارآوردن بر پاها کمککننده باشد.
- پاها و ساق پاهای خود را بالا نگه دارید. هنگام نشستن پاهای خود را روی یک چهارپایه بگذارید و هنگام درازکشیدن، پاهای خود را روی یک بالش بالا ببرید.
- از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی خودداری کنید.
- جورابهای واریس را امتحان کنید. جورابهای واریس گردش خون را بهبود میبخشند و به درمان واریسی که علائم ناراحتکنندهای ایجاد کرده، کمک میکنند. این جورابها در ناحیه پا تنگترین حالت را دارند و به تدریج با بالا رفتن از ساق پا شلتر میشوند. پزشکان معمولاً توصیه میکنند آنها را در طول روز بپوشید. با پزشک خود در مورد جورابهای واریس، محل خرید و نوع دقیق آن صحبت کنید. برخی تا زانو میآیند، برخی دیگر تا ران و برخی دیگر تا اطراف شکم بالا میروند. همچنین درجات فشردهسازی متفاوتی دارند. اینکه کدام یک برای شما بهترین است، به محل قرارگیری واریس در پاهای شما بستگی دارد.
- مراقب لباسهای خود باشید. به غیر از جورابهای فشردهساز، از پوشیدن لباسهای تنگ در اطراف کمر، پاها یا ناحیه کشاله ران خودداری کنید. جورابهایواریس به طور یکنواخت فشار ملایمی را برای حمایت از رگها توزیع میکنند، با این حال، به عنوان مثال، یک کمربند تنگ، فشار را در یک نقطه خاص اعمال میکند. همچنین به جای کفشهای پاشنه بلند، به کفشهای پاشنه کوتاه پایبند باشید.
- نمک را کنار بگذارید. برای جلوگیری از احتباس آب و تورم، از رژیم غذایی کمسدیم استفاده کنید.
آیا گزینههای درمانی ایمنی برای واریس پس از زایمان وجود دارد؟
بله. اگر واریس شما ظرف چند ماه پس از زایمان بهبود نیافت و باعث ناراحتی شد، گزینههای درمانی ایمن مختلفی دارید. محققان پیشنهاد میکنند درمان را تا شش تا نُه ماه پس از زایمان به تعویق بیندازید تا از درمان واریسهایی که در نهایت خود به خود بهبود مییابند، اجتناب شود. اگر قصد بارداری دیگری در آینده دارید، ممکن است بخواهید از درمان واریس خود اجتناب کنید. بارداری دیگری فقط باعث بازگشت و بدتر شدن دوباره این وضعیت میشود.
جراحان عروق معمولاً کسانی هستند که درمان واریس را ارائه میدهند. آنها ممکن است با یک سونوگرافی شروع کنند تا ببینند آیا وریدهای عمقی پای شما به طور طبیعی کار میکنند یا خیر.
درمان بر اساس محل و شدت واریس شما تعیین میشود. گزینهها عبارتند از:
- اسکلروتراپی (Sclerotherapy). پزشک محلول سالین (آب نمک) را به واریسهای کوچک یا متوسط تزریق میکند که باعث ایجاد زخم و بستهشدن رگها میشود. این روش سرپایی نیازی به بیهوشی ندارد و واریسهای تحت درمان شما باید ظرف چند هفته کمرنگ شوند.
- لیزر درمانی (Laser treatment). لیزر درمانی باعث میشود واریسهای کوچکتر به مرور زمان کمرنگ و ناپدید شوند. مزیت: هیچ برش یا سوزنی در کار نیست.
- فلبکتومی سرپایی (Ambulatory phlebectomy). پزشک شما یک سری سوراخهای کوچک روی پوست ایجاد میکند تا واریسهای کوچک را خارج کند. جای زخم بسیار کمی ممکن است باقی بماند.
آیا باید نگران واریس خود باشم؟
اگر واریس دارید، چند علامت وجود دارد که باید مراقب آنها باشید. زخم (Ulcers) یک عارضه احتمالی است. معمولاً ابتدا یک لکه تغییر رنگ یافته روی پوست، اغلب در اطراف مچ پا ایجاد میشود. اگر مشکوک به ایجاد زخم هستید، به پزشک مراجعه کنید. خونریزی از واریس نیز ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشد.
گاهی اوقات، رگهای عنکبوتی سطحی میتوانند باعث ایجاد لختههای کوچک و بیضرر شوند که ترومبوفلبیت سطحی (superficial thrombophlebitis) نام دارند. گاهی اوقات این میتواند منجر به عفونت پوستی در آن ناحیه شود.
در نهایت، اگر درد و یا تورم جدید، یکطرفه و مداوم در پا دارید، این میتواند نشاندهنده لخته خون باشد. پای شما ممکن است حساس، گرم و حتی صورتی یا تیره به نظر برسد. رگهای عمقی پا میتوانند با لخته مسدود شوند و در نتیجه گشاد شده و باعث تورم و درد پا شوند. فوراً در مورد لخته خون احتمالی به پزشک مراجعه کنید. این موارد نادر هستند، اما بارداری، شما را مستعدتر میکند. اگر پزشک مشکوک باشد، یک سونوگرافی برای بررسی جریان خون در آن ناحیه تجویز خواهد کرد.
خبر خوب این است که واریس در بارداری و پس از زایمان معمولاً جدی نیست و عوارض آن نادر است. با پزشک خود صحبت کنید، پیشنهادات بالا را در نظر بگیرید و به یاد داشته باشید، رگهای شما به احتمال زیاد قبل از تولد یک سالگی نوزادتان و شاید هم خیلی زودتر بهبود خواهند یافت.
مطالب مشابه:
واریس در دوران بارداری
ورید صافن بزرگ و ورید صافن کوچک
ترومبوز ورید عمقی (DVT) در بارداری
درد طبیعی زایمان و فرآیند زایمان
سندرم پای بیقرار در دوران بارداری
منبع: babycenter
